PHÂN BIỆT TỘI BUÔN LẬU VÀ TỘI VẬN CHUYỂN TRÁI PHÉP
Trong lĩnh vực pháp luật, việc hiểu rõ và phân biệt các tội danh là vô cùng quan trọng để đảm bảo việc áp dụng luật một cách chính xác. Đặc biệt, trong lĩnh vực quản lý hàng hóa và tiền tệ qua lại biên giới, hai tội danh thường bị nhầm lẫn là "Tội buôn lậu" và "Tội vận chuyển trái phép". Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc làm ăn không hợp pháp qua biên giới, nhưng chúng lại có những điểm khác biệt rõ ràng về bản chất, mục đích và hình phạt.
1.Thế nào là buôn lậu?
Buôn lậu là việc mua bán hàng hóa, ngoại tệ, kim khí, đá quý và các vật phẩm có giá trị lịch sử, văn hóa mà chính phủ cấm nhập hoặc xuất khẩu một cách trái phép qua biên giới. Đồng thời, nó cũng bao gồm việc bán hàng qua biên giới mà không nộp thuế và né tránh sự giám sát của cơ quan hải quan.
2. Thế nào là vận chuyển trái phép?
Vận chuyển hàng hoá và tiền tệ qua biên giới Việt Nam mà không có giấy phép hoặc vi phạm nội dung giấy phép được xem là hành vi vận chuyển trái phép. Hàng hoá ở đây có thể bao gồm cả mặt hàng được cho phép và mặt hàng bị cấm, cũng như tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý và đá quý. Các phương thức vận chuyển trái phép có thể thông qua sức người, sức vật hoặc các phương tiện giao thông khác nhau như đường bộ, hàng không, đường thuỷ hoặc thậm chí là bưu điện.
3. Các điểm giống nhau giữa tội buôn lậu và vận chuyển trái phép
Những điểm chung giữa tội buôn lậu và tội vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới bao gồm:
– Cả hai tội danh này đều được nêu trong Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi và bổ sung năm 2017 tại Điều 188 và 189. Chúng thuộc danh mục tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế liên quan đến sản xuất, kinh doanh và thương mại.
– Đặc điểm khách thể của cả hai tội phạm này đều liên quan đến việc vi phạm chế độ quản lý ngoại thương của Nhà nước. Cụ thể, hành vi phạm tội tác động đến các mặt hàng như tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý, và cả các di vật, cổ vật. Được hiểu rộng hơn, "hàng hoá" ở đây bao gồm hầu hết các loại hàng, ngoại trừ một số ít do đặc thù riêng đã được quy định là đối tượng của một số tội phạm khác.
– Chủ thể phạm tội trong cả hai trường hợp đều tương tự. Đó có thể là cá nhân từ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự, hoặc pháp nhân hoạt động trong lĩnh vực thương mại.
4.Phân biệt Tội buôn lậu và Tội vận chuyển trái phép
| Tiêu chí | Tội buôn lậu | Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới |
|---|---|---|
| Căn cứ pháp lý | Điều 188 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 | Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 |
| Mặt khách quan | Hành vi buôn bán hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý; vật phẩm thuộc di tích lịch sử, văn hoá; hàng cấm qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa hoặc ngược lại mà không thực hiện đóng thuế và trốn tránh sự kiểm soát của hải quan | Hành vi vận chuyển hàng hoá, tiền tệ qua biên giới không có giấy phép hoặc không đúng với nội dung giấy phép. Phương thức vận chuyển có thể bằng sức người (mang, vác), sức kéo của súc vật hoặc bằng các loại phương tiện vận tải |
| Mặt chủ quan | Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội biết rõ hành vi của mình là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện và mong muốn hành vi buôn bán được thực hiện nhằm mục đích kiếm lời vì động cơ vụ lợi | Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội biết rõ hành vi vận chuyển hàng hoá, tiền tệ qua biên giới của mình là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện |
| Mục đích | Nhằm mục đích buôn bán kiếm lời | Không nhằm mục đích buôn bán. Thay vào đó, người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội với động cơ phạm tội là vụ lợi (vận chuyển thuê để lấy tiền công) |
| Hình phạt | - Cá nhân: Khung từ 01 đến 04, phạt tiền và phạt tù theo giá trị vật phạm và mức độ vi phạm - Pháp nhân thương mại: Phạt tiền theo giá trị vật phạm và mức độ vi phạm, đình chỉ hoạt động hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn | - Cá nhân: Khung từ 01 đến 03, phạt tiền và phạt tù theo giá trị vật phạm và mức độ vi phạm - Pháp nhân thương mại: Phạt tiền theo giá trị vật phạm và mức độ vi phạm, đình chỉ hoạt động hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn |
Kết luận:
Qua bàn luận trên, ta có thể thấy rằng việc phân biệt giữa "Tội buôn lậu" và "Tội vận chuyển trái phép" không chỉ giúp cơ quan chức năng áp dụng hình phạt phù hợp mà còn giúp người dân hiểu rõ hơn về trách nhiệm và quyền lợi của mình khi tham gia hoạt động liên quan đến biên giới. Để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý, mỗi cá nhân cần trang bị kiến thức và ý thức tốt trong mọi hoạt động kinh doanh, đặc biệt là các giao dịch quốc tế.