Các cơ quan nhà nước có trách nhiệm gì trong việc quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động?
An toàn vệ sinh lao động là một khía cạnh quan trọng của mọi hoạt động kinh doanh và sản xuất. Để đảm bảo rằng máy móc, thiết bị và vật tư được sử dụng trong môi trường lao động đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn cần thiết, pháp luật và thủ tục kiểm định đã được thiết lập. Bài viết này sẽ đi sâu vào quy định và trách nhiệm liên quan đến kiểm định máy, thiết bị và vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và vệ sinh lao động.
I. Thời hạn kiểm định máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động phải được là bao lâu?
Theo khoản 1 Điều 31 Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 quy định:
“Kiểm định máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động
1. Các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động phải được kiểm định trước khi đưa vào sử dụng và kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng bởi tổ chức hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn lao động.”
Theo đó, các loại máy, thiết bị, và vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động phải được kiểm định trước khi đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, thời hạn kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng loại máy, thiết bị, hoặc vật tư cụ thể. Thông tin chi tiết về thời hạn kiểm định cần phải tham khảo từ Thông tư 54/2016/TT-BLĐTBXH hoặc cơ quan chuyên môn có thẩm quyền.
II. Có phải khai báo với cơ quan nhà nước khi không còn sử dụng các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động không?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 30 Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 như sau:
“Sử dụng máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động
...
2. Khi đưa vào sử dụng hoặc không còn sử dụng, thải bỏ các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động, tổ chức, cá nhân phải khai báo với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) tại nơi sử dụng theo thẩm quyền quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 33 của Luật này, trừ trường hợp luật chuyên ngành có quy định khác.
…”
Theo đó, khi không còn sử dụng các loại máy, thiết bị, và vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và vệ sinh lao động, tổ chức hoặc cá nhân có trách nhiệm khai báo với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tại nơi sử dụng theo thẩm quyền quy định. Điều này nhằm đảm bảo rằng các máy móc và thiết bị không an toàn sẽ không được sử dụng hoặc lưu trữ mà không có giám sát chính quy.
IV. Các cơ quan nhà nước có trách nhiệm gì trong việc quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động?
Căn cứ khoản 1 và khoản 2 Điều 33 Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 có quy định như sau:
“Trách nhiệm của các bộ trong việc quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động
1. Các bộ có trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư và chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động theo phạm vi như sau:
a) Bộ Y tế chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động liên quan đến thực phẩm, dược phẩm, vắc xin, sinh phẩm y tế, mỹ phẩm, nguyên liệu sản xuất thuốc, thuốc cho người, hóa chất gia dụng, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn, trang thiết bị y tế;
b) Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động liên quan đến cây trồng, vật nuôi, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, chế phẩm sinh học dùng trong nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thủy sản, công trình thủy lợi, đê điều;
c) Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động liên quan đến phương tiện giao thông vận tải, phương tiện, thiết bị xếp dỡ, thi công vận tải chuyên dùng, phương tiện, thiết bị thăm dò, khai thác trên biển, công trình hạ tầng giao thông;
d) Bộ Công Thương chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động có liên quan đến thiết bị áp lực, thiết bị nâng đặc thù chuyên ngành công nghiệp, hóa chất, vật liệu nổ công nghiệp, trang thiết bị khai thác mỏ, dầu khí, trừ các thiết bị, phương tiện thăm dò, khai thác trên biển;
đ) Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động sử dụng trong thi công xây dựng;
e) Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với lò phản ứng hạt nhân, vật liệu hạt nhân, vật liệu hạt nhân nguồn, chất phóng xạ, thiết bị bức xạ;
g) Bộ Thông tin và Truyền thông chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các loại máy, thiết bị sử dụng trong phát thanh, truyền hình;
h) Bộ Quốc phòng chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với phương tiện, trang thiết bị quân sự, vũ khí đạn dược, khí tài, sản phẩm phục vụ quốc phòng, công trình quốc phòng;
i) Bộ Công an chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy; trang thiết bị kỹ thuật, vũ khí đạn dược, khí tài, công cụ hỗ trợ, trừ trường hợp quy định tại điểm h khoản này;
k) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động và các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động không thuộc quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, e, g, h và i khoản này.
2. Căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu quản lý nhà nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có trách nhiệm phối hợp với bộ quản lý ngành, lĩnh vực có liên quan để trình Chính phủ quyết định phân công cụ thể cơ quan chịu trách nhiệm quản lý đối với máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động mới, chưa được quy định tại khoản 1 Điều này hoặc máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động có liên quan đến phạm vi quản lý của nhiều bộ mà chưa được xác định rõ thuộc thẩm quyền quản lý của bộ nào quy định tại khoản 1 Điều này.
…”
Theo đó, Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 đã xác định trách nhiệm quản lý nhà nước đối với máy, thiết bị, và vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và vệ sinh lao động cho các bộ chuyên ngành khác nhau:
- Bộ Y tế: Quản lý máy, thiết bị, vật tư liên quan đến y tế, thực phẩm, dược phẩm, và nhiều lĩnh vực khác.
- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Quản lý máy, thiết bị, vật tư liên quan đến nông nghiệp và chăn nuôi.
- Bộ Giao thông vận tải: Quản lý máy móc và thiết bị liên quan đến giao thông và vận tải.
- Bộ Công Thương: Quản lý thiết bị áp lực, vật liệu công nghiệp, và nhiều lĩnh vực khác.
- Bộ Xây dựng: Quản lý máy, thiết bị sử dụng trong công trình xây dựng.
- Bộ Khoa học và Công nghệ: Quản lý lò phản ứng hạt nhân, vật liệu hạt nhân, và nhiều lĩnh vực công nghệ cao.
- Bộ Thông tin và Truyền thông: Quản lý máy, thiết bị sử dụng trong truyền thông.
- Bộ Quốc phòng và Công an: Quản lý vũ khí đạn dược, khí tài, sản phẩm quốc phòng.
III. Phương án bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động khi sử dụng máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động phải có các nội dung chủ yếu nào?
Phương án bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động khi sử dụng máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động phải có các nội dung chủ yếu được quy định tại khoản 2 Điều 29 Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 như sau:
“Lập phương án bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động khi xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo công trình, cơ sở để sản xuất, sử dụng, bảo quản, lưu giữ máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động
...
2. Phương án bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Địa điểm, quy mô công trình, cơ sở;
b) Liệt kê, mô tả chi tiết các hạng mục trong công trình, cơ sở;
c) Nêu rõ những yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại, sự cố có thể phát sinh trong quá trình hoạt động;
d) Các biện pháp cụ thể nhằm loại trừ, giảm thiểu yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại; phương án xử lý sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động nghiêm trọng, ứng cứu khẩn cấp.”
Theo đó, phương án bảo đảm an toàn và vệ sinh lao động khi sử dụng máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và vệ sinh lao động phải bao gồm:
- Địa điểm và quy mô công trình, cơ sở.
- Liệt kê và mô tả chi tiết các hạng mục trong công trình, cơ sở.
- Xác định các yếu tố nguy hiểm và yếu tố có hại.
- Các biện pháp để loại trừ, giảm thiểu yếu tố nguy hiểm và yếu tố có hại.
- Phương án xử lý sự cố kỹ thuật gây mất an toàn và vệ sinh lao động nghiêm trọng.
Kết luận
Pháp luật và thủ tục liên quan đến an toàn và vệ sinh lao động là rất quan trọng để đảm bảo môi trường lao động an toàn cho người lao động. Kiểm định máy móc và thiết bị cùng với việc tuân thủ các quy định về bảo đảm an toàn và vệ sinh lao động là trách nhiệm của tất cả tổ chức và cá nhân. Việc này không chỉ đảm bảo tính toàn vẹn của người lao động mà còn giúp ngăn ngừa các sự cố không mong muốn trong quá trình làm việc.