Thủ tục khai tử

1. Khai tử là gì?

Khai tử là việc công bố thông tin về cái chết của một người (theo định nghĩa từ Từ điển tiếng Việt).

Từ góc độ pháp lý, khai tử là quá trình hợp pháp nhằm xác nhận sự kiện cái chết của một cá nhân và đồng thời chấm dứt các liên kết pháp lý của họ. Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sự thay đổi về dân số của một quốc gia.

Khi một người qua đời, người thân cần thực hiện thủ tục đăng ký khai tử, kết quả của quá trình này là việc cấp Giấy khai tử.

2. Quy trình đăng ký khai tử theo quy định.

2.1. Quy trình đăng ký khai tử cho công dân Việt Nam

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Trong khoảng thời gian 15 ngày tính từ ngày người chết, người thân như vợ, chồng, con, cha, mẹ hoặc người thân khác của người đã qua đời cần nộp hồ sơ yêu cầu đăng ký khai tử tại UBND cấp xã tại địa phương người chết cư trú cuối cùng.

Hồ sơ đăng ký khai tử bao gồm:

1- Phiếu khai đăng ký khai tử;

2- Giấy báo tử hoặc giấy tương đương do cơ quan có thẩm quyền cấp. Giấy tương đương giấy báo tử:

Trong trường hợp người chết tại cơ sở y tế: Thủ trưởng cơ sở y tế cấp Giấy báo tử;
Trong trường hợp người chết do thi hành án tử hình: Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình cấp giấy xác nhận việc thi hành án tử hình thay Giấy báo tử;
Trong trường hợp người bị Tòa án tuyên bố đã chết: Bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thay Giấy báo tử;
Trong trường hợp người chết trong tai nạn giao thông, bị giết, chết đột ngột hoặc có dấu hiệu nghi ngờ về nguyên nhân: Văn bản xác nhận từ cơ quan công an hoặc kết quả giám định pháp y thay Giấy báo tử.

3- Giấy uỷ quyền khi có yêu cầu uỷ quyền cho việc đăng ký khai tử.

Nếu người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của người ủy quyền, văn bản ủy quyền không cần công chứng, nhưng cần có giấy tờ chứng minh mối quan hệ với người ủy quyền.

Cần xuất trình các giấy tờ sau:

Hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ khác có ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, đang còn giá trị để chứng minh danh tính của người đăng ký khai tử;
Giấy tờ chứng minh nơi cư trú cuối cùng của người chết để xác định thẩm quyền (trong giai đoạn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc chưa hoàn thiện);
Nếu không thể xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết, thì cần xuất trình giấy tờ chứng minh nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể của người đã qua đời.

Trong trường hợp gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính, cần kèm theo bản sao chứng thực các giấy tờ cần xuất trình như đã nêu.

*** Lưu ý: Người thân khác bao gồm những người có quan hệ hôn nhân, người nuôi dưỡng, người có mối quan hệ dòng máu và người cùng họ trong phạm vi ba đời (theo khoản 19, Điều 3, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014).

Trong đó, người cùng họ trong phạm vi ba đời bao gồm những người cùng nguồn gốc, bao gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con của chú, cô, bác, cậu, dì là đời thứ ba. Tất cả những người này đều có quyền đăng ký khai tử cho người đã qua đời.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Người tiếp nhận sẽ kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thông tin trong Phiếu khai và tính hợp lệ của các giấy tờ trong hồ sơ mà người yêu cầu đã nộp và xuất trình.

Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ lập biên nhận, ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định.
Nếu hồ sơ sau khi đã được hướng dẫn theo quy định mà không được bổ sung đầy đủ, hoàn thiện thì người tiếp nhận sẽ từ chối tiếp nhận hồ sơ và lập biên nhận từ chối tiếp nhận

2. 2. Quy trình đăng ký khai tử cho người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài chết tại Việt Nam

Bước 1: Trong khoảng thời gian 15 ngày tính từ ngày có người chết, người thân như vợ, chồng, con, cha, mẹ hoặc người thân khác của người đã qua đời cần nộp hồ sơ yêu cầu đăng ký khai tử tại UBND cấp huyện nơi cư trú cuối cùng của người chết.

