THỜI HẠN NỘP TIỀN ĐẤU GIÁ ĐẤT
Trong bối cảnh phát triển đô thị hóa nhanh chóng và sự canh tranh gia tăng để sở hữu những lô đất tại các vị trí chiến lược, việc đấu giá quyền sử dụng đất trở nên càng quan trọng. Tuy nhiên, không chỉ việc tham gia và trúng đấu giá quyền sử dụng đất là đủ, mà việc tuân thủ quy định pháp luật về thời hạn nộp tiền theo quy định cũng là yếu tố quan trọng quyết định quyền lợi và nghĩa vụ của bên trúng đấu giá. Vậy, thời hạn nộp tiền sau khi trúng đấu giá đất là gì và tầm quan trọng của nó ra sao?
1. Quỹ đất dùng để đấu giá quyền sử dụng đất như thế nào?
Điều 4 Thông tư liên tịch 14/2015/TT-BTNMT-BTP về quỹ đất dùng cho việc đấu giá quyền sử dụng đất gồm:
Đất Nhà nước thu hồi:
- Thu hồi vì mục đích phát triển kinh tế-xã hội theo lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 62, Luật Đất đai).
- Thu hồi vì vi phạm pháp luật về đất đai (Khoản 1, Điều 64, Luật Đất đai).
- Thu hồi khi kết thúc quyền sử dụng đất hoặc tự nguyện trả lại đất theo pháp luật (Khoản 1, Điều 65, Luật Đất đai).
- Thu hồi do tái cơ cấu, xử lý các trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp, sản xuất, kinh doanh có tài sản gắn với đất là quyền sở hữu Nhà nước.
Đất do Ủy ban nhân dân các cấp hoặc các tổ chức phát triển quỹ đất quản lý:
- Nhà nước chưa quyết định giao hoặc cho thuê.
Đất của các tổ chức được quản lý theo Điều 8, Luật Đất đai:
- Cơ quan nhà nước quyết định giao hoặc cho thuê theo pháp luật.
2. Hướng dẫn quy trình đấu giá đất
Quy trình đấu giá quyền sử dụng đất tại Việt Nam theo Thông tư liên tịch 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP bao gồm các bước chính sau:
Bước 1: Lập phương án đấu giá
Dựa trên kế hoạch sử dụng đất hàng năm và đề xuất từ các đơn vị, Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo và chỉ đạo lập phương án đấu giá, sau đó trình Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đấu giá
Đơn vị tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất chuẩn bị hồ sơ cho từng thửa đất dựa trên phương án đã được phê duyệt, sau đó gửi đến cơ quan tài nguyên và môi trường để thẩm định.
Bước 3: Quyết định đấu giá
Dựa vào hồ sơ và ý kiến thẩm định, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền sẽ quyết định đấu giá quyền sử dụng đất.
Bước 4: Xác định giá khởi điểm
Phê duyệt giá khởi điểm cho từng thửa đất đấu giá.
Bước 5: Lựa chọn đơn vị tổ chức đấu giá
Ký hợp đồng với đơn vị chuyên nghiệp thực hiện việc bán đấu giá.
Bước 6: Tổ chức cuộc bán đấu giá
Tổ chức cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất.
Bước 7: Phê duyệt kết quả đấu giá
Trong vòng 05 ngày làm việc từ ngày nhận hồ sơ và biên bản kết quả, đơn vị tổ chức sẽ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận kết quả đấu giá.
Bước 8: Nộp tiền sử dụng hoặc thuê đất
Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ khi nhận được quyết định, cơ quan thuế thông báo về việc nộp tiền sử dụng hoặc thuê đất cho người trúng đấu giá.
Bước 9: Cấp Giấy chứng nhận và giao đất
Cơ quan tài nguyên và môi trường trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi nhận đủ tiền từ người trúng đấu giá. Trong vòng 05 ngày làm việc, việc bàn giao đất trên thực địa và trao Giấy chứng nhận sẽ được thực hiện.
3. Quy định về quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá
Định nghĩa về người trúng đấu giá:
Theo khoản 8 Điều 5 Luật Đấu giá tài sản năm 2016, người trúng đấu giá được xác định là cá nhân hoặc tổ chức có giá đề nghị cao nhất so với giá khởi điểm. Trong trường hợp không có ai đề nghị giá cao hơn giá khởi điểm, người đề nghị trùng với giá khởi điểm sẽ là người trúng đấu giá. Đối với việc đấu giá theo hình thức đặt giá xuống, người trúng đấu giá là cá nhân hoặc tổ chức đồng ý với giá khởi điểm hoặc giá đã được giảm.
