QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ ĐẤU THẦU QUỐC TẾ
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và phát triển mạnh mẽ của thị trường, việc quản lý và tổ chức đấu thầu trở nên ngày càng quan trọng, đặc biệt là đấu thầu quốc tế. Quy định pháp luật về đấu thầu quốc tế không chỉ đảm bảo sự cạnh tranh, minh bạch và công bằng trong việc lựa chọn nhà thầu, mà còn là cầu nối giữa các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Bài viết này sẽ giới thiệu và phân tích các quy định pháp luật liên quan đến đấu thầu quốc tế, dựa trên các điểm chính trong Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản pháp lý liên quan. Ngoài ra, trong đấu thầu bạn cũng nên tham khảo Quy định pháp luật về gói thầu xây lắp để biết thêm thông tin chi tiết về đấu thầu cuxnh như lựa chọn gói thầu phù hợp.
1.Thế nào là đấu thầu quốc tế?
Đấu thầu là một quy trình được quy định để chọn lựa nhà thầu hoặc nhà đầu tư phù hợp cho việc cung ứng dịch vụ, hàng hóa hoặc dự án đầu tư. Theo Khoản 12, Điều 4 của Luật Đấu thầu năm 2013, đấu thầu phải được thực hiện dựa trên các nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Đấu thầu quốc tế, như được định rõ trong Khoản 14, Điều 4 của Luật Đấu thầu năm 2013, là loại đấu thầu mà các nhà thầu và nhà đầu tư từ cả trong nước và nước ngoài đều có cơ hội tham gia.
2. Đấu thầu quốc tế có những đặc điểm gì?
Đặc trưng của đấu thầu quốc tế bao gồm các yếu tố sau:
- Trong mô hình này, có một người mua duy nhất còn số lượng người bán là nhiều.
- Quá trình đấu thầu diễn ra dựa trên các điều kiện đã được đặt ra từ trước.
- Thời gian và địa điểm để mở các phiên đấu thầu được xác định trước.
- Các sản phẩm trong đấu thầu có thể là hữu hình hoặc vô hình, thường có đặc điểm là khối lượng lớn, tiêu chuẩn và chất lượng phức tạp, cũng như có giá trị cao.
- Quá trình diễn ra trong một môi trường cạnh tranh tự do, nhưng vẫn phải tuân thủ các quy định đặc thù của đấu thầu.
- Đấu thầu quốc tế cũng chịu sự ràng buộc của nhiều yếu tố pháp lý, bao gồm cả việc vay và sử dụng vốn.
3. Phân loại đấu thầu quốc tế
Các dạng đấu thầu quốc tế có thể phân loại dựa trên các tiêu chí sau:
- Dựa vào đối tượng đấu thầu: Có thể là đấu thầu trong lĩnh vực xây lắp, đấu thầu cho việc mua sắm thiết bị, đấu thầu về quản lý dự án, hoặc đấu thầu tư vấn, v.v.
- Dựa vào phạm vi tham gia: Có các loại như đấu thầu mở rộng, đấu thầu hạn chế, và đấu thầu chỉ định.
- Dựa vào hình thức đệ trình hồ sơ: Có hình thức đấu thầu qua một túi hồ sơ và qua hai túi hồ sơ.
- Dựa vào cách tổ chức: Có loại đấu thầu được thực hiện qua một giai đoạn hoặc qua nhiều giai đoạn.
4. Trường hợp tổ chức đấu thầu quốc tế
Theo Điều 15 của Luật Đấu thầu năm 2013, việc tiến hành đấu thầu quốc tế để chọn lựa nhà thầu chỉ có thể diễn ra khi thỏa mãn một trong các điều kiện sau:
- Khi nhà cung cấp vốn đặt ra yêu cầu về việc tổ chức đấu thầu quốc tế.
- Đối với gói thầu mua sắm hàng hóa không được sản xuất trong nước hoặc dù có sản xuất nhưng không đáp ứng các tiêu chí như kỹ thuật, chất lượng, và giá cả. Trong trường hợp hàng hóa là loại phổ thông và đã được nhập khẩu và bán tại Việt Nam, việc tổ chức đấu thầu quốc tế sẽ không được thực hiện.
- Đối với gói thầu liên quan đến cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ không liên quan đến tư vấn, xây dựng, hoặc các loại hỗn hợp mà nhà thầu trong nước không thể đáp ứng các yêu cầu cần thiết.
- Cho các dự án đầu tư dưới hình thức đối tác công-tư và các dự án có sử dụng đất, trừ những trường hợp bị hạn chế đầu tư theo quy định pháp luật về đầu tư.
Tổng cộng, đấu thầu quốc tế thường chỉ được tổ chức khi nhà thầu trong nước không có khả năng thực hiện gói thầu.
5. Ưu và Nhược điểm của giao dịch tiến hành đấu thầu quốc tế
5.1. Ưu Điểm:
- Đấu thầu quốc tế tạo điều kiện thuận lợi cho người mời thầu, với các quy trình và nguyên tắc cạnh tranh chặt chẽ trong việc chọn lựa nhà thầu.
- Người mời thầu có độ an toàn cao trong giao dịch, với khả năng lựa chọn và tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn.
- Quá trình này cũng giúp cơ quan quản lý và cơ quan cấp vốn tránh được rủi ro thất thoát tiền và tài sản. Các nhà tham gia đấu thầu cũng có độ an toàn cao hơn do tính chắc chắn về khả năng thanh toán từ phía người mua.
- Đấu thầu quốc tế minh bạch và công khai thường được đánh giá cao, góp phần vào sự phát triển của cả hai bên.
5.2. Nhược Điểm:
- Một trong những nhược điểm lớn là chi phí tổ chức và thực hiện đấu thầu có thể khá cao, thường chỉ được áp dụng cho các dự án hoặc mua sắm có giá trị lớn.
- Các bên tham gia đấu thầu cũng phải chịu chi phí, điều này được xem xét khi quyết định tham gia, mặc dù đấu thầu là một hình thức tương đối an toàn về mặt tài chính.
- Khó khăn trong việc kiểm soát và ngăn chặn các hoạt động thông đồng giữa các nhà thầu hoặc giữa nhà thầu và người tham gia đấu thầu.
Kết luận:
Quy định pháp luật về đấu thầu quốc tế là một khía cạnh quan trọng, giúp đảm bảo các giao dịch được thực hiện một cách minh bạch, công bằng và hiệu quả. Chúng tạo nên một môi trường kinh doanh có tính cạnh tranh, đồng thời nâng cao uy tín và hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế. Các quy định trong Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản pháp lý liên quan đã khá rõ ràng và chi tiết, nhằm đáp ứng các yêu cầu và thách thức trong quá trình hội nhập và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, việc cập nhật và hoàn thiện các quy định này là điều cần thiết để phản ánh đúng hơn nhu cầu và thực trạng của thị trường, nhằm đảm bảo các nguyên tắc cạnh tranh, công bằng và minh bạch được thực hiện một cách hiệu quả nhất.