Cấu trúc hồ sơ tương tự như trường hợp đăng ký khai tử cho công dân Việt Nam (theo mục 2.1).

Bước 2: Người tiếp nhận sẽ kiểm tra hồ sơ, đối chiếu thông tin trong Phiếu khai và xác minh tính hợp lệ của các giấy tờ trong hồ sơ mà người yêu cầu đã nộp và xuất trình.

Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ lập giấy tiếp nhận, ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định.
Trong trường hợp hồ sơ sau khi đã được hướng dẫn theo quy định mà không được bổ sung đầy đủ, hoàn thiện thì người tiếp nhận sẽ từ chối tiếp nhận hồ sơ và lập văn bản từ chối tiếp nhận hồ sơ, trong đó ghi rõ lý do từ chối, ký, ghi rõ họ, tên của người tiếp nhận.
Khi không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay lập tức, người tiếp nhận sẽ lập văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.

Bước 3: Công chức tư pháp - hộ tịch ghi chép vào Sổ hộ tịch, cùng với người thực hiện việc đăng ký khai tử ký tên vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp huyện để cấp trích lục cho người đi khai tử.

Bước 4: UBND cấp huyện thông báo bằng văn bản, cùng với trích lục hộ tịch, cho Bộ Ngoại giao để thông báo cho cơ quan có thẩm quyền của nước mà người đã qua đời là công dân.

Trong trường hợp người đã qua đời là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ khóa thông tin hộ tịch của người đã qua đời trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.

3. Một số câu hỏi liên quan

Câu hỏi: Thời hạn giải quyết yêu cầu đăng ký khai tử là bao lâu?

Trả lời: Ngay sau khi tiếp nhận yêu cầu, trong trường hợp hồ sơ được nộp trong khoảng thời gian trước 15 giờ, mà không thể hoàn tất ngay, kết quả sẽ được trả trong ngày làm việc tiếp theo. Nếu hồ sơ được nộp sau 15 giờ hoặc cần thực hiện xác minh, thời gian giải quyết sẽ không vượt quá 03 ngày làm việc.

Câu hỏi: Lệ phí khai tử là bao nhiêu tiền?

Trả lời: Lệ phí đăng ký khai tử Không áp dụng lệ phí cho trường hợp đăng ký khai tử đúng hạn, đối với người trong gia đình có đóng góp với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, và người khuyết tật.

Nếu thực hiện đăng ký khai tử quá thời hạn 15 ngày kể từ ngày người chết, người yêu cầu sẽ phải nộp lệ phí đăng ký khai tử, mức lệ phí này do Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh tại địa phương quy định.

Câu hỏi: Người nước ngoài chết tại Việt Nam có được đăng ký khai tử không?

Trả lời: Như đã phân tích ở trên, người nước ngoài chết tại Việt Nam vẫn được đăng ký khai tử theo quy định của pháp luật.

Câu hỏi: Ý nghĩa của Giấy khai tử là gì?

Trả lời: Giấy khai tử, hay còn được gọi là Giấy chứng tử, là một loại tài liệu hành chính do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp cho người thân như vợ, chồng, cha, mẹ, con hoặc người thân khác, nhằm xác nhận rằng một người đã qua đời.

