Có các loại hợp đồng nào? Hợp đồng có được xem là văn bản hành chính không?
I. Có Bao Nhiêu Loại Hợp Đồng?
Để bắt đầu, hãy xem xét khái niệm cơ bản về hợp đồng. Theo Điều 398 của Bộ Luật Dân Sự 2015, hợp đồng là "thỏa thuận giữa các bên về việc thực hiện, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của mình.". Điều này có nghĩa là hợp đồng là một thỏa thuận pháp lý giữa ít nhất hai bên, trong đó mỗi bên cam kết thực hiện một số quyền và nghĩa vụ cụ thể.
Theo Điều 402 Bộ luật Dân sự 2015, có các loại hợp đồng chủ yếu sau:
- Hợp đồng song vụ: Đây là loại hợp đồng mà cả hai bên đều có nghĩa vụ và trách nhiệm đối với nhau. Cả hai phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ được ghi trong hợp đồng.
- Hợp đồng đơn vụ: Hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ một bên trong thỏa thuận có nghĩa vụ và trách nhiệm đối với bên còn lại. Điều này có nghĩa rằng một bên phải thực hiện các yêu cầu và điều kiện được đặt ra trong hợp đồng, trong khi bên còn lại không phải thực hiện nghĩa vụ nào.
- Hợp đồng chính: Hợp đồng chính là loại hợp đồng mà hiệu lực của nó không phụ thuộc vào bất kỳ hợp đồng phụ nào khác. Nghĩa vụ và quyền trong hợp đồng chính tồn tại độc lập và không bị ảnh hưởng bởi các hợp đồng phụ.
- Hợp đồng phụ: Hợp đồng phụ là hợp đồng mà hiệu lực của nó phụ thuộc vào hợp đồng chính. Điều này có nghĩa rằng việc thực hiện nghĩa vụ và quyền trong hợp đồng phụ phụ thuộc vào việc hợp đồng chính được thực hiện hay không.
- Hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba: Loại hợp đồng này đặc biệt, vì nó tạo điều kiện cho người thứ ba, không phải là bên tham gia trực tiếp, hưởng lợi từ việc thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng. Cả hai bên giao kết hợp đồng phải thực hiện nghĩa vụ của họ để đảm bảo lợi ích của người thứ ba.
- Hợp đồng có điều kiện: Loại hợp đồng này có điều kiện, điều này có nghĩa rằng việc thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng phụ thuộc vào việc xảy ra, thay đổi, hoặc kết thúc một sự kiện nhất định được quy định trong hợp đồng.
Bên cạnh đó cũng có một số loại hợp đồng cụ thể sau:
- Hợp đồng mua bán: Đây là loại hợp đồng phổ biến nhất, trong đó một bên bán một thứ gì đó cho bên mua và bên mua trả tiền theo giá được thỏa thuận.
- Hợp đồng lao động: Hợp đồng này liên quan đến quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động. Nó quy định về điều kiện làm việc, mức lương, và các quyền và nghĩa vụ của cả hai bên.
- Hợp đồng thuê nhà: Hợp đồng này xác định các điều khoản và điều kiện của việc thuê một căn nhà hoặc chỗ ở khác.
- Hợp đồng vay mượn: Khi một bên cần vốn tài chính, họ có thể ký kết hợp đồng vay mượn với bên cung cấp vốn.
- Hợp đồng dịch vụ: Đây là loại hợp đồng mà một bên cam kết cung cấp dịch vụ nào đó cho bên khác, thường dưới một hình thức được thỏa thuận và có giá trị thương mại.
….
II. Quyền và Nghĩa Vụ của Các Bên trong Hợp Đồng
Mỗi hợp đồng đều đi kèm với quyền và nghĩa vụ cụ thể cho từng bên tham gia. Quyền và nghĩa vụ này có thể được xác định trong hợp đồng và phải tuân thủ theo quy định của pháp luật. Các bên trong hợp đồng thường bao gồm:
- Bên A (bên cung cấp): Đây là bên cam kết thực hiện một số quyền và nghĩa vụ cụ thể. Ví dụ, trong hợp đồng mua bán, bên A là người bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ.
- Bên B (bên nhận): Đây là bên nhận được quyền và nghĩa vụ từ hợp đồng. Trong ví dụ trên, bên B là người mua hàng hoặc người sử dụng dịch vụ.
Trong hợp đồng, các quyền và nghĩa vụ của mỗi bên phải được xác định rõ ràng và cụ thể. Điều này giúp tránh xung đột và tranh chấp trong tương lai. Quyền và nghĩa vụ thường bao gồm việc thực hiện đúng thời hạn, thanh toán tiền, bảo đảm chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ, và nhiều điều khoản khác.
III. Hợp đồng có được xem là văn bản hành chính hay không?
Tại khoản 3 Điều 3 Nghị định 30/2020/NĐ-CP định nghĩa văn bản hành chính như sau:
“Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. “Văn bản” là thông tin thành văn được truyền đạt bằng ngôn ngữ hoặc ký hiệu, hình thành trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức và được trình bày đúng thể thức, kỹ thuật theo quy định.
2. “Văn bản chuyên ngành” là văn bản hình thành trong quá trình thực hiện hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của một ngành, lĩnh vực do người đứng đầu cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực quy định.
3. “Văn bản hành chính” là văn bản hình thành trong quá trình chỉ đạo, điều hành, giải quyết công việc của các cơ quan, tổ chức.
…”
Thêm nữa, theo Điều 7 Nghị định 30/2020/NĐ-CP về công tác văn thư quy định về các loại văn bản hành chính như sau:
“Các loại văn bản hành chính
Văn bản hành chính gồm các loại văn bản sau: Nghị quyết (cá biệt), quyết định (cá biệt), chỉ thị, quy chế, quy định, thông cáo, thông báo, hướng dẫn, chương trình, kế hoạch, phương án, đề án, dự án, báo cáo, biên bản, tờ trình, hợp đồng, công văn, công điện, bản ghi nhớ, bản thỏa thuận, giấy ủy quyền, giấy mời, giấy giới thiệu, giấy nghỉ phép, phiếu gửi, phiếu chuyển, phiếu báo, thư công.”
Theo đó, văn bản hành chính là văn bản hình thành trong quá trình chỉ đạo, điều hành, giải quyết công việc của các cơ quan, tổ chức, bao gồm: Nghị quyết (cá biệt), quyết định (cá biệt), chỉ thị, quy chế, quy định, thông cáo, thông báo, hướng dẫn, chương trình, kế hoạch, phương án, đề án, dự án, báo cáo, biên bản, tờ trình, hợp đồng, công văn, công điện, bản ghi nhớ, bản thỏa thuận, giấy ủy quyền, giấy mời, giấy giới thiệu, giấy nghỉ phép, phiếu gửi, phiếu chuyển, phiếu báo, thư công.
Như vậy, hợp đồng cũng là một trong những hình thức của văn bản hành chính. Hợp đồng trong trường hợp này phải mang mục đích trong quá trình chỉ đạo, điều hành, giải quyết công việc của các cơ quan, tổ chức.