QUY ĐỊNH VỀ BẢO QUẢN VÀ XỬ LÝ VẬT CHỨNG TRONG VỤ ÁN HÌNH SỰ

1.Thế nào là vật chứng?

"Vật chứng đề cập đến các vật dụng liên quan đến tội phạm, bao gồm công cụ gây án, đối tượng của tội phạm và các vật có giá trị chứng tỏ hành vi phạm tội và người gây ra tội.

Quy định tại Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự:

Việc quyết định xử lý vật chứng tùy thuộc vào giai đoạn của vụ án và cơ quan phụ trách: giai đoạn điều tra do Cơ quan điều tra, giai đoạn truy tố do Viện kiểm sát, giai đoạn chuẩn bị xét xử do Chánh án Tòa án, và giai đoạn xét xử do Hội đồng xét xử. Mọi quyết định về xử lý vật chứng cần được ghi chép lại.

Cách tiếp cận với vật chứng:

a) Các vật là công cụ gây án hoặc vật cấm lưu thông sẽ bị tịch thu và nộp về ngân sách hoặc bị tiêu huỷ;

b) Tiền và tài sản thu được từ tội phạm sẽ bị tịch thu và nộp vào ngân sách;

c) Vật chứng không có giá trị hoặc không thể sử dụng sẽ bị tịch thu và tiêu huỷ.

Trong quá trình giải quyết vụ án, các cơ quan có thẩm quyền:

a) Có thể trả lại tài sản không phải là vật chứng cho người sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp;

b) Có thể trả lại vật chứng nếu việc này không ảnh hưởng tới việc giải quyết vụ án;

c) Đối với vật chứng dễ hỏng hoặc khó lưu trữ, có thể bán hoặc tiêu huỷ;

d) Vật chứng gồm động, thực vật hoang dã ngoại lai phải được giao cho cơ quan chuyên môn.

Nếu có tranh chấp về quyền sở hữu của vật chứng, việc giải quyết sẽ dựa trên quy định của pháp luật về tố tụng dân sự."

2. Quy định về bảo quản vật chứng trong vụ án hình sự

Vật chứng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống chứng cứ. Điều 106 của Bộ luật tố tụng hình sự nêu rõ: “Vật chứng bao gồm những vật dùng để phạm tội, vật mang dấu hiệu của tội phạm, cũng như tiền và các vật giá trị khác liên quan đến tội phạm và người gây ra tội phạm.” Việc bảo quản vật chứng cần đảm bảo nó không bị thất lạc, trộn lẫn hoặc hỏng hóc.

Mục b, khoản 2, điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự chi tiết: “Những vật chứng như tiền, vàng, bạc, kim loại quý, đá quý, đồ cổ và một số chất đặc biệt như chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ cần được giám định ngay khi thu thập và phải được gửi đến ngân hàng hoặc cơ quan chuyên biệt khác để bảo quản.”

Tức là, các vật giá trị như kim loại quý không nên được lưu giữ tại cơ quan pháp y, mà cần được gửi đến ngân hàng. Điều này dựa trên tính chất đặc biệt của vật chứng và chức năng chính của ngân hàng.

Quy định này rất thiết thực trong việc bảo vệ vật chứng, giúp vừa bảo toàn giá trị kinh tế của chúng và vừa duy trì giá trị pháp lý liên quan đến vụ án.

3. Xử lý vật chứng trong vụ án hinh sự

Vật chứng sẽ được tiếp cận và xử lý như sau:

Các vật dụng dùng để phạm tội hoặc vật cấm lưu hành sẽ bị tịch thu và nộp vào ngân sách hoặc tiêu huỷ;
Tiền hoặc tài sản thu được từ tội phạm sẽ bị tịch thu và nộp về ngân sách;
Những vật chứng không có giá trị hoặc không thể dùng được sẽ bị tịch thu và tiêu huỷ;

Đối với vật chứng liên quan đến động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý và hiếm:

Nếu là động vật còn sống, sau khi được giám định, chúng sẽ được giao cho cơ quan chuyên ngành để trả lại tự nhiên, chuyển đến trung tâm cứu hộ hoặc khu bảo tồn, vườn quốc gia. Hoặc được giao cho các tổ chức khác theo quy định pháp luật.
Đối với cá thể động vật đã chết hoặc sản phẩm từ động vật dễ hỏng hoặc khó bảo quản, chúng sẽ được tiêu huỷ hoặc giao cho cơ quan chuyên ngành có thẩm quyền xử lý.
Các vật chứng không nằm trong hai trường hợp trên sẽ được tịch thu hoặc tiêu huỷ theo quy định của pháp luật.

