QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ HỘI ĐỒNG KIỂM KÊ TIỀN MẶT, TÀI SẢN QUÝ, GIẤY TỜ CÓ GIÁ

Trong quá trình hoạt động kinh doanh và tài chính của một tổ chức hay doanh nghiệp, việc quản lý và kiểm soát tài sản, tiền mặt, và giấy tờ có giá là một phần quan trọng của hoạt động hàng ngày. Để đảm bảo tính chính xác và trung thực trong ghi nhận, bảo quản, và sử dụng các tài sản này, các quy định pháp luật về Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá được thiết lập và tuân thủ là một yếu tố quan trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu về những quy định pháp luật liên quan đến Hội đồng kiểm kê và tầm quan trọng của chúng trong việc bảo vệ tài sản và tính minh bạch của các tổ chức kinh doanh.1.Thế nào là kiểm kê?Trong lĩnh vực kế toán, mục tiêu chính là đảm bảo rằng các thông tin trong sổ kế toán phản ánh chính xác và trung thực về tình hình tài sản của doanh nghiệp, đồng thời số dư tài khoản trong sổ kế toán phải phù hợp với tình hình thực tế hiện tại.Tuy nhiên, có thể xảy ra sự chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế toán và tình hình thực tế do những nguyên nhân sau:Sai sót trong việc nhận biết loại tài sản, nhập, xuất, thu, chi không được ghi chính xác.Sự phạm sai trong việc lập chứng từ hoặc ghi chép trên sổ kế toán.Các hành vi gian lận hoặc tham ô.Để đảm bảo tính chính xác của thông tin kế toán, ngoài việc quản lý tốt công việc tài liệu và chứng từ, kế toán cần thực hiện công tác kiểm kê để kiểm tra tài sản thực tế hiện có. Điều này giúp so sánh số liệu trong sổ kế toán với tình hình thực tế, nhằm phát hiện kịp thời những sai sót và nguyên nhân gây ra chênh lệch, và điều chỉnh số liệu kế toán để phù hợp với tình hình thực tế.Kiểm kê là phương pháp kiểm tra tại chỗ các loại tài sản hiện có nhằm xác định số lượng, chất lượng và giá trị của chúng một cách chính xác. Qua việc kiểm kê, ta có thể phát hiện sự chênh lệch giữa số liệu trong sổ kế toán và thực tế, từ đó có cơ sở để phát hiện nguyên nhân và điều chỉnh số liệu kế toán để phù hợp với tình hình thực tế. Điều này là cơ sở quan trọng để lập kế hoạch sử dụng tài sản một cách hiệu quả.2. Khi nào hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá được quyết định thành lập ?Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, và giấy tờ có giá được quyết định thành lập trong các trường hợp sau đây, theo khoản 1 của Điều 62 trong Thông tư 01/2014/TT-NHNN quy định về Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, và giấy tờ có giá:Khi thực hiện kiểm kê định kỳ theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 của Điều 59 trong Thông tư này.Trong trường hợp bàn giao tiền mặt, tài sản quý, và giấy tờ có giá.Khi tiến hành kiểm kê toàn diện công tác đảm bảo an toàn kho quỹ.Khi thực hiện tổng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, và giấy tờ có giá.Khi kiểm kê Quỹ dự trữ phát hành và các tài sản khác được bảo quản trong kho tiền.Trong tất cả các trường hợp này, việc thành lập Hội đồng kiểm kê phải được quyết định thông qua Quyết định của Giám đốc.3. Trong thành phần Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá bao gồm những ai?Thành phần của Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá theo Điều 62 của Thông tư 01/2014/TT-NHNN bao gồm:Chủ tịch Hội đồng: Đây là vị trí do Giám đốc đảm nhiệm.Các ủy viên: Bao gồm Trưởng các phòng hoặc bộ phận Kế toán, Kho quỹ, Kiểm soát (hoặc cán bộ kiểm soát).Một số cán bộ khác có thể được giao nhiệm vụ và giúp đỡ Chủ tịch Hội đồng trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm kê.Hội đồng kiểm kê có trách nhiệm lập biên bản kiểm đếm, phân loại tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá và xử lý thừa hoặc thiếu theo quy định hiện hành.Trong trường hợp cần thực hiện kiểm kê đột xuất, Hội đồng kiểm kê cần được thành lập, và thành phần của Hội đồng này sẽ do cấp có thẩm quyền quyết định, nhưng số lượng thành viên ít nhất phải đảm bảo không ít hơn số thành viên quy định trong thành phần Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá nêu trên.4. Ai là người thực hiện việc kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá cuối ngày?Việc kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, và giấy tờ có giá cuối ngày được thực hiện bởi các cá nhân sau đây, theo Điều 62 khoản 5 của Thông tư 01/2014/TT-NHNN:Giám đốcTrưởng phòng Kế toán hoặc người được Giám đốc hoặc Trưởng phòng Kế toán ủy quyền (tuỳ theo sự ủy quyền theo Điều 26 của Thông tư này).Giám đốc cũng có thể huy động một số cán bộ nhân viên khác để hỗ trợ trong quá trình kiểm kê cuối ngày. Quá trình giám sát kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá cuối ngày sẽ tuân theo các quy định về kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ của Ngân hàng Nhà nước (đối với Ngân hàng Nhà nước) hoặc theo quy định của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài).Các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng sẽ có quy định cụ thể về việc kiểm kê tiền mặt tại máy rút tiền, gửi tiền tự động, và trong các phòng nghiệp vụ có quỹ trong hệ thống của họ.Kết luận:Trong một thế giới kinh doanh ngày càng phức tạp và đòi hỏi tính chính xác cao, quy định pháp luật về Hội đồng kiểm kê tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá không chỉ là sự tuân thủ mà còn là công cụ quan trọng giúp tổ chức và doanh nghiệp duy trì sự minh bạch, đảm bảo tính chính xác trong quản lý tài sản và tiền mặt. Chúng đặt ra các nguyên tắc, quy trình, và trách nhiệm cụ thể, giúp đối chiếu số liệu trong sổ kế toán với tình hình thực tế, từ đó phát hiện và khắc phục kịp thời các sai sót, lỗ hổng, hay hành vi gian lận. Quy định pháp luật này đồng thời cũng là công cụ hữu ích trong việc bảo vệ tài sản và tiền mặt của các tổ chức, xây dựng niềm tin từ phía khách hàng, cổ đông, và cơ quan quản lý. Do đó, việc nắm vững và tuân thủ các quy định này là không thể thiếu đối với bất kỳ tổ chức hay doanh nghiệp nào, và đó là bước quan trọng trong việc quản lý tài sản và tiền mặt một cách hiệu quả.