Phân cấp điều độ hệ thống điện quốc gia được quy định như thế nào?

Điều Độ Hệ Thống Điện là Gì?

Cụ thể tại khoản 12 Điều 3 Thông tư 40/2014/TT-BCT, điều độ hệ thống điện là hoạt động chỉ huy, điều khiển quá trình phát điện, truyền tải điện, phân phối điện trong hệ thống điện quốc gia theo quy trình, quy chuẩn kỹ thuật và phương thức vận hành đã được xác định.

Điều độ hệ thống điện (còn được gọi là quản lý hệ thống điện) là quá trình quản lý, điều phối, và kiểm soát hoạt động của hệ thống điện quốc gia. Nó đảm bảo rằng nguồn cung cấp điện và hệ thống truyền tải điện hoạt động một cách hiệu quả, ổn định và an toàn. Điều độ hệ thống điện bao gồm cả việc quản lý việc sản xuất điện, vận chuyển qua hệ thống truyền tải, và phân phối cho người tiêu dùng cuối cùng.

Phân Cấp Hệ Thống Điện Quốc Gia

Căn cứ theo Điều 5 Thông tư 40/2014/TT-BCT quy định điều độ hệ thống điện quốc gia được phân thành 03 cấp chính như sau:

- Cấp điều độ quốc gia là cấp chỉ huy, điều độ cao nhất trong công tác điều độ hệ thống điện quốc gia. Cấp điều độ quốc gia do Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia đảm nhiệm.

- Cấp điều độ miền là cấp chỉ huy, điều độ hệ thống điện miền, chịu sự chỉ huy trực tiếp của Cấp điều độ quốc gia. Cấp điều độ miền do các Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Bắc, Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Nam và Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung đảm nhiệm.

- Cấp điều độ phân phối

+ Cấp điều độ phân phối tỉnh là cấp chỉ huy, điều độ hệ thống điện phân phối trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, chịu sự chỉ huy trực tiếp về điều độ của Cấp điều độ miền tương ứng. Cấp điều độ phân phối tỉnh do đơn vị điều độ trực thuộc Tổng công ty Điện lực Thành phố Hà Nội, Tổng công ty Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh và các Công ty Điện lực tỉnh đảm nhiệm;

+ Cấp điều độ phân phối quận, huyện là cấp chỉ huy điều độ hệ thống điện phân phối quận, huyện trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, chịu sự chỉ huy trực tiếp về điều độ của Cấp điều độ phân phối tỉnh.

Tùy theo quy mô lưới điện phân phối tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, cơ cấu tổ chức, mức độ tự động hóa và nhu cầu thực tế, các Tổng công ty Điện lực lập đề án thành lập cấp điều độ phân phối quận, huyện trình Tập đoàn Điện lực Việt Nam phê duyệt.

Hệ thống điện quốc gia thường được phân cấp để quản lý một cách hiệu quả. Dưới đây là phân cấp thường gặp trong một hệ thống điện quốc gia:

Sản Xuất Điện: Đây là bước đầu tiên trong quy trình. Điện năng thường được sản xuất tại các nhà máy điện bằng cách sử dụng nhiều nguồn năng lượng khác nhau như than đá, dầu, khí tự nhiên, năng lượng mặt trời, gió, thủy điện và nhiều nguồn khác.

Truyền Tải Điện: Điện năng sau khi được sản xuất cần được vận chuyển từ nơi sản xuất đến các khu vực tiêu dùng. Hệ thống truyền tải điện bao gồm các dây dẫn điện, trạm biến áp và các cơ sở hạ tầng để truyền tải điện từ xa.

Phân Phối Điện: Tại các trạm phân phối, điện năng được chuyển từ hệ thống truyền tải sang hệ thống phân phối địa phương. Đây là nơi điện năng được phân phát đến người tiêu dùng cuối cùng thông qua hệ thống dây dẫn đường phố.

Người Tiêu Dùng: Cuối cùng, người tiêu dùng sử dụng điện năng cho các mục đích khác nhau như chiếu sáng, sưởi ấm, làm việc, sản xuất và nhiều mục đích khác.

Quản Lý Hệ Thống Điện Quốc Gia

Quản lý hệ thống điện quốc gia là một công việc phức tạp và đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận khác nhau của hệ thống. Một số nhiệm vụ quan trọng của quản lý hệ thống điện bao gồm:

Đảm bảo an toàn và ổn định của hệ thống.
Dự đoán và quản lý nhu cầu điện năng.
Quản lý việc sản xuất và vận chuyển điện năng.
Phản ứng nhanh chóng trước sự cố và sự cố trong hệ thống.
Tuân thủ các quy định về môi trường và an toàn.

Quy định chung về điều độ hệ thống điện

Theo Điều 4 Thông tư 40/2014/TT-BCT quy định chung về điều độ hệ thống điện

- Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia có trách nhiệm chung trong việc chỉ huy vận hành, điều độ hệ thống điện quốc gia đảm bảo an toàn, tin cậy, ổn định, chất lượng và kinh tế.

- Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia có trách nhiệm lập kế hoạch vận hành hệ thống điện cho năm tới, tháng tới, tuần tới, phương thức vận hành hệ thống điện ngày tới và lịch huy động giờ tới theo quy định tại Quy định hệ thống điện truyền tải và Quy định hệ thống điện phân phối do Bộ Công Thương ban hành.

Khi lập phương thức vận hành hệ thống điện ngày tới và lịch huy động giờ tới, ngoài việc phải căn cứ trên lịch huy động ngày tới, giờ tới của thị trường điện, Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia còn phải tính đến biến động bất thường của thời tiết, diễn biến của phụ tải điện, ràng buộc đảm bảo an ninh hệ thống điện và các ưu tiên khác theo quy định của pháp luật.

Phương thức vận hành hệ thống điện cho ngày tới, giờ tới phải đưa ra lịch huy động tổ máy phát điện cung cấp dịch vụ phụ trợ (nếu có) và thông tin về các tổ máy phát điện phải điều chỉnh so với lịch huy động ngày tới, giờ tới của thị trường điện theo yêu cầu đảm bảo an ninh hệ thống, phương án điều hòa tiết giảm phụ tải điện (nếu có).

- Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia có trách nhiệm điều độ vận hành hệ thống điện thời gian thực. Các Đơn vị quản lý vận hành phải tuân thủ lệnh điều độ của cấp điều độ có quyền điều khiển để vận hành nhà máy điện và lưới điện an toàn và tin cậy trong phạm vi quản lý.

- Trong quá trình điều độ, vận hành hệ thống điện thời gian thực, các cấp điều độ và các Đơn vị quản lý vận hành phải tuân thủ các nguyên tắc, quy định tại Thông tư 40/2014/TT-BCT và các quy định khác có liên quan.

- Trường hợp khẩn cấp, để đảm bảo an ninh hệ thống điện, các cấp điều độ có quyền vận hành hệ thống điện khác với phương thức vận hành hệ thống điện ngày tới và lịch huy động giờ tới đã công bố. Các thay đổi này phải được ghi lại trong báo cáo vận hành ngày và công bố theo quy định.

Kết Luận

Điều độ hệ thống điện là quá trình quản lý và phân cấp hoạt động của hệ thống điện quốc gia để đảm bảo cung cấp điện năng ổn định và an toàn cho xã hội. Việc hiểu cách hệ thống điện hoạt động và được điều độ có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung cấp điện hiệu quả và bền vững cho mọi người. Để biết thêm thông tin về quy định và thủ tục liên quan đến điều độ hệ thống điện, bạn có thể tìm hiểu thêm tại Thủ Tục Pháp Luật.