Thực trạng hoạt động của Quỹ đầu tư chứng khoán

3.2.   Thực trạng hoạt động của Quỹ đầu tư chứng khoán3.2.1.  Hoạt động đầu tư và các giới hạn trong hoạt động đầu tư của Quỹ đầu tư chứng khoánKhái niệm “đầu tư kinh doanh” theo quy định Luật Đầu tư năm 2014, là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc thành lập tổ chức kinh tế; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế; đầu tư theo hình thức hợp đồng hoặc thực hiện dự án đầu tư.Hoạt động đầu tư là hoạt động cơ bản nhất của QĐTCK. Tùy theo điều lệ QĐTCK mà CTQLQ có thể lựa chọn một trong hai hoặc kết hợp cả hai hình thức đầu tư sau: (i) Đầu tư trực tiếp: CTQLQ dùng tài sản của quỹ để mua các chứng khoán trực tiếp từ các tổ chức phát hành để hưởng lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức phát hành; (ii) Đầu tư gián tiếp: CTQLQ dùng tài sản của quỹ mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường thứ cấp để hưởng chênh lệch giữa giá mua và giá bán.Luật Chứng khoán không quy định cụ thể về hoạt động đầu tư của QĐTCK. Các hoạt động đầu tư của quỹ mở, quỹ đóng, quỹ thành viên được hướng dẫn tại Thông tư số 183/2011/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư số 15/2016/TT-BTC quy định về Hạn mức đầu tư của quỹ mở (Điều 15); Thông tư số 224/2012/TT-BTC quy định về Danh mục và hoạt động đầu tư của quỹ đóng (Điều 9), Hoạt động đầu tư của quỹ thành viên (Điều 25).Đối với quỹ mở, pháp luật quy định các loại tài sản mà quỹ được đầu tư bao gồm: tiền gửi tại ngân hàng, ngoại tệ, công cụ thị trường tiền tệ, trái phiếu, cổ phiếu, chứng khoán phái sinh niêm yết, giao dịch tại các Sở giao dịch chứng khoán và chỉ nhằm mục tiêu phòng ngừa rủi ro… và cơ cấu danh mục đầu tư phải bảo đảm tỷ lệ không vượt quá quy định.Danh mục đầu tư của QĐTCK phải phù hợp với mục tiêu và chính sách đầu tư đã được quy định rõ tại điều lệ quỹ và bản cáo bạch.Điều lệ Quỹ đầu tư cổ phiếu tiếp cận thị trường Việt Nam (VESAF) quy định về mục tiêu đầu tư, chiến lược đầu tư:(i)  Mục tiêu đầu tư của Quỹ VESAF là tìm kiếm các cơ hội đầu tư vào các doanh nghiệp tốt với triển vọng tăng trưởng cao và bền vững đồng thời có mức định giá hấp dẫn trên thị trường chứng khoán Việt Nam nhằm mang lại lợi nhuận tối ưu trong trung và dài hạn cho Nhà đầu tư.(ii)  Chiến lược đầu tư của Quỹ VESAF được xây dựng phù hợp theo từng thời kỳ nhằm đạt được mục tiêu đầu tư của Quỹ dựa vào phân tich, đánh giá kinh tế vi mô, yếu tố thị trường, chu kỳ kinh tế. Chiến lược đầu tư của Quỹ VESAF là đầu tư vào (1) cổ phiếu có vốn hóa nhỏ và vừa có tiềm năng tăng trưởng cao hoặc có tính đột phá, dẫn dắt trong ngành; (2) cổ phiếu đang bị định giá thấp; (3) cổ phiếu mà ở đó có sự quan tâm đặc biệt của Nhà đầu tư nước ngoài; (4) cổ phiếu có lợi tức cao, ổn định.Những giai đoạn khác nhau sẽ có những cơ hội đầu tư khác nhau và từ đó chiến lược đầu tư sẽ được thay đổi phù hợp để không bỏ lỡ cơ hội gia tăng lợi nhuận cho Quỹ.