Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một loại bảo hiểm mà người dân có quyền tham gia hoặc không tham gia. Tính tự nguyện của loại bảo hiểm này thể hiện ở việc người tham gia có tự do lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với tình hình kinh tế và điều kiện cá nhân. Tuy nhiên, chỉ những đối tượng không bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội mới có quyền tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định của pháp luật. Điều này đồng nghĩa với việc người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện phải đáp ứng điều kiện về độ tuổi.Theo Điều 2 khoản 4 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc đều có quyền tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện.Theo khoản 1 Điều 8 của Quyết định 595/QĐ-BHXH, những người sau đây được phép tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện:Người lao động có hợp đồng lao động có thời hạn dưới 03 tháng trước ngày 01/01/2018 hoặc có hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng từ ngày 01/01/2018 trở đi.Người hoạt động không chuyên trách tại thôn, ấp, bản, xã, phường, khu phố.Người lao động giúp việc gia đình.Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không nhận tiền lương.Xã viên không nhận tiền lương, tiền công trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm, bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình.Người lao động đủ tuổi nhưng chưa đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về Bảo hiểm xã hội.Các đối tượng tham gia khác.Trường hợp nào có thể chuyển đóng bảo hiểm xã hội từ bắt buộc sang tự nguyện?Hiện nay, pháp luật về bảo hiểm xã hội cho phép người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc chuyển đổi sang hình thức bảo hiểm xã hội tự nguyện hoặc ngược lại. Tuy nhiên, để thực hiện việc chuyển đổi này, người tham gia phải đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Những điều kiện này được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội và bao gồm các quy định về độ tuổi và đối tượng được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Dưới đây là quy định về điều kiện để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động.Theo khoản 4 của Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, để tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện, người lao động cần phải đáp ứng các điều kiện sau:Là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên.Không thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc.Theo đó, người lao động chỉ có thể chuyển đổi từ Bảo hiểm xã hội bắt buộc sang Bảo hiểm xã hội tự nguyện khi không thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc nữa.Nếu người lao động vẫn thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc, dù có nhu cầu, họ cũng không được phép tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện.Như vậy, sau khi nghỉ việc tại một doanh nghiệp, cơ quan nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp, người lao động có thể chọn tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện để tiếp tục đóng Bảo hiểm xã hội và tích luỹ thời gian đóng để đảm bảo quyền hưởng lương hưu.Hướng dẫn chuyển từ Bảo hiểm xã hội bắt buộc sang tự nguyện trực tuyếnNhư đã phân tích ở trên, người tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc có thể chuyển sang tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tuy nhiên, để thực hiện việc này, người tham gia bảo hiểm phải thực hiện thủ tục chuyển đổi loại hình bảo hiểm này. Thủ tục chuyển đổi bảo hiểm xã hội được quy định cụ thể tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH. Thủ tục này thường khá đơn giản và không tốn nhiều thời gian cũng như không đòi hỏi chi phí đặc biệt.Dưới đây là hướng dẫn thực hiện việc chuyển từ Bảo hiểm xã hội bắt buộc sang Bảo hiểm xã hội tự nguyện trực tuyến:Bước 1: Chuẩn bị hồ sơHồ sơ tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm Tờ khai tham gia và điều chỉnh thông tin Bảo hiểm xã hội và Bảo hiểm y tế (Mẫu TK1-TS).Bạn có thể tải mẫu hồ sơ này từ trang web của cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc đến cơ quan Bảo hiểm xã hội tại địa phương để nhận bản mẫu và điền thông tin.Bước 2: Nộp hồ sơ và đóng tiền Bảo hiểm xã hội tự nguyệnNơi nộp hồ sơ và đóng tiền Bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể là đại lý