Việc Bình Ổn Giá Được Thực Hiện Trong Các Trường Hợp Nào?

Khi nền kinh tế trải qua những biến động, việc bình ổn giá trở thành một công cụ quan trọng mà chính phủ có thể sử dụng để duy trì sự ổn định. Bài viết này sẽ giải đáp một số câu hỏi quan trọng về chủ đề này, cũng như điểm qua các trường hợp mà chính sách bình ổn giá thường được áp dụng.Khái niệm về bình ổn giá?Bình ổn giá là một thuật ngữ kinh tế quen thuộc, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa của nó trong môi trường kinh tế hiện hữu. Để làm sáng tỏ khái niệm này, chúng ta có thể tham khảo Điều 3, khoản 10 của Luật Giá 2012 quy định như sau:“Bình ổn giá là việc Nhà nước áp dụng biện pháp thích hợp về điều hòa cung cầu, tài chính, tiền tệ và biện pháp kinh tế, hành chính cần thiết khác để tác động vào sự hình thành và vận động của giá, không để giá hàng hóa, dịch vụ tăng quá cao hoặc giảm quá thấp bất hợp lý.”Theo đó quy định trên "bình ổn giá" là một cơ chế mà trong đó Nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp kinh tế và hành chính để điều chỉnh và kiểm soát giá cả. Mục tiêu chính là ngăn chặn sự biến động không hợp lý của giá hàng hóa và dịch vụ—tức là không để giá tăng quá cao hoặc giảm quá thấp một cách không logic hay không công bằng.Các biện pháp này có thể bao gồm nhưng không giới hạn ở:Điều hòa cung cầu: Điều chỉnh số lượng hàng hóa và dịch vụ có sẵn trên thị trường.Biện pháp tài chính, tiền tệ: Điều chỉnh lãi suất, tỷ giá ngoại tệ, hoặc cung cấp các ưu đãi thuế để kiểm soát giá.Biện pháp kinh tế, hành chính khác: Các quy định và chính sách như giới hạn giá, hỗ trợ giá, hoặc các hình thức can thiệp khác để ổn định giá.Với cơ chế bình ổn giá, Nhà nước mong muốn tạo ra một môi trường kinh tế ổn định, trong đó các doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả và người tiêu dùng có thể tiếp cận được các sản phẩm, hàng hóa một cách công bằng và dễ dàng.Các hàng hóa nào được thực hiện bình ổng giá?Để ổn định môi trường kinh tế và đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, việc bình ổn giá được áp dụng cho một số loại hàng hóa và dịch vụ cụ thể. Điều này là theo quy định của Nhà nước, đặc biệt trong Điều 3 của Nghị định 177/2013/NĐ-CP.Danh Mục Hàng Hóa, Dịch Vụ Thực Hiện Bình Ổn GiáTheo Điều 3, danh mục hàng hóa và dịch vụ được thực hiện bình ổn giá bao gồm các mặt hàng sau:Năng LượngXăng, dầu thành phẩm tiêu thụ nội địa: Bao gồm xăng động cơ (không bao gồm xăng máy bay), dầu hỏa, dầu điêzen, dầu mazut.Điện bán lẻ: Điện cung cấp cho hộ gia đình và các đối tượng sử dụng điện khác.Khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG): Loại gas sử dụng trong các hoạt động nấu nướng và sản xuất.Nông Nghiệp và Y TếPhân đạm urê; phân NPK: Các loại phân bón quan trọng trong nông nghiệp.Thuốc bảo vệ thực vật: Bao gồm thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, thuốc trừ cỏ.Vac-xin phòng bệnh cho gia súc, gia cầm: Sản phẩm y tế dành cho động vật.Thực Phẩm và Dinh DưỡngMuối ăn: Loại gia vị cơ bản trong cuộc sống hàng ngày.Sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi: Sản phẩm dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe và phát triển của trẻ nhỏ.Đường ăn, bao gồm đường trắng và đường tinh luyện: Loại đường sử dụng trong nấu ăn và các sản phẩm thực phẩm khác.Thóc, gạo tẻ thường: Các loại nguồn thức ăn cơ bản.Y TếThuốc phòng bệnh, chữa bệnh cho người: Thuộc danh mục thuốc chữa bệnh thiết yếu sử dụng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.Việc Bình Ổn Giá Được Thực Hiện Trong Các Trường Hợp Nào?Để đảm bảo quá trình bình ổn giá diễn ra một cách công bằng và hiệu quả, có các quy định pháp luật cụ thể đặt ra. Trong trường hợp của Việt Nam, Điều 16 của Luật giá 2012 và Điều 4 của Nghị định 177/2013/NĐ-CP định rõ các trường hợp mà việc bình ổn giá được thực hiện cụ thể như sau:"Điều 16. Trường hợp thực hiện bình ổn giá1. Việc bình ổn giá được thực hiện trong các trường hợp sau:a) Khi giá hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật này có biến động bất thường;b) Khi mặt bằng giá biến động ảnh hưởng đến ổn định kinh tế - xã hội.2. Chính phủ quy định chi tiết Điều này."Điều 4 Nghị định 177/2013/NĐ-CP Nghị định này cung cấp các chi tiết hơn:Khi giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ có biến động bất thường xảy ra trong các trường hợp:Giá mua hoặc giá bán trên thị trường tăng quá cao hoặc giảm quá thấp bất hợp lý.Trường hợp xảy ra thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, địch họa, khủng hoảng kinh tế – tài chính, mất cân đối cung – cầu tạm thời.Các biến động bất thường có thể xảy ra do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, địch họa, khủng hoảng kinh tế – tài chính, hoặc mất cân đối cung – cầu tạm thời.Kết LuậnBình ổn giá là một phần quan trọng của chính sách kinh tế của Nhà nước, giúp ổn định kinh tế và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Để tìm hiểu thêm, bạn có thể tham khảo Thủ tục pháp luật và bài viết về Hà Nội thực hiện các biện pháp bình ổn giá những tháng cuối năm 2022.