Chính sách bảo mật

Miễn trách nhiệm hình sự là một khía cạnh quan trọng của Bộ luật Hình sự, nhằm bảo vệ quyền lợi của những người đã phạm tội nhưng có các yếu tố như hành động hối cải, ngăn chặn kịp thời hậu quả tội phạm, hoặc có thể bị ảnh hưởng bởi thể trạng hoặc năng lực hạn chế so với người thường. Trong các trường hợp như vậy, Nhà nước thường xem xét việc miễn trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, câu hỏi nảy ra là liệu người mắc bệnh hiểm nghèo cũng có được xem xét miễn trách nhiệm hình sự hay không? 1. Những loại bệnh nào được xem là bệnh hiểm nghèo?Danh sách các loại bệnh được xem xét miễn trách nhiệm hình sự vẫn chưa được Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định cụ thể. Tuy nhiên, trong một số tài liệu pháp luật khác, đã có sự liệt kê về vấn đề này, như ví dụ là Danh mục các loại bệnh hiểm nghèo được công bố trong Công văn 6383/BTC-TCT năm 2015, ghi chép tổng cộng 42 loại bệnh, trong đó có: Ung thư Nhồi máu cơ tim lần đầuPhẫu thuật động mạch vành Phẫu thuật thay van timPhẫu thuật động mạch chủĐột quỵHôn mêBệnh xơ cứng rải rácBệnh xơ cứng cột bên teo cơ Bệnh Parkinson Viêm màng não do vi khuẩnViêm não nặngU não lành tính Loạn dưỡng cơ. Bại hành tủy tiến triển Teo cơ tiến triển Viêm đa khớp dạng thấp nặngHoại thư do nhiễm liên cầu khuẩn tan huyếtThiếu máu bất sảnLiệt hai chiMù hai mắt Mất hai chiMất thính lực Mất khả năng phát âmThương tật toàn bộ và vĩnh viễnSuy thậnBệnh nang tủy thận Viêm tụy mãn tính tái phátSuy ganBệnh Lupus ban đỏGhép cơ quan (ghép tim, ghép gan, ghép thận)Bệnh lao phổi tiến triểnBỏng nặngBệnh cơ timBệnh Alzheimer hay sa sút trí tuệTăng áp lực động mạch phổiBệnh rối loạn dẫn truyền thần kinh vận độngChấn thương sọ não nặng Bệnh chân voi Nhiễm HIV do nghề nghiệp Ghép tủyBại liệt    Danh sách 42 loại bệnh trong danh mục này đề cập đến một loạt các tình trạng sức khỏe, từ các bệnh mãn tính đến các chấn thương nặng nề và các bệnh hiểm nghèo khác. Việc liệt kê những loại bệnh này là một nỗ lực để đảm bảo rằng những người bị ảnh hưởng bởi các tình trạng sức khỏe đặc biệt này có cơ hội hợp pháp được xem xét miễn trách nhiệm hình sự, trong tình thế mà họ thường gặp khó khăn trong việc thực hiện các nghĩa vụ pháp lý. 2.  Giảm hình phạt cho người mắc bệnh hiểm nghèo trong quá trình thi hành án phạt tù trong trường hợp nào?Trong quá trình thi hành án phạt tù, nếu phạm nhân bị mắc phải một số tình trạng bệnh được xác định là bệnh hiểm nghèo, theo quy định tại Khoản 4, Điều 4 của Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC, các tình trạng sau đây sẽ được xem xét giảm hình phạt tù:Bệnh ung thư giai đoạn cuối.Tình trạng liệt.Bệnh lao nặng không phản ứng được với thuốc điều trị.Xơ gan cổ chướng.Suy tim độ III trở lên.Suy thận độ IV trở lên.Nhiễm HIV và đã chuyển sang giai đoạn AIDS, đồng thời có nhiễm trùng cơ hội.Không có khả năng tự phục vụ bản thân và có tiên lượng xấu.Mắc các bệnh khác mà Hội đồng giám định y khoa, bệnh viện cấp tỉnh hoặc cấp quân khu trở lên kết luận là bệnh hiểm nghèo và có nguy cơ đe dọa tính mạng.    