GIÁM ĐỊNH VIÊN KỸ THUẬT HÌNH SỰ LÀ GÌ?
Giám định kỹ thuật hình sự là một lĩnh vực quan trọng trong hệ thống pháp luật và hình sự, đóng vai trò quyết định trong việc xác minh và đánh giá các bằng chứng kỹ thuật liên quan đến tội phạm và các vụ án hình sự. Các giám định viên kỹ thuật hình sự có nhiệm vụ đảm bảo tính công bằng, minh bạch và chính xác của quyết định pháp lý trong các vụ án. Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về tiêu chuẩn của giám định viên kỹ thuật hình sự và các khía cạnh liên quan đến lĩnh vực này.
Các Lĩnh Vực Giám Định Kỹ Thuật Hình Sự:
Giám định kỹ thuật hình sự có liên quan đến nhiều lĩnh vực pháp luật và khoa học kỹ thuật. Dưới đây là một số lĩnh vực phổ biến:
Tình dục học hình sự: Đây là lĩnh vực chuyên về việc xác định các vấn đề liên quan đến tội phạm tình dục, như xác định vết tích và bằng chứng trong các vụ án xâm hại tình dục.
Bất động sản và tài sản: Giám định viên có thể được yêu cầu xác định giá trị của tài sản trong các vụ án liên quan đến giao dịch bất động sản hoặc tranh chấp tài sản.
Công nghệ thông tin và máy tính học hình sự: Khi xảy ra các vụ phạm pháp liên quan đến công nghệ thông tin, giám định viên có nhiệm vụ thu thập và phân tích các chứng cứ kỹ thuật để xác định nguyên nhân và thủ phạm.
Y học pháp lý: Các trường hợp liên quan đến y học pháp lý yêu cầu giám định viên xác định các vấn đề y tế và y học trong các vụ án thương tích, tử vong hoặc việc làm của chuyên gia y khoa.
Giám Định Kỹ Thuật Hình Sự Là Gì:
Cụ thể tại Điều 3 Thông tư 32/2022/TT-BCA quy định giám định viên kỹ thuật hình sự bao gồm:
- Giám định viên dấu vết đường vân;
- Giám định viên dấu vết cơ học;
- Giám định viên súng, đạn;
- Giám định viên tài liệu;
- Giám định viên cháy, nổ;
- Giám định viên kỹ thuật;
- Giám định viên âm thanh;
- Giám định viên sinh học;
- Giám định viên hóa học;
- Giám định viên kỹ thuật số và điện tử.
Giám định kỹ thuật hình sự là quá trình thu thập, xác định và đánh giá các bằng chứng kỹ thuật và khoa học trong các vụ án hình sự. Nhiệm vụ của giám định viên là tạo ra các bằng chứng có tính chất khoa học và kỹ thuật để hỗ trợ quyết định của tòa án và cơ quan điều tra. Các bằng chứng này có thể liên quan đến dấu vết, dấu tay, máy tính, dữ liệu số, và nhiều khía cạnh khác của vụ án.
Tiêu chuẩn của giám định viên kỹ thuật hình sự
Căn cứ Điều 4 Thông tư 32/2022/TT-BCA, tiêu chuẩn giám định viên kỹ thuật hình sự theo khoản 1 Điều 7 Luật Giám định tư pháp được quy định cụ thể như sau:
- Là sĩ quan nghiệp vụ Công an, sĩ quan Quân đội nhân dân tại ngũ, công chức thuộc Viện Kiểm sát nhân dân tối cao;
- Có sức khỏe, phẩm chất đạo đức tốt;
- Có văn bằng giáo dục đại học trở lên thuộc hệ thống giáo dục quốc dân hoặc văn bằng giáo dục đại học do cơ sở giáo dục đại học nước ngoài cấp được công nhận theo điều ước quốc tế do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ký. Cụ thể:
+ Giám định viên dấu vết đường vân: thuộc một trong các nhóm ngành an ninh và trật tự xã hội; nhóm ngành luật; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; ngành hóa học; ngành kỹ thuật hóa học; ngành công nghệ kỹ thuật hóa học; ngành sư phạm hóa học; ngành chỉ huy kỹ thuật hóa học; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật.
+ Giám định viên dấu vết cơ học: thuộc một trong các nhóm ngành an ninh và trật tự xã hội; nhóm ngành luật; nhóm ngành kỹ thuật cơ khí và cơ kỹ thuật; nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật.
+ Giám định viên súng, đạn: thuộc một trong các nhóm ngành an ninh và trật tự xã hội; nhóm ngành luật; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; nhóm ngành kỹ thuật cơ khí và cơ kỹ thuật; nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật; chỉ huy kỹ thuật công binh.
+ Giám định viên tài liệu: thuộc một trong các nhóm ngành an ninh và trật tự xã hội; nhóm ngành luật; nhóm ngành ngôn ngữ, văn học và văn hóa Việt Nam; nhóm ngành ngôn ngữ, văn học và văn hóa nước ngoài; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; nhóm ngành mỹ thuật; nhóm ngành mỹ thuật ứng dụng; ngành hóa học; ngành công nghệ kỹ thuật hóa học; ngành sư phạm hóa học; ngành chỉ huy kỹ thuật hóa học; ngành kỹ thuật in; ngành công nghệ kỹ thuật in; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật.