-  Ngành nghề đầu tư: Dự kiến lĩnh vực đầu tư của Quỹ VESAF sẽ vào các ngành sau: a) Bảo hiểm – Ngân hàng – Dịch vụ tài chính; b) Thực phẩm – Nước giải khát – Hàng tiêu dùng; c) Vật liệu – Khai khoáng; d) Cơ sở hạ tầng – Bất động sản – Xây dựng; e) Tiện ích công cộng; f) Năng lượng; g) Dịch vụ bán lẻ; h) Dược phẩm – Y tế; i) Vận tải và hoạt động kinh doanh cảng; j) Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và các loại giấy tờ có giá khác.Cơ cấu tài sản đầu tư nói trên là cơ cấu mục tiêu, tùy tình hình thị trường, người điều hành Quỹ có thể xem xét thay đổi cơ cấu đầu tư cho phù hợp với chiến lược đầu tư để đạt được mục tiêu đầu tư của Quỹ VESAF.Bên cạnh đó, Điều lệ Quỹ VESAF còn quy định các loại tài sản Quỹ được phép đầu tư. Ngoài các loại tài sản theo quy định của pháp luật, Quỹ VESAF còn được phép đầu tư vào các loại tài sản tài chính khác theo quy định của pháp luật và được Đại hội NĐT chấp thuận bằng văn bản. Đây là quy định mở của Điều lệ Quỹ VESAF trong trường hợp các quy định của pháp luật có liên quan quy định bổ sung các loại tài sản tài chính khác thì Quỹ VESAF cũng được phép đầu tư nếu được Đại hội NĐT chấp thuận.Điều lệ tổ chức và hoạt động Quỹ đầu tư trái phiếu Techcom (TCBF) quy định [33]: (i) Mục tiêu đầu tư của Quỹ ; (ii) Chiến lược và lĩnh vực đầu tư, trong đó quy đinh về Chiến lược đầu tư tạm thời: Khi các điều kiện của thị trường hoặc của nền kinh tế được xem là bất lợi cho các NĐT, CTQLQ có thể đầu tư lên tới 100% (một trăm phần trăm) tài sản của Quỹ một cách thận trọng tạm thời, bằng việc nắm giữ toàn bộ hoặc phần lớn tài sản của Quỹ vào tiền gửi có kỳ hạn và các tài sản tương đương tiền, hoặc các khoản đầu tư ngắn hạn hoặc các tài sản có thu nhập cố định ít rủi ro.Ngoài ra, Điều lệ TCBF còn quy định về các loại tài sản mà quỹ được đầu tư, cơ cấu danh mục đầu tư tương tự như quy định của pháp luật đối với quỹ mở.Như vậy, pháp luật cho phép Điều lệ của QĐTCK quy định về mục tiêu và chính sách đầu tư. Trên cơ sở đó, danh mục đầu tư của QĐTCK phải vừa tuân thủ mục tiêu, chính sách đầu tư vừa tuân thủ pháp luật. Pháp luật chứng khoán về hoạt động đầu tư của QĐTCK chỉ quy định chung về các loại tài sản mà QĐTCK được phép đầu tư và cơ cấu danh mục đầu tư. Trên thực tế, các QĐTCK lại được thành lập dưới dạng quỹ mở, quỹ đóng, quỹ thành viên và theo dạng Quỹ cổ phiếu, Quỹ trái phiếu, Quỹ bất động sản... Quỹ đầu tư cổ phiếu tiếp cận thị trường Việt Nam (VESAF) ngoài được đầu tư vào cổ phiếu, còn được đầu tư cả vào trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và các loại giấy tờ có giá khác. Còn Quỹ đầu tư trái phiếu Techcom (TCBF) chủ yếu đầu tư vào trái phiếu và sẽ đầu tư vào một danh mục đầu tư đa dạng, chủ yếu gồm cổ phiếu niêm yết có giá trị vốn hóa thị trường và có thanh khoản tốt trên Sở giao dịch chứng khoán TPHCM và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. Bên cạnh đó, Điều lệ TCBF quy định về chiến lược đầu tư tạm thời: Khi các điều kiện của thị trường hoặc của nền kinh tế được xem là bất lợi cho các NĐT, CTQLQ có thể đầu tư lên tới 100% (một trăm phần trăm) tài sản của Quỹ một cách thận trọng tạm thời. Việc không giới hạn về tỷ lệ đầu tư này không phù hợp với cơ cấu danh mục đầu tư do pháp luật quy định.Theo: Nguyễn Thị Hồng PhướcLink luận án: Tại đây