Quy trình Thủ tục Tha Tù Trước Thời Hạn Có Điều Kiện

Khi nói đến việc thả tù trước thời hạn có điều kiện, có nhiều khía cạnh phức tạp cần được hiểu rõ. Quá trình này không chỉ ảnh hưởng đến người bị kết án mà còn đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ luật sư đến tòa án và các cơ quan thực thi pháp luật. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá một cách chi tiết về thủ tục và điều kiện cần thiết để thả tù trước thời hạn với điều kiện. Hãy cùng tìm hiểu về quá trình phức tạp này và những yếu tố quan trọng liên quan đến nó.Tha tù trước thời hạn có điều kiện: Khái niệm và Điều kiện áp dụngTha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được áp dụng bởi Tòa án đối với người đang thi hành án phạt tù, khi điều kiện sau đây được đáp ứng theo quy định của Bộ luật Hình sự và theo Điều 1 của Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP:Người bị kết án phải đã thi hành ít nhất một nửa thời gian án phạt tù;Người bị kết án phải có tiến bộ trong việc chấp hành án phạt tù và có thể tái hòa nhập vào xã hội;Người bị kết án không được bị kết án phạt tù nhiều lần với các tội danh nghiêm trọng;Người bị kết án phải đảm bảo không gây nguy cơ đe dọa đến an ninh xã hội sau khi được tha tù trước thời hạn;Người bị kết án phải có người bảo lãnh, chịu trách nhiệm giám sát và hỗ trợ trong quá trình thi hành án sau khi được tha tù trước thời hạn.Quy trình và điều kiện cụ thể cho việc tha tù trước thời hạn có điều kiện có thể thay đổi tùy theo quy định của pháp luật và tình huống cụ thể của từng trường hợp.Điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiệnTheo Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), để được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng phải đáp ứng các điều kiện sau:Phạm tội lần đầu;Có nhiều tiến bộ và thể hiện ý thức cải tạo tích cực;Có nơi cư trú cố định và rõ ràng;Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung như án phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, và án phí;Đã chấp hành ít nhất một phần của án phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất 15 năm nếu bị phạt tù chung thân, nhưng đã được giảm xuống án phạt tù có thời hạn.Ngoài ra, có một số trường hợp đặc biệt như người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thì cũng có điều kiện để được tha tù trước thời hạn có điều kiện, nhưng yêu cầu chấp hành một phần ba hoặc ít nhất là 12 năm tù có thời hạn tùy theo trường hợp.Điều kiện cụ thể và việc áp dụng quy định này được quy định rõ trong mục 3 của Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017).Trường hợp không áp dụng tha tù trước thời hạnTheo khoản 2 Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), có một số trường hợp không áp dụng biện pháp tha tù trước thời hạn có điều kiện, bao gồm:Người bị kết án về các tội phạm sau đây:Các tội xâm phạm an ninh quốc gia.Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.Tội khủng bố.Người bị kết án 10 năm tù trở lên về các tội phạm sau đây:Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người do cố ý.Tội phạm có liên quan đến các tội cướp tài sản, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, sản xuất trái phép chất ma túy, mua bán trái phép chất ma túy.Người bị kết án tử hình và thuộc một trong các trường hợp sau đây:Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi.Người đủ 75 tuổi trở lên.Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản hoặc tội nhận hối lộ, nhưng sau khi bị kết án, họ đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc có công lớn đối với xã hội.Thời điểm xét tha tù trước thời hạn có điều kiệnXét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện hàng năm trong 03 đợt, tại thời điểm kết thúc quý I, kết thúc quý II và kết thúc năm, và việc xét tha được đánh giá theo quy định của Điều 57 Luật Thi hành án hình sự 2019.Hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiệnQuá trình xin tha tù trước thời hạn có điều kiện đòi hỏi một hồ sơ đầy đủ và theo quy định của Điều 58 Luật Thi hành án hình sự 2019. Dưới đây là các yếu tố cần có trong hồ sơ này:Đơn xin tha tù: Phạm nhân phải viết đơn xin tha tù trước thời hạn có điều kiện và cam kết tuân thủ pháp luật cũng như các nghĩa vụ sau khi được tha tù.Bản sao bản án và quyết định của Tòa án có hiệu lực: Hồ sơ cần bao gồm bản sao của án phạt tù đã kết án, quyết định thi hành án.Tài liệu chứng minh tiến bộ và ý thức cải tạo: Để được xem xét cho việc tha tù, phạm nhân phải cung cấp tài liệu chứng minh rằng họ đã có tiến bộ và thể hiện ý thức cải tạo tốt. Điều này thường được thể hiện qua quyết định hoặc bản sao quyết định xếp loại chấp hành án phạt tù.Giảm thời hạn chấp hành án phạt tù: Đối với người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, hồ sơ cần bao gồm bản sao quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù. Điều này thể hiện rằng họ đã chấp hành một phần hai mức án phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm nếu bị kết án tù chung thân và đã được giảm xuống án tù có thời hạn.Các tài liệu liên quan: Hồ sơ cần bao gồm các tài liệu khác để xác định thời gian thực tế đã chấp hành án phạt tù, bao gồm cả văn bản chứng minh tình trạng của phạm nhân như phụ nữ có thai, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi và người đang chấp hành án phạt tù dưới 18 tuổi.Văn bản đề nghị từ cơ quan quản lý: Các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện.Thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiệnQuy trình thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện được quy định cụ thể theo Điều 59 Luật Thi hành án hình sự 2019:Niêm yết danh sách: Ngay sau khi nhận được quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện phải niêm yết danh sách phạm nhân được tha tù trước thời hạn có điều kiện tại cơ sở giam giữ phạm nhân.Cấp giấy chứng nhận: Trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện cấp giấy chứng nhận tha tù trước thời hạn có điều kiện cho phạm nhân ngay sau khi quyết định tha tù trước thời hạn có hiệu lực pháp luật.Thời gian thử thách: Thời gian thử thách bắt đầu tính từ ngày quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện có hiệu lực pháp luật.Bàn giao hồ sơ phạm nhân: Trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm bàn giao hồ sơ phạm nhân cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người được tha tù trước thời hạn có điều kiện về cư trú, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu.Lập hồ sơ quản lý: Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người được tha tù trước thời hạn có điều kiện về cư trú, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu tiếp nhận, quản lý hồ sơ phạm nhân và lập hồ sơ quản lý người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, sau đó giao cho UBND cấp xã, đơn vị quân đội để tổ chức quản lý.Cam kết chấp hành nghĩa vụ: Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải trình diện UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý để cam kết chấp hành nghĩa vụ, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.Trường hợp không trình diện: Trong trường hợp hết thời hạn 5 ngày mà người được tha tù trước thời hạn có điều kiện không trình diện, UBND cấp xã, đơn vị quân đội sẽ triệu tập người đó đến trụ sở để cam kết việc chấp hành nghĩa vụ. Nếu người đó không có mặt theo đúng thời hạn triệu tập hoặc không cam kết thì Công an cấp xã, đơn vị quân đội lập biên bản vi phạm nghĩa vụ.Báo cáo kết quả: UBND cấp xã, đơn vị quân đội sẽ báo cáo cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu kết quả việc trình diện và cam kết của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện.Trường hợp người được tha tù trước thời hạn có điều kiện chết: Nếu người được tha tù trước thời hạn có điều kiện chết, UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý người đó sẽ thông báo cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu để thông báo cho Tòa án đã ra quyết định thi hành án. Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo, Tòa án đã ra quyết định thi hành án phải ra quyết định đình chỉ thi hành án và gửi cho các cơ quan liên quan.Câu hỏi liên quanCâu hỏi 1: Quy trình tha tù trước thời hạn có điều kiện là gì?Trả lời: Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, người đang chấp hành án phạt tù có thể được xem xét tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau:Đã chấp hành một phần thời hạn án phạt tù theo quy định của Điều 66 và Điều 106.Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt.Có nơi cư trú rõ ràng.Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí.Quy trình xét tha tù trước thời hạn có điều kiện gồm các bước sau:Phạm nhân viết đơn xin tha tù trước thời hạn kèm theo cam kết không vi phạm pháp luật, các nghĩa vụ phải chấp hành khi được tha tù trước thời hạn.Cơ sở giam giữ gửi đơn xin tha tù trước thời hạn cùng với các giấy tờ liên quan đến cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án có thẩm quyền.Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án có thẩm quyền xem xét đơn xin tha tù trước thời hạn và đưa ra quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc từ chối tha tù trước thời hạn có điều kiện.Quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện được gửi đến cơ sở giam giữ, phạm nhân và các cơ quan liên quan.Cơ sở giam giữ thực hiện quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện và giải thích cho phạm nhân biết về các quyền và nghĩa vụ khi được tha tù trước thời hạn.Câu hỏi 2: Điều kiện cơ bản để được tha tù trước thời hạn có điều kiện là gì?Trả lời: Điều kiện cơ bản để được tha tù trước thời hạn có điều kiện là:Đã chấp hành một phần thời hạn án phạt tù theo quy định của Điều 66 và Điều 106 .Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt .Có nơi cư trú rõ ràng .Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí .Câu hỏi 3: Ai có thẩm quyền quyết định về việc tha tù trước thời hạn có điều kiện?Trả lời: Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, thẩm quyền tha tù trước thời hạn có điều kiện thuộc về Tòa án theo sự đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền. Tòa án có thẩm quyền xem xét đơn xin tha tù trước thời hạn và đưa ra quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc từ chối tha tù trước thời hạn có điều kiện.Câu hỏi 4: Thời gian thử thách trong quá trình tha tù trước thời hạn có điều kiện kéo dài bao lâu?Trả lời: Thời gian thử thách là thời gian mà người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải tuân thủ các quy định của pháp luật và các nghĩa vụ được giao. Thời gian thử thách được quy định trong luật là từ 1 năm đến 5 năm. Khi áp dụng cho trường hợp cụ thể, thời gian thử thách không được ngắn hơn mức hình phạt tù đã tuyên.Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện có thể được rút ngắn thời gian thử thách khi có đủ các điều kiện sau:Đã chấp hành được một phần hai thời gian thử thách.Có nhiều tiến bộ trong thời gian thử thách.Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện mỗi năm có thể được rút ngắn thời gian thử thách 01 lần từ 03 tháng đến 02 năm. Trường hợp thời gian thử thách còn lại dưới 03 tháng thì Tòa án có thể quyết định rút ngắn hết thời gian thử thách còn lại.Câu hỏi 5: Quá trình thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện bao gồm những bước chính nào?Trả lời: Quá trình thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện bao gồm những bước chính sau:Phạm nhân viết đơn xin tha tù trước thời hạn kèm theo cam kết không vi phạm pháp luật, các nghĩa vụ phải chấp hành khi được tha tù trước thời hạn.Cơ sở giam giữ gửi đơn xin tha tù trước thời hạn cùng với các giấy tờ liên quan đến cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án có thẩm quyền.Tòa án có thẩm quyền xem xét đơn xin tha tù trước thời hạn và đưa ra quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc từ chối tha tù trước thời hạn có điều kiện.Quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện được gửi đến cơ sở giam giữ, phạm nhân và các cơ quan liên quan.Cơ sở giam giữ thực hiện quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện và giải thích cho phạm nhân biết về các quyền và nghĩa vụ khi được tha tù trước thời hạn.