Quy định này nhằm đảm bảo tính nhân đạo và công bằng trong việc thi hành án phạt tù đối với những người mắc bệnh hiểm nghèo, giúp họ có cơ hội được xem xét giảm hình phạt và được điều trị và chăm sóc tốt hơn trong quá trình thụ án.3. Miễn trách nhiệm hình sự cho người mắc bệnh hiểm nghèo trong trường hợp nào?Cụ thể, theo Khoản 2 của Điều 29 trong Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi Bộ luật Hình sự 2017), quy định về miễn trách nhiệm hình sự đề cập đến việc miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho người phạm tội "nếu trong quá trình tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, có sự thay đổi trong tình hình khiến cho hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn tạo ra nguy hiểm cho xã hội nữa."Theo quy định này, người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự trong các trường hợp sau:Khi tiến hành điều tra, truy tố, hoặc xét xử, xảy ra sự thay đổi trong tình hình khiến cho người phạm tội không còn tiềm ẩn nguy hiểm cho xã hội nữa.Khi tiến hành điều tra, truy tố, hoặc xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến việc họ không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội.Trước khi hành vi phạm tội bị phát hiện, người phạm tội tự thú và cung cấp thông tin rõ ràng về tội ác, đóng góp một cách tích cực vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng giảm thiểu hậu quả của tội phạm đến mức thấp nhất, và có công lớn hoặc cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội công nhận.Vì vậy, người bị mắc bệnh hiểm nghèo có thể được xem xét miễn trách nhiệm hình sự nếu bệnh của họ dẫn đến việc họ không còn tiềm ẩn nguy hiểm cho xã hội nữa.    Quy định cho phép miễn trách nhiệm hình sự cho người phạm tội nếu có những thay đổi trong tình hình khiến cho họ không còn nguy hiểm cho xã hội. Điều này bao gồm những trường hợp nếu họ mắc phải bệnh hiểm nghèo, khiến cho khả năng gây nguy hiểm giảm đi đáng kể. Ngoài ra, quy định cũng xem xét việc miễn trách nhiệm hình sự cho những người tự thú và hỗ trợ trong việc phát hiện và giảm thiểu hậu quả của tội ác.Kết Luận: Mặc dù không có hướng dẫn cụ thể về định nghĩa bệnh hiểm nghèo nhưng có thể dựa vào danh sách 42 loại bệnh để đánh giá xem người mắc bệnh có tiếp tục mang nguy cơ đối với xã hội hay không để quyết định việc miễn trách nhiệm hình sự. Trong khi việc miễn trách nhiệm hình sự cho người mắc bệnh hiểm nghèo có thể dẫn đến các tranh luận phức tạp về tư tưởng và quyền lợi, điều quan trọng là phải xem xét từng trường hợp cụ thể và tìm kiếm giải pháp cân đối. Để tìm hiểu rõ hơn các vấn đề liên quan truy cập tại thủ tục pháp luật.

