Tời trục mỏ trong ngành công nghiệp khai thác mỏ có các loại nào?

Trong ngành công nghiệp khai thác mỏ, tời trục mỏ đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng và hạ các tải vật nặng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động này, cần phải tuân thủ các quy định và phân loại được đề xuất theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT về An toàn tời trục mỏ. Bài viết này sẽ điểm qua các khía cạnh cơ bản về tời trục mỏ, từ định nghĩa, phân loại đến yêu cầu an toàn.I. Tời trục mỏ là gì?Theo Điều 3 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT về An toàn tời trục mỏ có quy định như sau:“Giải thích từ ngữ1. Tời trục mỏ là tên gọi chung của tời mỏ và trục tải mỏ là thiết bị nâng, hạ được sử dụng trong công nghiệp khai thác mỏ.2. Tời mỏ là thiết bị nâng, hạ có đường kính tang quấn cáp ≤ 2000 mm.3. Trục tải mỏ là thiết bị nâng, hạ có đường kính tang quấn cáp > 2000 mm.4. Tời trục mỏ giếng đứng là tời trục mỏ được lắp đặt để vận tải trong các đường lò có góc dốc từ 45° đến 90°.5. Tời trục mỏ giếng nghiêng là tời trục mỏ được lắp để vận tải trong các đường lò có góc dốc < 45>6. Tời trục mỏ cáp một đầu là tời trục mỏ mà một đầu cáp tải được liên kết và quấn trên tang tời, đầu còn lại được nối với phương tiện vận chuyển hoặc nối với cơ cấu móc tải.7. Tời trục mỏ vô cực là tời trục mỏ mà cáp và goòng chạy liên tục theo một vòng kín.8. Tời trục mỏ ma sát là tời trục mỏ dùng tang ma sát để truyền chuyển động từ tang đến cáp tải.…”Tời trục mỏ là thuật ngữ chung dành cho cả tời mỏ và trục tải mỏ, chúng được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp khai thác mỏ. Tời mỏ được định nghĩa là thiết bị nâng, hạ có đường kính tang quấn cáp ≤ 2000 mm, trong khi trục tải mỏ là thiết bị nâng, hạ có đường kính tang quấn cáp > 2000 mm.Một số tời trục mỏ được dùng trong công nghiệp khai thác mỏ gồm: Tời trục mỏ giếng đứng, Tời trục mỏ giếng nghiêng, Tời trục mỏ cáp một đầu, Tời trục mỏ vô cực ,Tời trục mỏ ma sát.II. Tời trục mỏ trong ngành công nghiệp khai thác mỏ có các loại nào?Trong lĩnh vực khai thác mỏ, tời trục mỏ là một phần quan trọng của các hoạt động nâng và hạ tải vật nặng. Để quản lý và sử dụng tời trục mỏ hiệu quả, việc phân loại chúng theo các tiêu chí cụ thể là một phần quan trọng của quá trình này. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT về An toàn tời trục mỏ đã đề xuất một hệ thống phân loại chi tiết dưới đây:1. Theo vị trí lắp đặt:Tời trục mỏ lắp đặt trên mặt đất: Đây là loại tời trục mỏ được cài đặt trực tiếp trên bề mặt đất, thường sử dụng trong các ứng dụng mà không yêu cầu cấu trúc tháp.Tời trục mỏ lắp đặt trên tháp: Loại tời trục này được gắn trên một tháp cao, thường được sử dụng để nâng và hạ tải vật nặng ở các vị trí cao hơn, như trong việc khai thác mỏ dưới lòng đất.2. Theo độ dốc của giếng mỏ:Tời trục mỏ giếng đứng: Được sử dụng khi giếng mỏ có độ dốc dọc (gần như thẳng đứng).Tời trục mỏ giếng nghiêng: Loại tời này được thiết kế để hoạt động trong các giếng mỏ có độ dốc nghiêng đáng kể.3. Theo công dụng:Tời trục mỏ chở người: Được sử dụng để nâng và hạ nhân công vào và ra khỏi giếng mỏ một cách an toàn.Tời trục chở hàng: Chuyên dùng để nâng và hạ các tải vật nặng hoặc hàng hóa.Tời trục mỏ chở hàng - người: Kết hợp cả việc chở người và hàng hóa, thích hợp cho các công trình khai thác mỏ đa nhiệm.4. Theo kết cấu của tang:Tang trụ, tang côn, tang trụ-côn: Phân loại dựa trên hình dạng của tang tời, với tang trụ, tang côn và tang trụ-côn được sử dụng phổ biến.Tang ma sát: Loại này sử dụng nguyên tắc ma sát