thu hoặc cơ quan Bảo hiểm xã hội tại địa phương bạn cư trú.Bạn có thể dễ dàng tra cứu địa chỉ của đại lý thu gần nơi bạn ở trên trang web của cơ quan Bảo hiểm xã hội.Bạn có lựa chọn mức đóng Bảo hiểm hàng tháng hoặc theo các khoản thời gian khác nhau như 03 tháng/lần, 06 tháng/lần,...Mức đóng hàng tháng được tính bằng cách lấy 22% của mức thu nhập mà bạn chọn đóng và sau đó trừ đi số tiền nhà nước hỗ trợ đóng (nếu có).Lưu ý: Nếu bạn đã tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc trước đó và đã được cấp sổ Bảo hiểm xã hội, thì khi chuyển sang tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ tiếp tục ghi nhận thời gian đóng tại sổ Bảo hiểm xã hội đã cấp cho bạn trước đó.Câu hỏi liên quan: Thế nào là bảo hiểm xã hội?Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về khái niệm bảo hiểm xã hội cụ thể như sau:“Điều 3. Giải thích từ ngữTrong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:1. Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.”Bảo hiểm xã hội có bao nhiêu loại?Đối với quy định về loại bảo hiểm xã hội thì hiện nay có 2 loại bảo hiểm xã hội là bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.Phương thức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện ?Bảo hiểm xã hội tự nguyện cung cấp nhiều phương thức đóng tiền linh hoạt để người tham gia có thể lựa chọn dựa trên tình hình cá nhân của họ. Dưới đây là các phương thức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện:Đóng hàng tháng: Người tham gia đóng BHXH tự nguyện mỗi tháng. Số tiền đóng được tính dựa trên mức thu nhập mà người tham gia chọn đóng, sau đó trừ đi số tiền nhà nước hỗ trợ đóng (nếu có).Đóng 03 tháng một lần: Người tham gia đóng BHXH tự nguyện mỗi 03 tháng.Đóng 06 tháng một lần: Người tham gia đóng BHXH tự nguyện mỗi 06 tháng.Đóng 12 tháng một lần: Người tham gia đóng BHXH tự nguyện mỗi 12 tháng.Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 05 năm một lần: Người tham gia có thể đóng BHXH tự nguyện cho nhiều năm về sau nhưng không được quá 05 năm một lần.Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm: Người tham gia đóng một lần cho những năm còn thiếu trong trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian đóng BHXH tự nguyện còn thiếu không quá 10 năm.Trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu mà thời gian đóng BHXH tự nguyện còn thiếu trên 10 năm thì người tham gia phải tiếp tục đóng theo một trong 05 phương thức trên cho đến khi thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm, sau đó có thể chuyển sang phương thức 6.Mua Bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu?Điểm 1.1 khoản 1 Điều 3 Quyết định số 595/QĐ-BHXH quy định về phân cấp quản lý như sau:Bảo hiểm xã hội huyện: Điểm này thu tiền đóng BHXH tự nguyện và tiền đóng BHYT của người tham gia BHYT cư trú trên địa bàn huyện.Đồng thời, tại Điều 13 Quyết định số 1599/QĐ-BHXH, đại lý thu BHXH có trách nhiệm:Hằng tháng, tuyên truyền, vận động thành viên hộ gia đình tham gia BHXH, BHYT. Hướng dẫn người tham gia kê khai, thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu thông tin và tiếp nhận giấy tờ có liên quan đảm bảo đầy đủ, chính xác.Thu tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT, viết biên lai thu tiền trả cho người tham gia theo quy định. Hằng ngày, nộp hồ sơ và tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT cho cơ quan BHXH theo hình thức quy định tại Điều 8…Do đó, người lao động có thể mua BHXH tự nguyện tại:Cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp huyện nơi bạn cư trú (có thể là nơi tạm trú hoặc thường trú).Điểm thu hoặc đại lý thu BHXH trên địa bàn mà bạn ở.Làm thế nào để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện?Để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, bạn cần thực hiện các bước sau:Bước 1: Chuẩn bị hồ sơĐiền đầy đủ thông tin tại Tờ khai tham gia và điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).Bước 2: Nộp hồ sơ và đóng tiềnNộp hồ sơ và đóng tiền BHXH tự nguyện tại cơ quan BHXH huyện nơi bạn cư trú hoặc tại điểm thu hoặc đại lý thu BHXH trên địa bàn bạn ở.Số tiền đóng BHXH tự nguyện phụ thuộc vào mức thu nhập và phương thức đóng bạn đã chọn.Bước 3: Nhận sổ BHXHThời hạn giải quyết là không quá 05 ngày kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ của bạn.Căn cứ vào Quyết định số 595/QĐ-BHXH năm 2017.