4. Thẩm quyền xử lý vật chứng

Quyền hạn xử lý vật chứng phụ thuộc vào giai đoạn của vụ án và sẽ do các cơ quan sau đây quyết định:

Trong giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra hoặc những cơ quan được phân công tiến hành một số hoạt động điều tra sẽ quyết định, đặc biệt khi vụ án bị đình chỉ tại giai đoạn này;
Khi vụ án ở giai đoạn truy tố, quyền quyết định thuộc về Viện kiểm sát;
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Chánh án Tòa án sẽ có quyền đưa ra quyết định nếu vụ án bị đình chỉ;
Và cuối cùng, khi vụ án được đưa ra xét xử, Hội đồng xét xử sẽ là người quyết định.

Mọi quyết định liên quan đến việc xử lý vật chứng đều cần được ghi chép chi tiết vào biên bản.

Kết luận:

Bảo quản và xử lý vật chứng trong vụ án hình sự không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là một trách nhiệm pháp lý quan trọng. Qua việc tuân thủ chặt chẽ các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, chúng ta đảm bảo rằng mỗi vụ án được xử lý một cách công bằng và minh bạch, với sự thật được phơi bày đầy đủ và chính xác. Việc này không chỉ giúp củng cố niềm tin của công chúng vào hệ thống pháp luật mà còn góp phần nâng cao chất lượng công tác tư pháp, khẳng định uy tín và nghiệp vụ của các cơ quan thực thi pháp luật.