để truyền động chuyển động từ tang đến cáp tải.Tang đơn, tang kép: Tùy thuộc vào cấu trúc của tang, có thể là tang đơn (một tang tời) hoặc tang kép (hai tang tời hoạt động đồng thời).5. Theo số lượng tang:Tời trục mỏ một tang, tời trục mỏ hai tang, tời trục mỏ ba tang: Phân loại dựa trên số lượng tang tời mà thiết bị có.6. Theo dạng năng lượng truyền động:Tời trục mỏ dẫn động bằng động cơ điện: Sử dụng động cơ điện để truyền động hoạt động.Tời trục mỏ dẫn động bằng động cơ thủy lực: Sử dụng động cơ thủy lực để truyền động hoạt động.Tời trục mỏ dẫn động bằng động cơ khí nén: Sử dụng động cơ khí nén để truyền động hoạt động.7. Theo nguyên lý hoạt động:Tời hữu cực: Tời trục mỏ hoạt động theo nguyên tắc có cực, nghĩa là có một hướng xác định cho hoạt động nâng hạ.Tời vô cực: Tời trục mỏ vô cực cho phép cáp và goòng hoạt động liên tục theo một vòng kín, không bị giới hạn bởi hướng.8. Theo chức năng và nhiệm vụ:Tời trục mỏ giếng chính: Thường được sử dụng để nâng và hạ tải vật nặng trong quá trình khai thác chính.Tời trục mỏ giếng phụ: Sử dụng để hỗ trợ các hoạt động khác như vận chuyển, chuyển đổi hoặc các tác vụ khác trong mỏ.Sự phân loại tời trục mỏ dựa trên các tiêu chí này giúp người sử dụng hiểu rõ loại tời trục phù hợp với nhu cầu cụ thể của họ và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật và an toàn tương ứng.III. Người vận hành tời trục mỏ phải đảm bảo những yêu cầu gì theo quy chuẩn hiện nay?Quy định về an toàn kỹ thuật khi vận hành tời trục mỏ được quy định tại Điều 6 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT về An toàn tời trục mỏ như sau:“Các quy định chung...2. Quy định chung về trình tự đưa tời trục mỏ vào hoạt động2.1. Hoàn thiện hồ sơ quản lý về kỹ thuật an toàn theo quy định tại Khoản 1, Điều này.2.2. Đào tạo, huấn luyện cán bộ quản lý về kỹ thuật an toàn, người vận hành, kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa tời trục mỏ, có kết quả kiểm tra sát hạch về nội dung đã đào tạo, huấn luyện.2.3. Biên bản kiểm tra chạy thử không tải và có tải theo quy định của Nhà chế tạo.3. Quy định về huấn luyện kỹ thuật an toàn tời trục mỏ3.1. Đối tượng phải được huấn luyện: Những người làm các công tác quản lý, kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa, vận hành, tín hiệu và chất dỡ tải tời trục mỏ.3.2. Nội dung huấn luyện, giảng viên huấn luyệna) Theo quy định tại Nghị định số 44/2016/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn, vệ sinh lao động về hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn lao động, huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và quan trắc môi trường.b) Một số quy định bổ sung về nội dung huấn luyện an toàn tời trục mỏ được liệt kê tại Phụ lục I Quy chuẩn này.…”Do đó, người vận hành tời trục mỏ, bao gồm cả cán bộ quản lý, cần được đào tạo và huấn luyện về an toàn và vệ sinh lao động theo quy định tại Nghị định 44/2016/NĐ-CP. Hơn nữa, để đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn cụ thể liên quan đến tời trục mỏ, họ cũng phải tuân thủ các quy định bổ sung về nội dung huấn luyện an toàn tời trục mỏ, được liệt kê tại Phụ lục I của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT về An toàn tời trục mỏ.Kết luậnTời trục mỏ là một phần quan trọng trong ngành công nghiệp khai thác mỏ, và việc hiểu rõ phân loại và tuân thủ yêu cầu an toàn là thiết yếu để đảm bảo an toàn và hiệu suất trong các hoạt động này. Các quy định theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2016/BCT cần được tuân thủ chặt chẽ để tránh tai nạn và bảo vệ người làm việc và tài sản.