NHỮNG TỘI DANH CHỈ ĐƯỢC KHỞI TỐ THEO YÊU CẦU BỊ HẠI?

Trong hệ thống pháp luật của nhiều quốc gia, có một số tội danh không được tự động khởi tố mà phụ thuộc vào yêu cầu của người bị hại. Việc này phản ánh nguyên tắc tôn trọng quyền lợi và quyền tự quyết của người dân trong việc đưa ra quyết định liên quan đến việc khởi tố.Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.1. Tại sao có tội danh chỉ được khởi tố theo yêu cầu bị hại?Trước hết, chúng ta cần hiểu rằng không phải mọi tội danh đều cần phải được khởi tố tự động. Có một số tội danh mà việc khởi tố tự động có thể gây ra những hậu quả không mong muốn cho người bị hại. Ví dụ, trong trường hợp liên quan đến các tội danh trong gia đình, việc tự động khởi tố có thể gây thêm áp lực và tác động tiêu cực đến quan hệ gia đình.Theo quy định tại Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.2. 10 tội danh chỉ được khởi tố theo yêu cầu bị hạiTheo đó 10 tội danh bao gồm:1. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.2. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.3. Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.4. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.5. Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính.6. Tội hiếp dâm.7. Tội cưỡng dâm.8. Tội làm nhục người khác.9. Tội vu khống.10. Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.Lưu ý:- Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.- Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.3. Lợi ích và hạn chếLợi ích:Tôn trọng quyền lợi của người bị hại: Việc để cho người bị hại quyết định có khởi tố hay không giúp bảo vệ quyền lợi của họ, tránh gây thêm áp lực.Hạn chế áp dụng trừng phạt không cần thiết: Trong một số trường hợp, việc không khởi tố có thể phù hợp hơn là đưa ra hình phạt.Hạn chế:Có thể bị áp đặt áp lực: Người bị hại có thể bị áp đặt áp lực từ phía người gây ra tội để không yêu cầu khởi tố.Mất cơ hội trừng trị người vi phạm: Một số tội danh nghiêm trọng có thể không được xử lý nếu người bị hại không yêu cầu.4. Cách thức yêu cầu khởi tốĐối với những tội danh này, người bị hại cần thực hiện một số thủ tục để yêu cầu khởi tố. Đây là quá trình phức tạp và cần sự hiểu biết về Thủ tục pháp luật. Người bị hại nên tìm hiểu kỹ lưỡng hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp luật.Kết luậnCác tội danh chỉ được khởi tố theo yêu cầu của người bị hại phản ánh sự cân nhắc giữa quyền lợi của cá nhân và lợi ích cộng đồng. Trong bất kỳ trường hợp nào, người bị hại cần được tôn trọng và hỗ trợ để đưa ra quyết định phù hợp với lợi ích của mình.