1. Khái niệm, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan Cảnh sát điều tra1.1. Khái niệm, vị trí pháp lý tố tụng của Cơ quan Cảnh sát điều traKhái niệm Cơ quan Cảnh sát điều traQuá trình giải quyết vụ án hình sự ở nước ta được chia thành các giai đoạn: Giai đoạn khởi tố, giai đoạn điều tra, giai đoạn truy tố, giai đoạn xét xử và giai đoạn thi hành án. Trong đó, giai đoạn khởi tố và điều tra vụ án hình sự được giao cho Cơ quan điều tra.Để xác định những nội dung liên quan đến Cơ quan CSĐT thì cần làm rõ một số vấn đề sau:Một là, Khoản 1 Điều 33 Bộ luật TTHS quy định: Các cơ quan tiến hành tố tụng gồm có: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Toà án.Theo Pháp lệnh tổ chức ĐTHS thì CQĐT gồm có: Cơ quan điều tra trong CAND, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân, CQĐT ở VKSND tối cao. Đối với Cơ quan điều tra trong CAND gồm có: Cơ quan An ninh điều tra và Cơ quan CSĐT.Như vậy, về địa vị pháp lý thì Cơ quan CSĐT là một trong những cơ quan tiến hành tố tụng được quy định trong Luật TTHS.Hai là, Điều 1 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS quy định, trong CAND có các CQĐT sau:Cơ quan CSĐT Bộ Công an; Cơ quan CSĐT CA tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan CSĐT CA cấp tỉnh); Cơ quan CSĐT CA huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là Cơ quan CSĐT CA cấp huyện);Cơ quan An ninh điều tra BCA; Cơ quan An ninh điều tra CA tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan An ninh điều tra CA cấp tỉnh).Như vậy, về vị trí thì Cơ quan CSĐT là một trong những CQĐT trong CAND và trong tổ chức của Cơ quan CSĐT gồm có: Cơ quan CSĐT Bộ Công an; Cơ quan CSĐT Công an tỉnh và Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện.Ba là, theo Điều 3 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS năm 2004 quy định: Cơ quan điều tra tiến hành điều tra tất cả tội phạm, áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật TTHS quy định để xác định tội phạm và người đã thực hiện hành vi phạm tội, lập hồ sơ, đề nghị truy tố; tìm ra nguyên nhân, điều kiện phạm tội và yêu cầu các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn ngừa. Như vậy, cũng như các CQĐT khác, Cơ quan CSĐT được pháp luật TTHS xác định vị trí pháp lý là Cơ quan tiến hành tố tụng, là cơ quan đầu tiên tiếp cận thông tin về tội phạm. Do đó Cơ quan CSĐT có nhiệm vụ thực hiện những biện pháp theo quy định của pháp luật để thu thập chứng cứ chứng minh tội phạm và những vấn đề cần phải chứng minh khác trong một vụ án hình sự.Bốn là, pháp luật TTHS (Luật TTHS và các văn bản hướng dẫn thi hành như pháp lệnh tổ chức ĐTHS, Thông tư 28/2014/TT-BCA…) quy định rõ về thẩm quyền điều tra theo từng cấp tổ chức của Cơ quan CSĐT. Theo đó, Cơ quan CSĐT Công an các cấp huyện tiến hành điều tra các vụ án hình sự về các tội phạm quy định tại các chương từ Chương XII đến Chương XXII của Bộ luật hình sự năm 1999 khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp huyện (trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của CQĐT của VKSND tối cao và Cơ quan An ninh điều tra trong CAND); Cơ quan CSĐT CA cấp tỉnh tiến hành điều tra các vụ án hình sự về các tội phạm quy định từ Chương XII đến Chương XXII của Bộ luật hình sự năm 1999 khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp tỉnh (trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của CQĐT của VKSND tối cao và Cơ quan An ninh điều tra trong CAND); các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT cấp huyện nhưng xét thấy cần trực tiếp điều tra; Cơ quan CSĐT Bộ Công an tiến hành điều tra các vụ án hình sự về các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, liên quan đến nhiều địa phương hoặc có yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh nhưng xét thấy cần trực tiếp điều tra (nội dung về thẩm quyền sẽ được phân tích rõ hơn trong Chương 2).Trên cơ sở phân tích như trên có thể hiểu: Cơ quan Cảnh sát điều tra là một trong