Kinh Doanh Theo Phương Thức Đa Cấp Như Thế Nào Là Hợp Pháp?
Kinh doanh theo phương thức đa cấp là một mô hình kinh doanh phát triển qua mạng lưới người tham gia với nhiều cấp và nhánh khác nhau. Trong mô hình này, người tham gia có thể kiếm được hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác dựa trên thành tích kinh doanh của họ và của những người khác trong mạng lưới. Mô hình kinh doanh này có thể đem lại cơ hội tài chính cho nhiều người, nhưng cũng có thể gây ra nhiều tranh cãi về tính hợp pháp và tính minh bạch của nó.
I. Quy Định Và Điều Khoản
1. Định Nghĩa Và Phạm Vi
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 3 của Nghị định 40/2018/NĐ-CP, kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.
2. Đối Tượng Kinh Doanh Theo Phương Thức Đa Cấp
Theo quy định tại Điều 4 Nghị định 40/2018/NĐ-CP, đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp bao gồm:
(1) Hoạt Động Kinh Doanh Chỉ Áp Dụng Cho Hàng Hóa
Mô hình đa cấp chỉ được áp dụng cho hàng hóa. Mọi hoạt động kinh doanh đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm, trừ khi có quy định khác theo pháp luật.
(2) Loại Hàng Hóa Bị Cấm
Một số sản phẩm không được kinh doanh theo phương thức đa cấp bao gồm:
a) Hàng hóa là thuốc; trang thiết bị y tế; các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm.
b) Sản phẩm nội dung thông tin số.
Theo đó, đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp là hàng hóa không thuộc các hàng hóa bị cấm theo quy định trên, trừ khi có sự quy định khác từ phía pháp luật.
II. Tính Hợp Pháp Của Kinh Doanh Đa Cấp
Để xác định tính hợp pháp của hoạt động kinh doanh đa cấp, cần xem xét các điều khoản và điều kiện cụ thể theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP.
1. Cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký
Doanh nghiệp hoạt động kinh doanh đa cấp cần được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Điều này đảm bảo tính hợp pháp của hoạt động kinh doanh.
2. Tuân Thủ Dấu Hiệu Hợp Pháp
Các doanh nghiệp và người tham gia kinh doanh đa cấp cần tuân thủ các dấu hiệu hợp pháp. Các dấu hiệu kinh doanh đa cấp bất chính bao gồm yêu cầu người khác đặt cọc, thông tin gian dối, yêu cầu mua hàng để tham gia, và nhiều dấu hiệu khác.
3. Không Kinh Doanh Đa Cấp Với Đối Tượng Bị Cấm
Doanh nghiệp không được phép kinh doanh đa cấp với các đối tượng bị cấm theo quy định pháp luật.
4. Không Sử Dụng Hệ Thống Đăng Ký Đa Cấp
Doanh nghiệp phải sử dụng hệ thống quản lý người tham gia đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp.
5. Không Chuyển Giao Mạng Lưới Bán Hàng Đa Cấp
Doanh nghiệp không được mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp khác, trừ trong các trường hợp đặc biệt được pháp luật quy định.
III. Dấu Hiệu Kinh Doanh Đa Cấp Bất Chính
Có một số dấu hiệu cho thấy hoạt động kinh doanh đa cấp có thể không hợp pháp. Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 40/2018/NĐ-CP có nêu rõ các dấu hiệu người tham gia bán hàng đa cấp bất chính như sau:
1. Yêu Cầu Người Khác Đặt Cọc Hoặc Nộp Tiền
Khi doanh nghiệp yêu cầu người tham gia đặt cọc hoặc nộp tiền trước khi họ có thể tham gia kinh doanh đa cấp, điều này có thể cho thấy tính bất chính của mô hình.
2. Thông Tin Gian Dối
Nếu doanh nghiệp cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia, tính năng hoặc công dụng của sản phẩm, hoặc hoạt động của doanh nghiệp đa cấp, điều này có thể vi phạm tính minh bạch và đạo đức.
3. Lôi Kéo Người Khác Tham Gia
Lôi kéo, dụ dỗ, hoặc mua chuộc người tham gia của một doanh nghiệp khác để tham gia mạng lưới của mình có thể bị coi là hành vi không hợp pháp.
4. Lợi Dụng Chức Vụ, Quyền Hạn
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội, nghề nghiệp để khuyến khích, yêu cầu, hoặc lôi kéo người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp có thể là hành vi không hợp pháp.
5. Hoạt Động Kinh Doanh Tại Địa Phương
Nếu doanh nghiệp thực hiện hoạt động kinh doanh đa cấp tại địa phương mà họ chưa được cấp xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương, điều này có thể vi phạm quy định pháp luật.
6. Tổ chức hội thảo, hội nghị, đào tạo về kinh doanh theo phương thức đa cấp
Việc tổ chức hội thảo, hội nghị, đào tạo về kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được doanh nghiệp bán hàng đa cấp ủy quyền bằng văn bản được xem là hành vi vi phạm pháp luật
7. Chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp
Bao gồm:
- Tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo, giới thiệu về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp của mình hoặc của tổ chức, cá nhân khác khi chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác
- Tham gia vào hoạt động của tổ chức, cá nhân kinh doanh theo phương thức đa cấp chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Kết Luận
Kinh doanh theo phương thức đa cấp là một mô hình kinh doanh có thể đem lại cơ hội tài chính cho nhiều người. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch của hoạt động này, doanh nghiệp và người tham gia cần tuân thủ các quy định và điều khoản của Nghị định 40/2018/NĐ-CP. Tư duy cảnh giác và sự hiểu biết về quy định pháp luật liên quan là quan trọng để tránh các hoạt động kinh doanh đa cấp không hợp pháp và đảm bảo quyền lợi của tất cả các bên liên quan.