Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự gồm những ai?
Trong quá trình xét xử và giải quyết vụ án hình sự, khái niệm về "người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan" là một khái niệm quan trọng, đóng vai trò quyết định đối với sự công bằng và minh bạch trong hệ thống tư pháp. Điều này không chỉ đảm bảo quyền lợi của những người liên quan đến vụ án mà còn thể hiện tính công khai và minh bạch của quá trình tố tụng. Dưới đây là tìm hiểu về người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự, vai trò của họ và quyền lợi mà họ có thể được hưởng.
Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là ai?
Theo khoản 1 Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự.
Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự là những cá nhân hoặc tổ chức có liên quan trực tiếp đến vụ án, có quyền và nghĩa vụ tham gia vào quá trình tố tụng. Điều này bao gồm:
Người bị hại: Đây là người đã bị tổn thương, bị gây hại do hành vi vi phạm pháp luật của người khác. Họ có quyền lợi tham gia vào quá trình tố tụng, bảo vệ quyền và lợi ích của mình và được thông tin về quá trình tố tụng.
Người bị tố: Đây là người bị tố cáo, tố giác vi phạm pháp luật. Họ cũng có quyền tham gia vào quá trình tố tụng để bảo vệ quyền lợi và chứng minh sự trong sạch của mình.
Thân nhân của người bị hại: Những người thân như con cái, vợ chồng, cha mẹ của người bị hại cũng có thể được xem xét là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, đặc biệt khi việc án hình sự ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và quyền lợi của họ.
Người bị tố cáo không trực tiếp: Có những người tham gia, hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc vi phạm pháp luật mà không phải là người bị tố trực tiếp. Nhưng hành vi của họ cũng gây hại hoặc tác động đến vụ án. Họ có thể được xem xét là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Vai trò và quyền lợi của người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan
- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hoặc người đại diện của họ có quyền:
+ Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;
+ Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;
+ Yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật;
+ Tham gia phiên tòa; phát biểu ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi những người tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; xem biên bản phiên tòa;
+ Tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình;
+ Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;
+ Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án về những vấn đề trực tiếp liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của mình;
+ Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;
+ Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có nghĩa vụ:
+ Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;
+ Trình bày trung thực những tình tiết liên quan đến quyền và nghĩa vụ của mình;
+ Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
(Khoản 2, 3 Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)
Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin, bằng chứng, đưa ra ý kiến và tham gia vào quá trình xét xử. Họ có quyền:
Tham gia tố tụng: Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có quyền tham gia vào các giai đoạn của quá trình tố tụng, từ điều tra, đấu tranh tại tòa, cho đến phần án.
Được bảo vệ quyền và lợi ích: Họ có quyền được bảo vệ quyền và lợi ích của mình trong quá trình tố tụng. Điều này bao gồm quyền biện hộ, tham gia tranh tụng, và được người hướng dẫn pháp luật đại diện trong tòa án.
Yêu cầu thông tin: Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có quyền yêu cầu cung cấp thông tin về vụ án, bằng chứng và tài liệu liên quan.
Tham gia giám sát quá trình tố tụng: Họ có quyền theo dõi quá trình tố tụng, tham gia vào các phiên xử và yêu cầu giám sát công bằng, minh bạch.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự có quyền kháng cáo không?
Theo Điều 331 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người có quyền kháng cáo bản án hình sự sơ thẩm bao gồm:
- Bị cáo, bị hại, người đại diện của họ có quyền kháng cáo bản án hoặc quyết định sơ thẩm.
- Người bào chữa có quyền kháng cáo để bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà mình bào chữa.
- Nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến việc bồi thường thiệt hại.
- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ.
- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự là người dưới 18 tuổi hoặc người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của người mà mình bảo vệ.
- Người được Tòa án tuyên không có tội có quyền kháng cáo về các căn cứ mà bản án sơ thẩm đã xác định là họ không có tội.
Như vậy, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ.
Thủ tục pháp luật liên quan
Để tham gia vào quá trình tố tụng và bảo vệ quyền lợi nghĩa vụ liên quan, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cần phải nắm rõ quy trình và thủ tục pháp luật liên quan. Điều này có thể bao gồm việc tìm hiểu về quyền của mình, liên hệ với luật sư để được tư vấn và hỗ trợ, cũng như tham gia vào các giai đoạn quá trình tố tụng.
Kết luận
Trong vụ án hình sự, vai trò của người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là quan trọng để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình tố tụng. Họ đóng góp vào việc cung cấp thông tin, bằng chứng và ý kiến, đồng thời được bảo vệ quyền lợi và tham gia vào quá trình xét xử. Để hiểu rõ hơn về thủ tục pháp luật liên quan và quyền lợi của họ, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cần tìm hiểu và tư vấn với các chuyên gia pháp luật, cũng như tham khảo thông tin từ Thủ tục pháp luật https://ttpl.vn để nắm bắt thông tin mới nhất và chính xác nhất về quy trình tố tụng.