Quyền của người trúng đấu giá (Điều 48 Luật Đấu giá tài sản 2016):
- Đòi hỏi bên có tài sản đấu giá ký kết hợp đồng mua bán hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác nhận kết quả đấu giá.
- Được nhận và sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật.
- Nhận giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu hoặc sử dụng tài sản cần phải đăng ký theo luật định.
- Các quyền khác tuỳ thuộc vào điều khoản trong hợp đồng mua bán và quy định của pháp luật.
Nghĩa vụ của người trúng đấu giá:
- Ký kết biên bản đấu giá và hợp đồng mua bán tài sản.
- Thanh toán đủ số tiền mua tài sản cho bên có tài sản đấu giá dựa trên hợp đồng hoặc quy định của pháp luật.
- Tuân thủ các nghĩa vụ khác nếu có trong hợp đồng mua bán và/hoặc theo quy định của pháp luật.
4. Thời hạn nộp tiền đấu giá đất
Hướng dẫn về thời hạn nộp tiền sử dụng đất trong trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất:
Ngày 05/06/2023, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 5708/BTC-QLCS năm 2023, dựa trên quy định tại khoản 4 Điều 18 Nghị định 126/2020/NĐ-CP về thời hạn nộp các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước từ nguồn thu liên quan đến đất và một số nguồn thu khác.
Thời hạn nộp tiền sử dụng đất sau khi đấu giá quyền sử dụng đất:
Trong vòng 30 ngày kể từ ngày có thông báo yêu cầu nộp tiền sử dụng đất:
- Người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo số tiền được thông báo.
Trong vòng 90 ngày kể từ ngày có thông báo yêu cầu nộp tiền sử dụng đất:
- Người sử dụng đất phải nộp số tiền sử dụng đất còn lại (50% tiền sử dụng đất) theo số tiền được thông báo.
Tổng cộng, người sử dụng đất phải hoàn tất việc nộp 100% tiền sử dụng đất trong vòng 90 ngày kể từ khi nhận thông báo. Bộ Tài chính khuyến nghị các cơ quan thẩm quyền tuân thủ và thực hiện việc thu tiền sử dụng đất theo hướng dẫn của Công văn này.
5. Xử lý đối với người trúng đấu giá quyền sử dụng đất khi không nộp tiền
Theo Công văn 5708/BTC-QLCS năm 2023 và khoản 5 Điều 68 Nghị định 43/2014/NĐ-CP:
Thời hạn nộp tiền sử dụng đất:
- Trong 30 ngày kể từ ngày ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo thông báo.
- Trong 90 ngày kể từ ngày thông báo, người sử dụng đất cần nộp phần tiền sử dụng đất còn lại, chiếm 50% tổng giá trị.
Quy trình đấu giá quyền sử dụng đất bao gồm:
- Lập phương án đấu giá quyền sử dụng đất dựa trên kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt.
- Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt phương án.
- Tổ chức phiên đấu giá quyền sử dụng đất.
- Sau khi người trúng đấu giá hoàn thành nghĩa vụ tài chính trong vòng 5 ngày làm việc, sẽ tiến hành các thủ tục như cấp Giấy chứng nhận, ký hợp đồng thuê đất (nếu thuê), bàn giao đất và cập nhật dữ liệu đất đai.
Xử lý khi vi phạm:
- Nếu người trúng đấu giá không nộp tiền hoặc nộp không đủ số tiền đã đấu giá cho quyền sử dụng đất trong 120 ngày kể từ ngày nhận quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá, thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền sẽ hủy quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất.
Vậy, người trúng đấu giá quyền sử dụng đất khi không tuân thủ việc nộp tiền theo quy định sẽ bị hủy quyết định công nhận kết quả đấu giá.
Kết luận:
Thời hạn nộp tiền đấu giá đất không chỉ phản ánh trách nhiệm và nghĩa vụ tài chính của người trúng đấu giá mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quản lý và phân bổ tài nguyên đất đai của cơ quan nhà nước. Việc tuân thủ đúng thời hạn này giúp đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên, từ người mua đến cơ quan quản lý, và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững và minh bạch trong lĩnh vực bất động sản. Chính vì vậy, mỗi cá nhân, tổ chức khi tham gia đấu giá quyền sử dụng đất cần nắm rõ và tuân thủ nghiêm túc những thủ tục và quy định liên quan.