Cha hoặc mẹ không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn thì bị xử phạt như thế nào?

Tôi hiện nay đang một mình nuôi con sau khi ly hôn với chồng và chồng cũ tôi có nghĩa vụ thực hiện cấp dưỡng. Tuy nhiên đến nay chồng cũ tôi vẫn chưa chu cấp cho con tôi một lần nào, vậy phải xử lý như thế nào để nhận được tiền cấp dưỡng từ chồng cũ tôi?

Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:

“Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.

2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.

Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.”

Theo đó, cha hoặc mẹ là người không trực tiếp nuôi con phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

Trường hợp nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt

Điều 118 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp sau đây:

“Điều 118. Chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng

Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp sau đây:

1. Con chung của hai người đã đến tuổi thành niên và có khả năng lao động để tự nuôi sống bản thân

2. Con chung được nhận làm con nuôi của một cặp bố mẹ khác.

3. Người đang cấp dưỡng đã giành được quyền trực tiếp nuôi con.

4. Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết.

5. Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn.

6. Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.”

Người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng sau ly hôn

Điều 119 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:

“Điều 119. Người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng

1. Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.

2. Cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.

3. Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức quy định tại các điểm b, c và d khoản 2 Điều này yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.”

Cha hoặc mẹ không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn thì bị xử phạt như thế nào?

Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về việc vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng:

“Điều 57. Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng

1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;

b) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định đối với các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này.”

Thêm vào đó, Bộ luật Hình sự 2015 cũng có quy định về việc truy cứu trách nhiệm hình sự về việc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm thì:

- Phạt cảnh cáo,

- Phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.

- Phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Như vậy, trong trường hợp của bạn, bạn có thể tự mình yêu cầu chồng cũ thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của bạn. Nếu chồng cũ của bạn vẫn không thực hiện thì bạn có thể đề nghị cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, tổ chức hội liên hiệp phụ nữ yêu cầu Tòa án buộc chồng bạn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.