Biểu hiện của hành vi phân biệt đối xử trong lao động là gì? Xử phạt hành vi phân biệt đối xử như thế nào?

Gần đây, tôi đã ứng tuyển vào một công ty TP. HCM nhưng bị từ chối vì tôi theo đạo Hồi. Tôi cảm thấy đây là một hành vi không công bằng và ảnh hưởng đến quyền lợi của mình. Tôi muốn biết liệu pháp luật có quy định gì về việc phân biệt đối xử trong lao động không và liệu hành vi này có bị cấm theo luật không? Nếu ai đó vi phạm quy định về không phân biệt đối xử trong lao động, họ sẽ phải chịu hình phạt gì?

Thế nào là phân biệt đối xử trong lao động

Tại khoản 8 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định về khái niệm phân biệt đối xử trong lao động, cụ thể:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

[...]

8. Phân biệt đối xử trong lao động là hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc trên cơ sở tình trạng nhiễm HIV hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp.

Việc phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên xuất phát từ yêu cầu đặc thù của công việc và các hành vi duy trì, bảo vệ việc làm cho người lao động dễ bị tổn thương thì không bị xem là phân biệt đối xử.”

Theo đó, hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên tôn giáo là một trong những biểu hiện của hành vi phân biệt đối xử. Như vậy, trong trường hợp của bạn, công ty không tuyển dụng bạn vì lý do bạn theo đạo hồi được xem là hành vi phân biệt đối xử trong lao động.

Pháp luật có cấm hành vi phân biệt đối xử trong lao động?

Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Bộ luật Lao động 2019, các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động bao gồm:

“Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động

1. Phân biệt đối xử trong lao động.

2. Ngược đãi người lao động, cưỡng bức lao động.

3. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

4. Lợi dụng danh nghĩa dạy nghề, tập nghề để trục lợi, bóc lột sức lao động hoặc lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người học nghề, người tập nghề vào hoạt động trái pháp luật.

5. Sử dụng lao động chưa qua đào tạo hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

6. Lôi kéo, dụ dỗ, hứa hẹn, quảng cáo gian dối hoặc thủ đoạn khác để lừa gạt người lao động hoặc để tuyển dụng người lao động với mục đích mua bán người, bóc lột, cưỡng bức lao động hoặc lợi dụng dịch vụ việc làm, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để thực hiện hành vi trái pháp luật.

7. Sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật.”

Như vậy, hành vi phân biệt đối xử trong lao động được pháp luật quy định là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động.

Xử phạt hành vi phân biệt đối xử trong lao động như thế nào?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định về vấn đề này như sau:

“Điều 8. Vi phạm về tuyển dụng, quản lý lao động

[...]

2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Phân biệt đối xử trong lao động trừ các hành vi phân biệt đối xử quy định tại điểm d khoản 1 Điều 13, khoản 2 Điều 23, khoản 1 Điều 36 và khoản 2 Điều 37 Nghị định này;

b) Sử dụng lao động chưa qua đào tạo hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia;

c) Không báo cáo tình hình thay đổi về lao động theo quy định;

d) Không lập sổ quản lý lao động hoặc lập sổ quản lý lao động không đúng thời hạn hoặc không đảm bảo các nội dung cơ bản theo quy định pháp luật."

Kết hợp với khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì mức phạt tiền với người vi phạm là tổ chức sẽ gấp đôi so với mức phạt tiền nêu trên. Như vậy, nếu như có hành vi phân biệt đối xử trong lao động (trừ những hành vi quy định tại điểm d khoản 1 Điều 13, khoản 2 Điều 23, khoản 1 Điều 36 và khoản 2 Điều 37 Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì sẽ có những mức phạt cụ thể khác) thì người sử dụng lao lao động có thể sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.