Thủ tục và Quy trình Xin Con Nuôi Hướng Dẫn Chi Tiết

Ngày nay, việc nhận con nuôi đã trở thành một thực tế phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa rõ hoặc không biết rằng quy trình nhận con nuôi đòi hỏi việc đăng ký với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do đó, số lượng trẻ em được nhận nuôi và đăng ký tại các cơ quan nhà nước thường thấp hơn nhiều so với trẻ em được nhận nuôi một cách tự phát. Nhận con nuôi mà không tuân theo quy trình chính thức có thể mang theo rất nhiều rủi ro pháp lý tiềm ẩn. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình nhận con nuôi mới nhất cho năm 2023.Pháp luật hiện hành quy định về việc nhận con nuôi bao gồm:Luật Nuôi con nuôi số 52/2010/QH12, được Quốc hội ban hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2011.Luật Hôn nhân và Gia đình số 52/2014/QH13, được Quốc hội ban hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015.Nghị định 19/2011/NĐ-CP quy định chi tiết về việc thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi, có hiệu lực thi hành từ ngày 08/05/2011, được sửa đổi và bổ sung bởi Nghị định 24/2019/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 05/3/2019.Điều Kiện Đối Với Người Nhận Con Nuôi Và Người Được Nhận Làm Con NuôiTheo quy định của pháp luật, để nhận con nuôi và để trở thành con nuôi, người liên quan phải tuân thủ những điều kiện cụ thể sau đây:Điều Kiện Đối Với Người Nhận Con NuôiTheo Luật Nuôi con nuôi, người nhận con nuôi cần đáp ứng các yêu cầu sau:Phải đủ năng lực hành vi dân sự;Phải đủ tuổi, từ 20 tuổi trở lên;Phải có đủ điều kiện về sức khỏe, tài chính, và nơi ở để đảm bảo chăm sóc, nuôi dưỡng, và giáo dục con nuôi;Phải có tư cách đạo đức tốt.Điều Kiện Đối Với Người Được Nhận Làm Con NuôiTheo quy định của Luật Nuôi con nuôi, người được nhận làm con nuôi cần tuân thủ các điều kiện sau:Dưới 16 tuổi.Từ đủ 16 tuổi đến chưa đầy 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:Được cha dượng hoặc mẹ kế nhận làm con nuôi;Được cô, cậu, dì, chú, hoặc bác ruột nhận làm con nuôi.Một người chỉ có thể là con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.Danh Sách Giấy Tờ Cần Chuẩn Bị Cho Thủ Tục Nhận Con NuôiĐối Với Người Nhận Con Nuôi:Đơn xin nhận con nuôi.Hộ chiếu, Chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế (bản sao).Phiếu lý lịch tư pháp.Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân.Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp.Văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, và điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi, hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi.Nếu nhận nuôi có yếu tố nước ngoài, thì cần thêm Văn bản cho phép được nhận con nuôi ở Việt Nam và bản điều tra về tâm lý, gia đình.Nếu người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi không cùng thường trú tại một địa bàn xã, thì việc xác nhận về hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế của người nhận con nuôi được thực hiện như sau:Trường hợp người nhận con nuôi nộp hồ sơ đăng ký việc nuôi con nuôi tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người được nhận làm con nuôi, thì văn bản về hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế của người nhận con nuôi do Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người đó thường trú xác nhận.Trường hợp người nhận con nuôi nộp hồ sơ đăng ký việc nuôi con nuôi tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường trú, thì công chức tư pháp – hộ tịch xác minh hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế của người nhận con nuôi.Đối Với Người Được Nhận Làm Con Nuôi:Giấy khai sinh.Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp.Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng.Biên bản xác nhận do Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi; Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết đối với trẻ em mồ côi; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất tích đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất tích; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất năng lực hành vi dân sự.Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.Nếu có yếu tố nước ngoài, cần thêm các tài liệu khác như Văn bản về đặc điểm, sở thích, thói quen đáng lưu ý của trẻ em; tài liệu chứng minh đã tìm gia đình thay thế trong nước cho trẻ nhưng không thành.Trình Tự và Thủ Tục Nhận Con Nuôi Mới Nhất Quá trình nhận con nuôi bao gồm các bước sau:Bước 1: Người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi (thường có sự hỗ trợ từ người giám hộ) cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ theo các yêu cầu tại mục 3.Bước 2: Người nhận con nuôi nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền, thực hiện như sau:Nếu nhận nuôi trong nước: Nộp hồ sơ và đăng ký nhận con nuôi tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi người được nhận làm con nuôi hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú. Đây cũng là cơ quan giải quyết đăng ký việc nuôi con nuôi trong nước.Nếu nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài (người nhận con nuôi là người nước ngoài):Đối với hồ sơ của người nhận con nuôi:Người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài thường trú ở nước ngoài, nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi, cần chuẩn bị 02 bộ hồ sơ và thực hiện như sau:Trường hợp nhận con nuôi đích danh, người nhận con nuôi trực tiếp nộp hồ sơ tại Cục Con nuôi. Trường hợp không thể nộp hồ sơ tại Cục Con nuôi do lý do chính đáng, người nhận con nuôi có thể ủy quyền bằng văn bản cho người có quan hệ họ hàng, thân thích thường trú tại Việt Nam nộp hồ sơ tại Cục Con nuôi hoặc gửi hồ sơ qua đường bưu điện theo hình thức gửi bảo đảm.Trường hợp nhận con nuôi không đích danh, người nhận con nuôi thường trú tại nước là thành viên của điều ước quốc tế về hợp tác nuôi con nuôi với Việt Nam nộp hồ sơ cho Cục Con nuôi thông qua tổ chức con nuôi của nước đó được cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Nếu nước đó không có tổ chức con nuôi được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, người nhận con nuôi nộp hồ sơ cho Cục Con nuôi thông qua Cơ quan đại diện Ngoại giao hoặc Cơ quan Lãnh sự của nước đó tại Việt Nam.Đối với hồ sơ người được nhận làm con nuôi: Chuẩn bị 03 bộ hồ sơ và nộp cho Sở Tư pháp nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú.UBND cấp tỉnh và Sở Tư pháp nơi người được nhận làm con nuôi thường trú có thẩm quyền quyết định và đăng ký việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài.Bước 3: Cấp Giấy chứng nhận nuôi con nuôi.Trường hợp nhận nuôi con nuôi trong nước: Thời hạn giải quyết việc nuôi con nuôi là 30 ngày, tính từ ngày UBND cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ.Trường hợp nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài: Thời gian giải quyết việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài thường kéo dài lâu hơn do phải tiến hành điều tra và xác minh nhiều thông tin về người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi.Câu hỏi liên quan1. Thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh là gì?Thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh liên quan đến việc nhận nuôi một trẻ em mới sinh vào gia đình của người nhận con nuôi.2. Thủ tục nhận con nuôi là cháu ruột cần phải thực hiện những gì?Để nhận con nuôi là cháu ruột, bạn cần thực hiện các thủ tục liên quan đến quy định của pháp luật và hồ sơ cần thiết để xác minh mối quan hệ họ hàng.3. Địa chỉ nào cần liên hệ để xin con nuôi?Để xin con nuôi, bạn cần liên hệ với cơ quan có thẩm quyền, thường là Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn thường trú.4. Ai có nhu cầu xin con nuôi và cần thực hiện những thủ tục gì?Những người có nhu cầu xin con nuôi có thể là người nhận con nuôi hoặc người được nhận làm con nuôi. Thủ tục bao gồm việc chuẩn bị hồ sơ, nộp đơn, và tuân thủ các quy định của pháp luật.5. Thủ tục xin con nuôi ở đâu?Thủ tục xin con nuôi thường được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi hoặc người được nhận làm con nuôi thường trú.6. Thủ tục nhận con nuôi bị bỏ rơi phức tạp không?Thủ tục nhận con nuôi bị bỏ rơi có thể phức tạp tùy thuộc vào tình huống cụ thể. Tuy nhiên, luôn cần tuân thủ quy định của pháp luật và chuẩn bị các giấy tờ cần thiết.7. Mẫu đơn xin nhận con nuôi có sẵn để tải về không?Mẫu đơn xin nhận con nuôi có thể có sẵn tại các cơ quan có thẩm quyền hoặc trang web của các cơ quan quản lý, tùy theo quy định của từng địa phương.