những cơ quan tiến hành tố tụng được tổ chức trong hệ thống Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân, được tổ chức từ cấp Bộ đến cấp huyện, có trách nhiệm điều tra tất cả những tội phạm theo thẩm quyền, được áp dụng các biện pháp điều tra theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự nhằm xác định tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội, lập hồ sơ, đề nghị truy tố trước pháp luật.1.2. Vị trí pháp lý của Cơ quan CSĐTVị trí pháp lý tố tụng của Cơ quan CSĐT là địa vị pháp lý của Cơ quan CSĐT trong hệ thống các Cơ quan tiến hành tố tụng.Theo Điều 33 Bộ luật TTHS thì CQĐT là một trong những cơ quan tiến hành tố tụng. Điều 1 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS cụ thể hóa Điều 33 Bộ luật TTHS đã chỉ ra:Trong Công an nhân dân có các Cơ quan điều tra sau đây:+ Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an; Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh); Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện);+ Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an; Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan An ninh điều tra Công an cấp tỉnh).Trong Quân đội nhân dân có các Cơ quan điều tra sau đây:+ Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng; Cơ quan điều tra hình sự quân khu và tương đương; Cơ quan điều tra hình sự khu vực;+ Cơ quan An ninh điều tra Bộ Quốc phòng; Cơ quan An ninh điều tra quân khu và tương đương.Trong Viện kiểm sát nhân dân tối cao có các Cơ quan điều tra sau đây:+ Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao;+ Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương.Như vậy, theo quy định như trên thì Cơ quan CSĐT là một trong những Cơ quan nằm trong hệ thống các CQĐT. Xét theo khía cạnh bộ máy nhà nước thì Cơ quan CSĐT là một trong những Cơ quan thuộc lực lượng vũ trang, là lực lượng có vị trí đặc biệt quan trọng trong công tác “đấu tranh ngăn chặn và xử lý có hiệu quả các loại tội phạm hình sự, nhất là tội phạm nguy hiểm, có tổ chức, tội phạm ma túy, tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm lợi dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí nóng, chống người thi hành công vụ…”[59,tr.156].Vị trí đặc biệt quan trọng của lực lượng CAND nói riêng (trong đó có Cơ quan CSĐT) và lực lượng vũ trang nói chung đã được ghi nhận trong nhiều văn kiện, tài liệu của Đảng và Nhà nước ta. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Chính quyền nhân dân có hai lực lượng để bảo vệ nó: đó là quân đội và CA. Làm công tác chính quyền ở CA hay ở quân đội, đều là đầy tớ cho nhân dân cả, vì chính quyền dân chủ có nghĩa là chính quyền do người dân làm chủ” [23,tr.12]. Trong lần khác Người nói: “Nhân dân ta có hai lực lượng. Một là Quân đội để đánh giặc ngoại xâm, để bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn hòa bình. Một lực lượng nữa là CA, để chống kẻ địch trong nước, chống bọn phá hoại. Có lúc chiến tranh, có lúc hòa bình. Lúc chiến tranh thì quân đội đánh giặc,…còn CA thì phải đánh địch thường xuyên, lúc chiến tranh có việc, lúc hòa bình lại càng nhiều việc. Còn chủ nghĩa đế quốc, còn giai cấp bóc lột là còn bọn phá hoại… vì vậy, công việc CA phải thường xuyên, không có từng đợt, từng lúc” [23,tr.16]. Những khẳng định như trên của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho thấy vị trí của CAND nói chung và Cơ quan CSĐT nói riêng là hết sức quan trọng và nhiệm vụ cũng rất nặng nề vì công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm là thường xuyên liên tục, phức tạp, khó lường.Xét ở khía cạnh hoạt động tố tụng của các cơ quan tư pháp thì Cơ quan CSĐT cũng chiếm vị trí rất quan trọng. Cho dù, Cơ quan CSĐT không có quyền quyết định một người có phải là tội phạm hay không, nhưng để có chứng cứ chứng minh tội phạm và người phạm tội làm cơ sở cho việc ra Quyết định đề nghị truy tố hoặc Quyết định truy tố bị can trước TA, cũng như Quyết định đưa vụ án ra xét xử, thì cần thiết phải tiến