SỰ CẦN THIẾT CỦA HÌNH THỨC THUÊ MUA NHÀ Ở XÃ HỘI

2.2.3. Sự cần thiết của hình thức thuê mua nhà ở xã hộiKhi tham gia thị trường nhà ở, những người không đủ nguồn lực tài chính thường phải lựa chọn việc thuê nhà, trong đó quyền sở hữu nhà ở không được chuyển giao và người thuê phải trả tiền thuê hàng tháng (hoặc theo định kỳ). Chủ nhà vẫn duy trì tình trạng pháp lý của việc sở hữu nhà ở trong khi người thuê nhà không khai thác được bất kỳ lợi thế nào từ quyền sở hữu nhà ở. Ngoài ra, nhiều bất ổn nảy sinh liên quan đến việc thuê nhà đơn cử như việc chủ nhà tăng tiền thuê khi hết thời hạn thuê nhà, đòi hỏi người thuê phải chịu thêm chi phí hoặc phải tìm kiếm và di chuyển đến chỗ ở mới. Chính vì không phải nhà của mình nên người thuê có tâm lý không mặn mà cho việc đầu tư vào nhà ở từ việc bảo quản cho đến sửa chữa kịp thời, dẫn đến sự xuống cấp nhanh chóng của bất động sản.Phương thức giao dịch khác mà những chủ thể chưa đủ nguồn lực tài chính lựa chọn là mua nhà ở trả chậm, trả dần. Khoản thanh toán được chia nhỏ theo định kỳ và thường kéo dài từ 10 đến 30 năm. Trong khoảng thời gian này người mua nhà có thể thay đổi và di chuyển chỗ ở hoặc không còn khả năng tiếp tục thanh toán phần còn lại trước khi nghĩa vụ tài chính cho việc mua nhà hoàn tất. Sự giới hạn của khả năng chi trả và tính không chắc chắn sở hữu trong tương lai có thể dẫn đến kết thúc hợp đồng buộc họ phải giải quyết hậu quả pháp lý và chế tài do vi phạm hợp đồng nếu họ lựa chọn mua nhà ở. Đối mặt với những khó khăn, nhóm người này mong muốn và tìm kiếm giải pháp mà ở đó có thể tránh được những bất ổn của việc thuê nhà vừa hạn chế được những thiệt hại khi giao kết hợp đồng mua nhà.Cho thuê mua đóng một vai trò quan trọng trong thị trường NOXH thông qua việc cung cấp nhà ở cho những người mong muốn sở hữu nhưng không có khả năng mua nhà. Những người có thu nhập thấp có thêm hình thức giao dịch để lựa chọn, tăng khả năng tiếp cận nhà ở. Đồng thời, góp phần hình thành nên những cộng đồng dân cư bền vững. Sự cần thiết của giao dịch thuê mua NOXH được thể hiện qua những khía cạnh sau:2.2.3.1.   Mở rộng quyền tiếp cận sở hữu nhà ở dành cho những người có nguồn tài chính hạn chếAn cư lạc nghiệp là nền tảng của ổn định xã hội và là mục tiêu hướng đến của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Một trong những chỉ số của an cư lạc nghiệp là tỷ lệ sở hữu nhà ở, chỉ số được các chính phủ quan tâm trong quá trình thực hiện các chính sách về nhà ở, đặc biệt là NOXH cho nhóm người không có nhiều cơ hội tiếp cận nguồn cung nhà ở trên thị trường. Tại các nước châu Á, truyền thống và quan điểm về sở hữu nhà làm cho tỷ lệ sở hữu cao hơn so với các nước khác ở châu âu. Một thống kê vào năm 2010 cho thấy, tỷ lệ sở hữu nhà tại Ấn Độ và Trung Quốc lần lượt là 87% và 84%, trong khi tại Thuỵ Sĩ và Đức, tỷ lệ này chỉ ở mức 37% và 43%.96Sở hữu nhà ở được coi là phần quan trọng của sự ổn định cuộc sống gia đình. Một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy bằng chứng rõ ràng và nhất quán chỉ ra rằng, chủ nhà có nhiều khả năng (i) hài lòng với ngôi nhà của mình và khu dân cư của họ; (ii) tích cực hơn trong việc tham gia các hoạt động chính trị và hoạt động tình nguyện; (iii) ít thay đổi và cư trú lại nhà lâu hơn, góp phần ổn định trật tự khu phố và thuận tiện cho việc học tập, làm việc. Người mua nhà ở sẽ ở lại đủ lâu để phân bổ và khấu hao chi phí giao dịch đã bỏ ra để sở hữu nhà ở. Nếu người mua là người có thu nhập thấp thì thời gian ở lại càng lâu hơn.97 Tại Ba Lan, nhà ở ưu đãi được kỳ vọng giúp giảm sốc xã hội, giảm bớt nạn thất nghiệp và giảm thiểu các chi phí khác mà xã hội phải gánh chịu trong giai đoạn chuyển đổi. Điều này xuất phát từ quan điểm cho rằng, chủ nhà thường có xu hướng trở thành công dân tốt hơn. Một số tài liệu nghiên cứu cũng chứng thực rằng chủ sở hữu nhà làm việc tốt hơn so với người thuê trong thị trường lao động.98 Tuy nhiên, một thực tế rất rõ ràng là không phải ai cũng có đủ các điều kiện để sở hữu nhà ở và nguồn lực của các chính phủ dành cho việc cung cấp nhà ở cũng không thể thoả mãn hết giấc mơ sở hữu nhà ở của mọi cư dân. Thay vào đó, các chính phủ thường quan tâm hơn đến việc cung cấp nhà ở và đảm bảo các điều kiện sống hợp lý cho đa phần dân cư.Ở Việt Nam, các chính sách phát triển về NOXH có sự khác biệt khá lớn so với các mô hình của các quốc gia khác. Trong thời kỳ bao cấp, mặc dù không được sở hữu nhà ở nhưng nhà ở tập thể được trao gần như vĩnh viễn cho người được hưởng chính sách nhà ở. Sau đổi mới, nhà ở tập thể được tư nhân hóa và bán với giá thấp cho những người đang sử dụng nhà ở đó. Việc trao quyền sử dụng vĩnh viễn đã bỏ qua một thực tế là không phải ai có khó khăn về nhà ở cũng được trao nhà ở và ngược lại, không phải ai được trao nhà cũng có khó khăn về mặt này. Việc trao này không thể thực hiện với số đông người có nhu cầu và cũng không thể thực hiện nhiều lần vì chi phí khổng lồ của nó. Cho nên, chính sách này không được tiếp tục và kết thúc không lâu sau đó.Theo: Phạm Yến Nhi Link luận án: Tại đây