Trường hợp nào có thể chuyển từ BHXH tự nguyện sang bắt buộc?Theo quy định của pháp luật, bảo hiểm xã hội hiện nay chia thành hai loại chính, đó là bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc. Khi người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, họ không được phép tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và ngược lại. Ngoài điều kiện này, công dân Việt Nam phải đủ 15 tuổi trở lên để được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Về điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, pháp luật về bảo hiểm đã có quy định cụ thể.Theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên.Không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.Do đó, người lao động chỉ có thể chuyển từ BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộc khi họ không còn thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.Nếu vẫn nằm trong các trường hợp tham gia BHXH bắt buộc, thậm chí khi có nhu cầu, người lao động cũng không thể chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện. Vì vậy, sau khi nghỉ việc tại doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, hoặc đơn vị sự nghiệp, người lao động có thể xem xét tham gia BHXH tự nguyện để tích lũy thời gian đóng BHXH cho mục đích hưởng lương hưu.Thủ tục chuyển từ BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộcKhi quyết định chuyển từ bảo hiểm xã hội tự nguyện sang bảo hiểm xã hội bắt buộc, công dân Việt Nam cần thực hiện một loạt bước thủ tục cụ thể. Những người có nhu cầu thực hiện việc này cần tuân theo quy định của pháp luật và thực hiện các bước sau đây. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thủ tục, người có nhu cầu cũng có thể tra cứu và tham khảo các quy định liên quan.Theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH, để tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, người tham gia cần chuẩn bị Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS được ban hành kèm theo Quyết định).Người lao động có thể tự tải mẫu TK1-TS từ trang web cơ quan BHXH hoặc đến cơ quan BHXH để lấy mẫu và điền thông tin theo yêu cầu.Sau khi điền đầy đủ thông tin, người tham gia nộp hồ sơ và đóng tiền BHXH. Nơi tham gia BHXH bắt buộc có thể là đại lý thu hoặc cơ quan BHXH tại địa phương mà người tham gia cư trú.Mức đóng hằng tháng của BHXH bắt buộc được tính dựa trên thu nhập của người lao động và được tính theo công thức: Mức đóng hằng tháng = 22% x Mức thu nhập mà người lao động đã chọn đóng - Số tiền nhà nước hỗ trợ đóng (nếu có).Người lao động có linh hoạt trong việc chọn phương thức đóng, có thể lựa chọn đóng bảo hiểm hàng tháng, 03 tháng/lần, hoặc 06 tháng/lần, tùy theo khả năng tài chính của họ.Lưu ý: Nếu người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc trước đó và đã được cấp sổ BHXH, khi chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện, cơ quan BHXH sẽ tiếp tục ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm tại sổ BHXH đã được cấp.Các ảnh hưởng khi chuyển từ BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộcHiện nay, bảo hiểm xã hội (BHXH) được chia thành hai loại chính: BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc, mỗi loại mang theo các quyền lợi riêng đối với người tham gia. Quyền lợi này có sự khác biệt tùy thuộc vào loại BHXH mà người tham gia chọn tham gia. Theo quy định của pháp luật, BHXH bắt buộc đem lại nhiều quyền lợi hơn so với BHXH tự nguyện.Luật BHXH (khoản 1 và 2, Điều 4) quy định rõ về các chế độ của hai loại BHXH như sau:Bảo hiểm xã hội bắt buộc:Ốm đau.Thai sản.Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.Hưu trí.Tử tuất.Bảo hiểm xã hội tự nguyện:Hưu trí.Tử tuất.Có thể thấy rõ rằng, BHXH bắt buộc mang đến nhiều chế độ hơn, bao gồm cả ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất, trong khi BHXH tự nguyện chỉ bao gồm hưu trí và tử tuất.Tuy nhiên, việc tham gia BHXH tự nguyện sau khi người lao động nghỉ việc có thể là một giải pháp hữu ích để tích lũy quyền lợi lương hưu trong tương lai. Thời gian đóng BHXH tự nguyện sẽ được tính cộng vào thời gian đóng BHXH bắt buộc để tính quyền hưởng lương hưu và chế độ tử tuất.Ngoài ra, Luật BHXH cũng quy định (khoản 3, Điều 5) rằng khi một người lao động đã đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện cùng một lúc, thời gian đóng đã tính vào BHXH một lần không được tính lại cho các chế độ BHXH khác.Vì vậy, việc chuyển từ BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộc sẽ ảnh hưởng đối với quyền lợi của người tham gia, trong đó, họ sẽ không còn được hưởng các chế độ như thai sản, ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng lại được tính thời gian đóng vào quyền hưởng lương hưu và chế độ tử tuất.Câu hỏi liên quan: BHXH là gì?Bảo hiểm xã hội, theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, được định nghĩa như sau:"Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội."Bảo hiểm xã hội được chia thành mấy loại ?Bảo hiểm xã hội bắt buộc: Đây là loại bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, và người lao động cùng người sử dụng lao động phải tham gia theo quy định.Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Loại bảo hiểm này do Nhà nước tổ chức, nhưng người tham gia có tự do lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của họ. Nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia có thể hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.Nguyên tắc về BHXH ?Nguyên tắc về bảo hiểm xã hội, theo Điều 5 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, bao gồm các điểm sau:Mức hưởng bảo hiểm xã hội phụ thuộc vào mức đóng, thời gian đóng và có sự chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội.Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương tháng của người lao động. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính trên cơ sở mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn.Người lao động có thời gian đóng cả bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện sẽ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất trên cơ sở thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội đã được tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.Quỹ bảo hiểm xã hội được quản lý tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch và sử dụng đúng mục đích. Quỹ này cũng được hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần và các nhóm đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định và chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.Việc thực hiện bảo hiểm xã hội phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội.Phương thức đóng BHXH tự nguyện như thế nào?Hiện nay có tất cả 06 phương thức tham gia mà người tham gia có thể lựa chọn:1 – Đóng hàng tháng.2 – Đóng 03 tháng một lần.3 – Đóng 06 tháng một lần.4 – Đóng 12 tháng một lần.5 – Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 05 năm một lần.6 – Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm.Trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu mà thời gian đóng BHXH còn thiếu trên 10 năm thì người tham gia tiếp tục đóng theo một trong 05 phương thức trên cho đến khi thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu (theo phương thức 6).Chi tiết tại Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP.Lưu ý: Người đang tham gia có thể thay đổi phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng. Mua bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu?Điểm 1.1 khoản 1 Điều 3 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định về phân cấp quản lý như sau:1.1. BHXH huyệnd) Thu tiền đóng BHXH tự nguyện; thu tiền đóng BHYT của người tham gia BHYT cư trú trên địa bàn huyện.Đồng thời, tại Điều 13 Quyết định số 1599/QĐ-BHXH, đại lý thu BHXH có trách nhiệm:1. Hằng tháng, tuyên truyền, vận động thành viên hộ gia đình tham gia BHXH, BHYT. Hướng dẫn người tham gia kê khai, thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu thông tin và tiếp nhận giấy tờ có liên quan đảm bảo đầy đủ, chính xác.2. Thu tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT, viết biên lai thu tiền trả cho người tham gia theo quy định. Hằng ngày, nộp hồ sơ và tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ (nếu có) của người tham gia BHXH, BHYT cho cơ quan BHXH theo hình thức quy định tại Điều 8…Theo đó, người lao động có thể đến địa điểm sau để mua BHXH tự nguyện:1- Cơ quan BHXH cấp huyện nơi mình cư trú (có thể nơi tạm trú hoặc thường trú);2 – Điểm thu, đại lý thu BHXH trên địa bàn mình ở.Làm thế nào để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện?Để đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tiến hành theo các thủ tục sau:* Hồ sơ cần chuẩn bị:Người lao động điền đủ thông tin tại Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).* Thủ tục:Bước 1: Nộp hồ sơ cho cơ quan BXHH hoặc đại lý thu.Bước 2: Đóng tiền.Số tiền đóng BHXH tự nguyện phụ thuộc vào mức thu nhập đóng BHXH và phương thức đóng mà người lao động chọn.Bước 3: Đển nhận sổ BHXH.Thời hạn giải quyết: Không quá 05 ngày kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ.Căn cứ: Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017.