Có Được Phân Chia Di Sản Thừa Kế Bằng Hiện Vật Không?

I. Có Được Phân Chia Di Sản Thừa Kế Bằng Hiện Vật Không?

Căn cứ theo Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

“Phân chia di sản theo pháp luật

1. Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.

2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.”

Theo đó, người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản thừa kế bằng hiện vật. Tuy nhiên, nếu không thể chia đều bằng hiện vật, các người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và người nhận hiện vật. Nếu không có thỏa thuận, hiện vật sẽ được bán và số tiền thu được sẽ được chia đối với các người thừa kế. Việc này giúp đảm bảo sự công bằng trong việc phân chia di sản.

II. Phân Chia Di Sản Thừa Kế Bị Hạn Chế Khi Nào?

Tại Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015 quy định phân chia di sản thừa kế bị hạn chế như sau:

“Hạn chế phân chia di sản

Trường hợp theo ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận của tất cả những người thừa kế, di sản chỉ được phân chia sau một thời hạn nhất định thì chỉ khi đã hết thời hạn đó di sản mới được đem chia.

Trường hợp yêu cầu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định. Thời hạn này không quá 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình họ thì có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần nhưng không quá 03 năm.”

Theo đó, phân chia di sản thừa kế bị hạn chế trong trường hợp sau:

Theo Ý Chí Hoặc Thỏa Thuận: Trong một số tình huống, di sản chỉ được phân chia sau một thời hạn nhất định khi theo ý chí của người lập di chúc hoặc theo thỏa thuận của tất cả những người thừa kế. Điều này giúp bảo vệ ý muốn của người lập di chúc hoặc đảm bảo sự đồng thuận của tất cả người thừa kế.
Ảnh Hưởng Nghiêm Trọng Đến Đời Sống Gia Đình: Trường hợp yêu cầu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình, thì bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định. Thời hạn này không quá 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình họ thì có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần nhưng không quá 03 năm.

Những quy định này đảm bảo rằng việc phân chia di sản thừa kế không gây ra những tình huống bất công hoặc ảnh hưởng đến sự ổn định của gia đình.

III. Phân Chia Di Sản Theo Di Chúc

Di chúc là một yếu tố quan trọng trong việc phân chia di sản thừa kế. Theo Điều 659 của Bộ luật Dân sự 2015 có quy định:

Theo Ý Chí Của Người Lập Di Chúc: Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc. Nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế, di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Theo Hiện Vật: Trường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật, người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản. Nếu hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác, người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Theo Tỷ Lệ Đối Với Tổng Giá Trị Khối Di Sản: Nếu di chúc chỉ xác định phân chia di sản theo tỷ lệ đối với tổng giá trị khối di sản, tỷ lệ này được tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời điểm phân chia di sản. Điều này có nghĩa rằng việc phân chia di sản sẽ phụ thuộc vào giá trị tài sản cụ thể tại thời điểm đó.

Kết Luận

Việc phân chia di sản thừa kế theo luật tại Việt Nam là một quá trình phức tạp, nhưng nó đảm bảo sự công bằng và tuân thủ quy định của pháp luật. Người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật, nhưng điều này không bắt buộc. Các hạn chế cũng được áp dụng để đảm bảo rằng việc chia di sản không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình. Cuối cùng, di chúc có vai trò quan trọng trong quá trình này và quyết định cụ thể về việc phân chia di sản theo ý muốn của người lập di chúc.