Nguyễn Thị Ngọc Lan

473 ngày trước

Theo dõi

QUY ĐỊNH VỀ BẢO QUẢN VÀ XỬ LÝ VẬT CHỨNG TRONG VỤ ÁN HÌNH SỰ

Trong quá trình điều tra và xử lý vụ án hình sự, việc thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng là một khâu quan trọng và đầy tính chất kỹ thuật. Vật chứng đóng vai trò quan trọng, phản ánh sự thật của vụ án và hỗ trợ quá trình pháp lý. Do vậy, việc bảo quản chúng sao cho không bị mất mát, hư hỏng hoặc lẫn lộn là vô cùng quan trọng. Đồng thời, việc xử lý vật chứng đúng pháp luật cũng không kém phần quan trọng. Bộ luật tố tụng hình sự đã có những quy định rõ ràng về vấn đề này, giúp hướng dẫn cơ quan thực thi pháp luật trong công việc của mình. Để hiểu rõ hơn bạn có thể tham khảo bài viết Vật chứng trong vụ án hình sự để xem xét ý nghĩa của vật chứng. 1.Thế nào là vật chứng?"Vật chứng đề cập đến các vật dụng liên quan đến tội phạm, bao gồm công cụ gây án, đối tượng của tội phạm và các vật có giá trị chứng tỏ hành vi phạm tội và người gây ra tội.Quy định tại Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự:Việc quyết định xử lý vật chứng tùy thuộc vào giai đoạn của vụ án và cơ quan phụ trách: giai đoạn điều tra do Cơ quan điều tra, giai đoạn truy tố do Viện kiểm sát, giai đoạn chuẩn bị xét xử do Chánh án Tòa án, và giai đoạn xét xử do Hội đồng xét xử. Mọi quyết định về xử lý vật chứng cần được ghi chép lại.Cách tiếp cận với vật chứng:a) Các vật là công cụ gây án hoặc vật cấm lưu thông sẽ bị tịch thu và nộp về ngân sách hoặc bị tiêu huỷ;b) Tiền và tài sản thu được từ tội phạm sẽ bị tịch thu và nộp vào ngân sách;c) Vật chứng không có giá trị hoặc không thể sử dụng sẽ bị tịch thu và tiêu huỷ.Trong quá trình giải quyết vụ án, các cơ quan có thẩm quyền:a) Có thể trả lại tài sản không phải là vật chứng cho người sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp; b) Có thể trả lại vật chứng nếu việc này không ảnh hưởng tới việc giải quyết vụ án; c) Đối với vật chứng dễ hỏng hoặc khó lưu trữ, có thể bán hoặc tiêu huỷ; d) Vật chứng gồm động, thực vật hoang dã ngoại lai phải được giao cho cơ quan chuyên môn.Nếu có tranh chấp về quyền sở hữu của vật chứng, việc giải quyết sẽ dựa trên quy định của pháp luật về tố tụng dân sự."2. Quy định về bảo quản vật chứng trong vụ án hình sựVật chứng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống chứng cứ. Điều 106 của Bộ luật tố tụng hình sự nêu rõ: “Vật chứng bao gồm những vật dùng để phạm tội, vật mang dấu hiệu của tội phạm, cũng như tiền và các vật giá trị khác liên quan đến tội phạm và người gây ra tội phạm.” Việc bảo quản vật chứng cần đảm bảo nó không bị thất lạc, trộn lẫn hoặc hỏng hóc.Mục b, khoản 2, điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự chi tiết: “Những vật chứng như tiền, vàng, bạc, kim loại quý, đá quý, đồ cổ và một số chất đặc biệt như chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ cần được giám định ngay khi thu thập và phải được gửi đến ngân hàng hoặc cơ quan chuyên biệt khác để bảo quản.” Tức là, các vật giá trị như kim loại quý không nên được lưu giữ tại cơ quan pháp y, mà cần được gửi đến ngân hàng. Điều này dựa trên tính chất đặc biệt của vật chứng và chức năng chính của ngân hàng. Quy định này rất thiết thực trong việc bảo vệ vật chứng, giúp vừa bảo toàn giá trị kinh tế của chúng và vừa duy trì giá trị pháp lý liên quan đến vụ án.3. Xử lý vật chứng trong vụ án hinh sựVật chứng sẽ được tiếp cận và xử lý như sau:Các vật dụng dùng để phạm tội hoặc vật cấm lưu hành sẽ bị tịch thu và nộp vào ngân sách hoặc tiêu huỷ;Tiền hoặc tài sản thu được từ tội phạm sẽ bị tịch thu và nộp về ngân sách;Những vật chứng không có giá trị hoặc không thể dùng được sẽ bị tịch thu và tiêu huỷ;Đối với vật chứng liên quan đến động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý và hiếm:Nếu là động vật còn sống, sau khi được giám định, chúng sẽ được giao cho cơ quan chuyên ngành để trả lại tự nhiên, chuyển đến trung tâm cứu hộ hoặc khu bảo tồn, vườn quốc gia. Hoặc được giao cho các tổ chức khác theo quy định pháp luật.Đối với cá thể động vật đã chết hoặc sản phẩm từ động vật dễ hỏng hoặc khó bảo quản, chúng sẽ được tiêu huỷ hoặc giao cho cơ quan chuyên ngành có thẩm quyền xử lý.Các vật chứng không nằm trong hai trường hợp trên sẽ được tịch thu hoặc tiêu huỷ theo quy định của pháp luật.4. Thẩm quyền xử lý vật chứngQuyền hạn xử lý vật chứng phụ thuộc vào giai đoạn của vụ án và sẽ do các cơ quan sau đây quyết định:Trong giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra hoặc những cơ quan được phân công tiến hành một số hoạt động điều tra sẽ quyết định, đặc biệt khi vụ án bị đình chỉ tại giai đoạn này;Khi vụ án ở giai đoạn truy tố, quyền quyết định thuộc về Viện kiểm sát;Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Chánh án Tòa án sẽ có quyền đưa ra quyết định nếu vụ án bị đình chỉ;Và cuối cùng, khi vụ án được đưa ra xét xử, Hội đồng xét xử sẽ là người quyết định.Mọi quyết định liên quan đến việc xử lý vật chứng đều cần được ghi chép chi tiết vào biên bản.Kết luận:Bảo quản và xử lý vật chứng trong vụ án hình sự không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là một trách nhiệm pháp lý quan trọng. Qua việc tuân thủ chặt chẽ các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, chúng ta đảm bảo rằng mỗi vụ án được xử lý một cách công bằng và minh bạch, với sự thật được phơi bày đầy đủ và chính xác. Việc này không chỉ giúp củng cố niềm tin của công chúng vào hệ thống pháp luật mà còn góp phần nâng cao chất lượng công tác tư pháp, khẳng định uy tín và nghiệp vụ của các cơ quan thực thi pháp luật.

Comment