hành hoạt động của điều tra của Cơ quan CSĐT. Chính vì vậy, có thể khẳng định, điều tra tội phạm là khâu đột phá, là giai đoạn đầu giữ vai trò thành bại đối với cả tiến trình TTHS và có thể nói, những kết quả đạt được cũng như những sai lầm tố tụng nghiêm trọng nhất như bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội…, thường bắt nguồn từ giai đoạn điều tra.Có thể khẳng định rằng, hoạt động điều tra theo thẩm quyền của Cơ quan CSĐT là hoạt động không thể thiếu trong TTHS. Tòa án muốn xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật thì trước đó CQĐT nói chung và Cơ quan CSĐT nói riêng phải thu thập được những chứng cứ cần thiết xác định có tội và những chứng cứ xác định vô tội, những chứng cứ xác định tình tiết tăng nặng cũng như những chứng cứ xác định tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị can. Hay nói cách khác, để giải quyết được vụ án hình sự thì phải chứng minh được những vấn đề cần chứng minh trong vụ án hình sự theo quy định của Bộ luật TTHS bằng những chứng cứ, mà những chứng cứ đó phải được thu thập bởi các cơ quan có thẩm quyền, trong đó Cơ quan CSĐT giữ vị trí rất quan trọng.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

3.2.4. Một số kiến nghị để nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra3.2.4.1.Kiến nghị đối với Quốc hội- Kiến nghị hoàn thiện quy định của Bộ luật TTHS năm 2003 có liên quan đến Cơ quan CSĐT như sau:Một là, bổ sung chức danh Trợ lý điều tra tại Khoản 2 Điều 33 Bộ luật TTHS về những người tiến hành tố tụng.Hai là, sửa đổi, bổ sung Điều 34 Bộ luật TTHS như sau: Thủ trưởng CQĐT có những nhiệm vụ, quyền hạn sau:+ Trực tiếp tổ chức và chỉ đạo hoạt động tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự của Cơ quan điều tra.+ Quyết định phân công Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra trong việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự; kiểm tra các hoạt động tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự.+ Quyết định phân công ĐTV, Trợ lý điều tra trong việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự; kiểm tra các hoạt động tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự của Điều tra viên, Trợ lý điều tra…+ Quyết định thay đổi Điều tra viên, Trợ lý điều tra.Khi thực hiện việc tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự, Thủ trưởng CQĐT có những nhiệm vụ và quyền hạn sau:+ Quyết định khởi tố vụ án, quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án, quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án…, quyết định bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi quyết định khởi tố bị can.+ Quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn;+ Quyết định truy nã bị can, đình nã bị can, khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, xử lý vật chứng.+ Yêu cầu định giá tài sản; yêu cầu, đề nghị cử người bào chữa; yêu cầu người phiên dịch, người dịch thuật; quyết định thay đổi người giám định, người phiên dịch, người dịch thuật.Ba là, sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 35 Bộ luật TTHS năm 2003 theo hướng tăng thẩm quyền cho ĐTV và quy định thực tế những quyền hạn mà ĐTV thực hiện như sau:Điều tra viên được phân công giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra vụ án hình sự có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:+ Lập hồ sơ vụ án hình sự, hồ sơ giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm, kiến nghị khởi tố; triệu tập lấy lời khai những người có liên quan nhằm kiểm tra, xác minh nguồn tin.+ Triệu tập và hỏi cung bị can; triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án;+ Quyết định áp giải bị can, quyết định dẫn giải người làm chứng, người bị hại.+ Quyết định trưng cầu giám định, quyết định khai quật tử thi;+ Thi hành lệnh bắt, tạm giữ, tạm giam, khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài sản, xử lý vật chứng;+ Chủ trì khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, thực nghiệm điều tra;+ Tiến hành đối chất, nhận dạng.