Giấy khai tử có vai trò quan trọng trong việc:

Xác định thời điểm mở thừa kế và quản lý tài sản thừa kế;
Giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi và di sản của người đã qua đời;
Xác định quyền và trách nhiệm liên quan đến tài sản chung của vợ chồng;
Cung cấp thông tin về tình trạng hôn nhân khi có kế hoạch kết hôn lại với người khác…

Trần Thị Ngọc Mai

478 ngày trước

Theo dõi

Thủ tục khai tử

1. Khai tử là gì? Khai tử là việc công bố thông tin về cái chết của một người (theo định nghĩa từ Từ điển tiếng Việt).Từ góc độ pháp lý, khai tử là quá trình hợp pháp nhằm xác nhận sự kiện cái chết của một cá nhân và đồng thời chấm dứt các liên kết pháp lý của họ. Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sự thay đổi về dân số của một quốc gia.Khi một người qua đời, người thân cần thực hiện thủ tục đăng ký khai tử, kết quả của quá trình này là việc cấp Giấy khai tử.2. Quy trình đăng ký khai tử theo quy định.2.1. Quy trình đăng ký khai tử cho công dân Việt Nam Bước 1: Chuẩn bị hồ sơTrong khoảng thời gian 15 ngày tính từ ngày người chết, người thân như vợ, chồng, con, cha, mẹ hoặc người thân khác của người đã qua đời cần nộp hồ sơ yêu cầu đăng ký khai tử tại UBND cấp xã tại địa phương người chết cư trú cuối cùng.Hồ sơ đăng ký khai tử bao gồm:1- Phiếu khai đăng ký khai tử;2- Giấy báo tử hoặc giấy tương đương do cơ quan có thẩm quyền cấp. Giấy tương đương giấy báo tử:Trong trường hợp người chết tại cơ sở y tế: Thủ trưởng cơ sở y tế cấp Giấy báo tử;Trong trường hợp người chết do thi hành án tử hình: Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình cấp giấy xác nhận việc thi hành án tử hình thay Giấy báo tử;Trong trường hợp người bị Tòa án tuyên bố đã chết: Bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thay Giấy báo tử;Trong trường hợp người chết trong tai nạn giao thông, bị giết, chết đột ngột hoặc có dấu hiệu nghi ngờ về nguyên nhân: Văn bản xác nhận từ cơ quan công an hoặc kết quả giám định pháp y thay Giấy báo tử.3- Giấy uỷ quyền khi có yêu cầu uỷ quyền cho việc đăng ký khai tử.Nếu người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của người ủy quyền, văn bản ủy quyền không cần công chứng, nhưng cần có giấy tờ chứng minh mối quan hệ với người ủy quyền.Cần xuất trình các giấy tờ sau:Hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ khác có ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, đang còn giá trị để chứng minh danh tính của người đăng ký khai tử;Giấy tờ chứng minh nơi cư trú cuối cùng của người chết để xác định thẩm quyền (trong giai đoạn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc chưa hoàn thiện);Nếu không thể xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết, thì cần xuất trình giấy tờ chứng minh nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể của người đã qua đời.Trong trường hợp gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính, cần kèm theo bản sao chứng thực các giấy tờ cần xuất trình như đã nêu.*** Lưu ý: Người thân khác bao gồm những người có quan hệ hôn nhân, người nuôi dưỡng, người có mối quan hệ dòng máu và người cùng họ trong phạm vi ba đời (theo khoản 19, Điều 3, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014).Trong đó, người cùng họ trong phạm vi ba đời bao gồm những người cùng nguồn gốc, bao gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con của chú, cô, bác, cậu, dì là đời thứ ba. Tất cả những người này đều có quyền đăng ký khai tử cho người đã qua đời.Bước 2: Nộp hồ sơNgười tiếp nhận sẽ kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thông tin trong Phiếu khai và tính hợp lệ của các giấy tờ trong hồ sơ mà người yêu cầu đã nộp và xuất trình.Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ lập biên nhận, ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định.Nếu hồ sơ sau khi đã được hướng dẫn theo quy định mà không được bổ sung đầy đủ, hoàn thiện thì người tiếp nhận sẽ từ chối tiếp nhận hồ sơ và lập biên nhận từ chối tiếp nhận 2. 2. Quy trình đăng ký khai tử cho người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài chết tại Việt Nam Bước 1: Trong khoảng thời gian 15 ngày tính từ ngày có người chết, người thân như vợ, chồng, con, cha, mẹ hoặc người thân khác của người đã qua đời cần nộp hồ sơ yêu cầu đăng ký khai tử tại UBND cấp huyện nơi cư trú cuối cùng của người chết.Cấu trúc hồ sơ tương tự như trường hợp đăng ký khai tử cho công dân Việt Nam (theo mục 2.1).Bước 2: Người tiếp nhận sẽ kiểm tra hồ sơ, đối chiếu thông tin trong Phiếu khai và xác minh tính hợp lệ của các giấy tờ trong hồ sơ mà người yêu cầu đã nộp và xuất trình.Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ lập giấy tiếp nhận, ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định.Trong trường hợp hồ sơ sau khi đã được hướng dẫn theo quy định mà không được bổ sung đầy đủ, hoàn thiện thì người tiếp nhận sẽ từ chối tiếp nhận hồ sơ và lập văn bản từ chối tiếp nhận hồ sơ, trong đó ghi rõ lý do từ chối, ký, ghi rõ họ, tên của người tiếp nhận.Khi không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay lập tức, người tiếp nhận sẽ lập văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.Bước 3: Công chức tư pháp - hộ tịch ghi chép vào Sổ hộ tịch, cùng với người thực hiện việc đăng ký khai tử ký tên vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp huyện để cấp trích lục cho người đi khai tử.Bước 4: UBND cấp huyện thông báo bằng văn bản, cùng với trích lục hộ tịch, cho Bộ Ngoại giao để thông báo cho cơ quan có thẩm quyền của nước mà người đã qua đời là công dân.Trong trường hợp người đã qua đời là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ khóa thông tin hộ tịch của người đã qua đời trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.3. Một số câu hỏi liên quan Câu hỏi: Thời hạn giải quyết yêu cầu đăng ký khai tử là bao lâu?Trả lời: Ngay sau khi tiếp nhận yêu cầu, trong trường hợp hồ sơ được nộp trong khoảng thời gian trước 15 giờ, mà không thể hoàn tất ngay, kết quả sẽ được trả trong ngày làm việc tiếp theo. Nếu hồ sơ được nộp sau 15 giờ hoặc cần thực hiện xác minh, thời gian giải quyết sẽ không vượt quá 03 ngày làm việc.Câu hỏi: Lệ phí khai tử là bao nhiêu tiền?Trả lời: Lệ phí đăng ký khai tử Không áp dụng lệ phí cho trường hợp đăng ký khai tử đúng hạn, đối với người trong gia đình có đóng góp với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, và người khuyết tật.Nếu thực hiện đăng ký khai tử quá thời hạn 15 ngày kể từ ngày người chết, người yêu cầu sẽ phải nộp lệ phí đăng ký khai tử, mức lệ phí này do Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh tại địa phương quy định.Câu hỏi: Người nước ngoài chết tại Việt Nam có được đăng ký khai tử không?Trả lời: Như đã phân tích ở trên, người nước ngoài chết tại Việt Nam vẫn được đăng ký khai tử theo quy định của pháp luật. Câu hỏi: Ý nghĩa của Giấy khai tử là gì?Trả lời: Giấy khai tử, hay còn được gọi là Giấy chứng tử, là một loại tài liệu hành chính do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp cho người thân như vợ, chồng, cha, mẹ, con hoặc người thân khác, nhằm xác nhận rằng một người đã qua đời.Giấy khai tử có vai trò quan trọng trong việc:Xác định thời điểm mở thừa kế và quản lý tài sản thừa kế;Giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi và di sản của người đã qua đời;Xác định quyền và trách nhiệm liên quan đến tài sản chung của vợ chồng;Cung cấp thông tin về tình trạng hôn nhân khi có kế hoạch kết hôn lại với người khác…

Comment