+ Giám định viên cháy, nổ: thuộc một trong các nhóm ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; ngành hóa học; ngành công nghệ kỹ thuật hóa học; ngành sư phạm hóa học; ngành phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật; ngành chỉ huy kỹ thuật công binh; ngành chỉ huy kỹ thuật hóa học; ngành kỹ thuật Công an nhân dân.
+ Giám định viên kỹ thuật: thuộc một trong những nhóm ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; nhóm ngành kỹ thuật cơ khí và cơ kỹ thuật; nhóm ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí; ngành kỹ thuật xây dựng; ngành kỹ thuật xây dựng công trình giao thông; ngành phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật; ngành kỹ thuật Công an nhân dân.
+ Giám định viên âm thanh: thuộc một trong những nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; nhóm ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành ngôn ngữ, văn học và văn hóa Việt Nam; nhóm ngành ngôn ngữ, văn học và văn hóa nước ngoài; ngành ngôn ngữ học; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật; ngành kỹ thuật Công an nhân dân.
+ Giám định viên sinh học: thuộc một trong những nhóm ngành sinh học; nhóm ngành sinh học ứng dụng; nhóm ngành y học; nhóm ngành kỹ thuật y học; ngành sư phạm sinh học, ngành công nghệ sinh học.
+ Giám định viên hóa học: thuộc một trong nhóm ngành dược học; ngành hóa học; ngành công nghệ kỹ thuật hóa học; ngành kỹ thuật hoá học; ngành công nghệ kỹ thuật môi trường; ngành công nghệ thực phẩm; ngành sư phạm hóa học; ngành địa chất học; ngành chỉ huy kỹ thuật hóa học.
+ Giám định viên kỹ thuật số và điện tử: thuộc một trong những nhóm ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; nhóm ngành máy tính và công nghệ thông tin; ngành chỉ huy, quản lý kỹ thuật; ngành kỹ thuật Công an nhân dân.
- Đã trực tiếp giúp việc trong hoạt động giám định ở tổ chức giám định kỹ thuật hình sự trong lĩnh vực chuyên ngành được đào tạo từ đủ 03 năm trở lên (không tính thời gian tham gia học các loại hình đào tạo trong giờ hành chính) sau khi tốt nghiệp đại học trở lên thuộc chuyên ngành đề nghị bổ nhiệm giám định viên.
- Có chứng chỉ đã qua đào tạo hoặc bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ giám định ở chuyên ngành được đề nghị bổ nhiệm do Viện Khoa học hình sự hoặc cơ quan khoa học hình sự ở nước ngoài được công nhận tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về giáo dục và điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ký.
Quy Trình Giám Định Kỹ Thuật Hình Sự:
Quy trình giám định kỹ thuật hình sự thường bao gồm các bước sau:
Thu thập bằng chứng: Giám định viên thu thập các bằng chứng kỹ thuật liên quan đến vụ án, bao gồm dấu vết, tài liệu, máy tính, và nhiều yếu tố khác.
Phân tích bằng chứng: Các dấu vết và dữ liệu được phân tích để xác định tính chất và giá trị của chúng trong vụ án.
So sánh và xác minh: Giám định viên so sánh bằng chứng với thông tin khác để xác định sự trùng hợp hoặc xung đột.
Lập báo cáo: Kết quả của quá trình giám định được ghi vào báo cáo kỹ thuật, bao gồm các kết luận và chứng cứ.
Chứng thực: Báo cáo được trình bày trước tòa án hoặc cơ quan điều tra và chứng thực bởi giám định viên.
Luật Giám Định Tư Pháp:
Luật giám định tư pháp là hệ thống các quy định và quy tắc về việc thực hiện giám định kỹ thuật hình sự. Nó đảm bảo tính minh bạch, đáng tin cậy và chính xác của quá trình giám định. Luật này cũng xác định các quyền và nghĩa vụ của các giám định viên và cơ quan điều tra.
Giám Định Viên Pháp Y:
Giám định viên pháp y là những chuyên gia y học pháp lý tham gia vào việc đánh giá y tế trong các vụ án hình sự. Họ xác định các vấn đề y học và y tế liên quan đến các thương tích, tử vong hoặc hành vi của các bị cáo.
Thông Tư 33/2023/TT-BCA và Thông Tư 32/2023/TT-BCA:
Thông Tư 33/2023/TT-BCA và Thông Tư 32/2023/TT-BCA là các quy định cụ thể của Bộ Công an liên quan đến quy trình và tiêu chuẩn trong việc thực hiện giám định kỹ thuật hình sự. Đây là các tài liệu quan trọng cho các giám định viên và luật sư trong việc thực hiện và tham gia vào các vụ án hình sự.
Viện Khoa Học Hình Sự, Bộ Công An:
Viện Khoa học hình sự thuộc Bộ Công an là một tổ chức quan trọng trong việc nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực giám định kỹ thuật hình sự. Viện này có vai trò quyết định trong việc đào tạo và cung cấp kiến thức cho các giám định viên kỹ thuật.
Kết Luận:
Giám định kỹ thuật hình sự là một phần quan trọng của hệ thống pháp luật và hình sự. Các giám định viên có nhiệm vụ đảm bảo tính công bằng và chính xác trong việc xác định các bằng chứng kỹ thuật trong các vụ án. Luật giám định tư pháp và các quy định liên quan đến quá trình giám định đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quy trình pháp lý được thực hiện một cách chính xác và minh bạch.