Ngân hàng thương mại sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm thì bị xử phạt thế nào?
Việc góp vốn từ ngân hàng thương mại vào các doanh nghiệp bảo hiểm là một hoạt động quan trọng trong lĩnh vực tài chính. Tuy nhiên, việc này phải tuân thủ các quy định pháp luật nghiêm ngặt để đảm bảo tính hợp pháp và ổn định của hệ thống tài chính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quy định về góp vốn từ ngân hàng thương mại vào doanh nghiệp bảo hiểm theo pháp luật Việt Nam và các biện pháp xử lý vi phạm hành chính nếu có.
I. Ngân hàng thương mại có được sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm hay không?
Theo khoản 1, khoản 4 Điều 103 Luật Các tổ chức tín dụng 2010 quy định về góp vốn, mua cổ phần như sau:
“Góp vốn, mua cổ phần
1. Ngân hàng thương mại chỉ được dùng vốn điều lệ và quỹ dự trữ để góp vốn, mua cổ phần theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 6 Điều này.
...
4. Ngân hàng thương mại được góp vốn, mua cổ phần của doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực sau đây:
a) Bảo hiểm, chứng khoán, kiều hối, kinh doanh ngoại hối, vàng, bao thanh toán, phát hành thẻ tín dụng, tín dụng tiêu dùng, dịch vụ trung gian thanh toán, thông tin tín dụng;
b) Lĩnh vực khác không quy định tại điểm a khoản này.
…”
Theo quy định trên, ngân hàng thương mại chỉ được sử dụng vốn điều lệ và quỹ dự trữ để góp vốn hoặc mua cổ phần của các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực được chỉ định tại khoản 4 của Điều 103 như đã nêu, bao gồm:
- Bảo hiểm,
- Chứng khoán,
- Kiều hối,
- Kinh doanh ngoại hối,
- Vàng,
- Bao thanh toán,
- Phát hành thẻ tín dụng,
- Tín dụng tiêu dùng,
- Dịch vụ trung gian thanh toán,
- Thông tin tín dụng
Vì vậy, ngân hàng thương mại không có quyền sử dụng vốn huy động để góp vốn vào các doanh nghiệp bảo hiểm.
II. Ngân hàng thương mại sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm thì bị xử phạt thế nào?
Căn cứ khoản 1, khoản 5 Điều 10 Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về góp vốn, mua cổ phần như sau:
“Vi phạm quy định về góp vốn, mua cổ phần
1. Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với hành vi dùng nguồn vốn khác ngoài vốn điều lệ và quỹ dự trữ để góp vốn, mua cổ phần không đúng quy định tại khoản 1 Điều 103, khoản 1 Điều 110 Luật Các tổ chức tín dụng.
...
5. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc thu hồi số vốn sử dụng không đúng quy định đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;
b) Buộc chuyển nhượng phần vốn góp, cổ phần không đúng quy định đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 4 Điều này;
c) Chưa cho chia cổ tức đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này cho đến khi khắc phục xong vi phạm;
d) Buộc nộp vào ngân sách nhà nước số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này;
đ) Không cho mở rộng phạm vi, quy mô và địa bàn hoạt động trong thời gian chưa khắc phục xong vi phạm đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này;
e) Đề nghị hoặc yêu cầu cấp có thẩm quyền xem xét, áp dụng biện pháp đình chỉ từ 01 tháng đến 03 tháng hoặc miễn nhiệm chức danh quản trị, điều hành, kiểm soát; không cho đảm nhiệm chức vụ quản trị, điều hành, kiểm soát tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với cá nhân vi phạm và/hoặc cá nhân chịu trách nhiệm đối với hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.
Yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cách chức và thực hiện các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật đối với cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.”
Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 3 Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền như sau:
“Hình thức xử phạt, mức phạt tiền, thẩm quyền phạt tiền và biện pháp khắc phục hậu quả
...
3. Mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền:
...
b) Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân; mức phạt tiền đối với tổ chức có cùng một hành vi vi phạm hành chính bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân;
…”
Theo đó, ngân hàng thương mại sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:
- Mức phạt tiền: từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng.
- Biện pháp khắc phục hậu quả:
- Đồng thời ngân hàng thương mại này còn bị buộc thu hồi số vốn huy động và buộc nộp vào ngân sách nhà nước số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
- Chưa cho chia cổ tức và không cho mở rộng phạm vi, quy mô và địa bàn hoạt động trong thời gian chưa khắc phục xong vi phạm.
- Đề nghị hoặc yêu cầu cấp có thẩm quyền xem xét, áp dụng biện pháp đình chỉ từ 01 tháng đến 03 tháng hoặc miễn nhiệm chức danh quản trị, điều hành, kiểm soát; không cho đảm nhiệm chức vụ quản trị, điều hành, kiểm soát tại ngân hàng thương mại đối với cá nhân vi phạm và/hoặc cá nhân chịu trách nhiệm.
- Yêu cầu ngân hàng thương mại cách chức và thực hiện các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật đối với cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền của ngân hàng thương mại.
III. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với ngân hàng thương mại sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm là bao lâu?
Theo điểm a khoản 1 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, được sửa đổi bởi điểm a khoản 4 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020 quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính như sau:
“Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định như sau:
a) Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các trường hợp sau đây:
Vi phạm hành chính về kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; hoạt động dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm.
Vi phạm hành chính về thuế thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế;
…”
Như vậy, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với ngân hàng thương mại sử dụng vốn huy động để góp vốn vào doanh nghiệp bảo hiểm là 01 năm.
Kết luận
Việc góp vốn từ ngân hàng thương mại vào doanh nghiệp bảo hiểm là một hoạt động quan trọng, nhưng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Sự vi phạm trong việc sử dụng vốn huy động để góp vốn có thể dẫn đến mức phạt tiền và các biện pháp khắc phục hậu quả. Do đó, các ngân hàng thương mại cần thực hiện thủ tục một cách cẩn thận và tuân thủ pháp luật để tránh các hậu quả không mong muốn.