TRƯỜNG HỢP NÀO KHÔNG ÁP DỤNG ÁN TỬ HÌNH?
Án tử hình là hình phạt nghiêm trọng nhất trong hệ thống hình phạt hình sự và cần được áp dụng cẩn thận và công bằng. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể áp dụng và thi hành án tử hình. Dưới đây là một số trường hợp thông thường khi không áp dụng và không thi hành án tử hình.
Tử hình là gì?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật Hình sự quy định.
Các trường hợp không áp dụng và thi hành án tử hình
Căn cứ theo khoản 2, 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
* Không áp dụng hình phạt tử hình đối với:
- Người dưới 18 tuổi khi phạm tội
- Phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi
- Người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.
* Không thi hành án tử hình đối với:
Người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
- Người đủ 75 tuổi trở lên;
- Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
Trong trường hợp quy định trên hoặc trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.
Ngoài ra, tại khoản 3 Điều 57 Bộ luật Hình sự 2015 còn có quy định: Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm;
Nguyên Tắc Các Trường Hợp Không Áp Dụng Án Tử Hình: Nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp dụng nguyên tắc không áp dụng án tử hình đối với những trường hợp sau:
Trường hợp Trẻ Em: Án tử hình không được áp dụng đối với trẻ em dưới một độ tuổi nhất định, thường là 18 tuổi. Thay vào đó, họ thường phải chịu án tù chung thân hoặc hình phạt khác.
Trường hợp Người Tâm Thần: Nếu người phạm tội bị xác định là người tâm thần và không có khả năng kiểm soát hành vi của mình, án tử hình thường không áp dụng. Thay vào đó, họ có thể được đưa vào các cơ sở tâm thần học hoặc nhận các biện pháp điều trị.
Trường Hợp Không Thi Hành Án Tử Hình: Có nhiều trường hợp khi án tử hình được tuyên cho một người nhưng không thể thi hành:
Sự Can Thiệp Quốc Tế: Nhiều quốc gia có cam kết tham gia vào các thỏa thuận và hiệp định quốc tế nhằm ngăn chặn việc thi hành án tử hình. Trong trường hợp này, một quốc gia có thể không thi hành án tử hình nếu có sự can thiệp từ cộng đồng quốc tế hoặc tổ chức như Liên Hợp Quốc.
Thay Đổi Luật Pháp: Một số quốc gia có thể thay đổi luật pháp của họ để giảm bớt sự sử dụng án tử hình hoặc để chuyển đổi án tử hình thành hình phạt khác.
Sự Cảm Tình Của Nhà Nước: Thỉnh cầu sự tha thứ của nhà nước, hoặc sự cảm tình của quân đội hoặc các nhà điều hành khác, có thể dẫn đến việc không thi hành án tử hình trong một số trường hợp.
Trong mọi trường hợp, quyết định về án tử hình là một vấn đề nhạy cảm và phức tạp, thường phải tuân theo quy định pháp luật và đạo đức xã hội. Điều này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính công bằng và nhân đạo trong việc thực hiện hình phạt này.
Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có tất cả 18 tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình, bao gồm:
1 | Tội phản bội Tổ quốc | Điều 108 | Các tội phạm xâm hại an ninh quốc gia |
2 | Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân | Điều 109 | |
3 | Tội gián điệp | Điều 110 | |
4 | Tội bạo loạn | Điều 112 | |
5 | Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân | Điều 113 | |
6 | Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam | Điều 114 | |
7 | Tội giết người | Điều 123 | Tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người |
8 | Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi | Điều 142 | |
9 | Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh | Điều 194 | |
10 | Tội sản xuất trái phép chất ma túy | Điều 248 | Các tội phạm về ma túy |
11 | Tội vận chuyển trái phép chất ma túy | Điều 250 | |
12 | Tội mua bán trái phép chất ma túy | Điều 251 | |
13 | Tội khủng bố | Điều 299 | Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng |
14 | Tội tham ô tài sản | Điều 353 | Các tội phạm về chức vụ |
15 | Tội nhận hối lộ | Điều 354 | |
16 | Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược | Điều 421 | Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội ác chiến tranh |
17 | Tội chống loài người | Điều 422 | |
18 | Tội phạm chiến tranh | Điều 423 |
Kết luận:
Trong bài viết này, chúng ta đã thảo luận về các trường hợp không áp dụng và không thi hành án tử hình, điều quan trọng là hiểu rằng án tử hình là một hình phạt nghiêm trọng và cần phải được áp dụng một cách cân nhắc và công bằng. Chúng ta đã xem xét những trường hợp như trẻ em và người tâm thần, nơi án tử hình thường không áp dụng vì lý do nhân đạo và công bằng.
Đồng thời, chúng ta cũng đã thấy sự thay đổi trong quan điểm xã hội và hệ thống tư pháp, với sự tập trung vào giảm sử dụng án tử hình và tìm kiếm các biện pháp thay thế hơn để đảm bảo an toàn xã hội và sự nhân đạo.
Để hiểu rõ hơn về quy định và quy trình pháp luật liên quan đến vấn đề này, bạn có thể tìm kiếm thông tin chi tiết tại Thủ tục pháp luật, nơi cung cấp các tài liệu và hướng dẫn pháp lý liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau.
Nhớ rằng quyết định về án tử hình là một vấn đề nhạy cảm và đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về các yếu tố như nhân đạo, công bằng, và hiệu quả. Chúng ta mong muốn rằng việc thảo luận này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc không áp dụng và không thi hành án tử hình trong một xã hội càng ngày càng đòi hỏi sự nhân đạo và công bằng cao hơn.