+ Cấp, thu hồi giấy chứng nhận người bào chữa.+ Tiến hành các hoạt động điều tra khác thuộc thẩm quyền của CQĐT theo sự phân công của Thủ trưởng CQĐT.+ Kết luận điều tra vụ án.Điều tra hình sự là một lĩnh vực hết sức quan trọng vì công tác liên quan đến nhiều quyền, lợi ích của các cá nhân và tổ chức trong xã hội. Mặt khác, hiệu quả của công tác điều tra tội phạm nói riêng và công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm nói chung sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc tạo ra một môi trường xã hội ổn định, thuận lợi, an toàn để phát triển kinh tế, xã hội. Trong khi đó, văn bản quy định về tổ chức ĐTHS đã trải qua 2 “đời” Pháp lệnh (Pháp lệnh tổ chức ĐTHS năm 1989 và Pháp lệnh tổ chức ĐTHS năm 2004). Do đó, đã đến lúc cần thiết phải quy định những vấn đề thuộc về tổ chức ĐTHS trong một văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao hơn. Đó chính là lý do hiện nay Nhà nước ta đã có chủ trương xây dựng Luật tổ chức ĐTHS và nghiên cứu sinh kiến nghị Quốc hội cần chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng văn bản luật này và khi ban hành Luật tổ chức ĐTHS cần chỉnh sửa những quy định sau trong Pháp lệnh tổ chức ĐTHS hiện hành: Sửa khoản 1 Điều 9 Pháp lệnh sửa đổi Điều 9 của Pháp lệnh tổ chức ĐTHS như sau: “Tổ chức của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an gồm có: Cục quản lý, kiểm tra, hướng dẫn điều tra; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy”.Sửa khoản 2 Điều 9 Pháp lệnh sửa đổi Điều 9 của Pháp lệnh tổ chức ĐTHS: “Tổ chức của Cơ quan CSĐT CA cấp tỉnh gồm có Phòng CSĐT tội phạm về TTXH, Phòng CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy và Văn phòng Cơ quan CSĐT” như sau: “Tổ chức của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh gồm có: Phòng quản lý, kiểm tra, hướng dẫn điều tra; Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội; Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng; Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy”Sửa khoản 2 Điều 30 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS về thời gian bổ nhiệm ĐTV như sau:+ Người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này, có thời gian làm công tác pháp luật từ ba năm trở lên, là sỹ quan CA, sỹ quan Quân đội tại ngũ, cán bộ VKSND, có khả năng điều tra các vụ án thuộc loại tội phạm ít nghiêm trọng, nghiêm trọng thì có thể được bổ nhiệm làm ĐTV sơ cấp;+ Người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này và đã là ĐTV sơ cấp ít nhất là bốn năm, có khả năng điều tra các vụ án thuộc loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng và có khả năng hướng dẫn các hoạt động điều tra của ĐTV sơ cấp thì có thể được bổ nhiệm làm ĐTV trung cấp.Trong trường hợp do nhu cầu cán bộ, người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này, có thời gian làm công tác pháp luật từ bảy năm trở lên, có khả năng điều tra các vụ án thuộc loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng và có khả năng hướng dẫn các hoạt động điều tra của ĐTV sơ cấp thì có thể được bổ nhiệm làm ĐTV trung cấp;+ Người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này và đã là ĐTV trung cấp ít nhất là bốn năm, có khả năng nghiên cứu, tổng hợp đề xuất biện pháp phòng, chống tội phạm, có khả năng điều tra các vụ án thuộc loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có khả năng hướng dẫn các hoạt động điều tra của ĐTV sơ cấp, ĐTV trung cấp thì có thể được bổ nhiệm làm ĐTV cao cấp.Trong trường hợp do nhu cầu cán bộ, người có đủ tiêu chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này và đã có thời gian làm công tác pháp luật từ mười một năm trở lên, có khả năng nghiên cứu, tổng hợp đề xuất biện pháp phòng, chống tội phạm, có khả năng điều tra các vụ án thuộc loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có khả năng hướng dẫn các hoạt động điều tra của ĐTV sơ cấp, ĐTV trung cấp thì có thể được bổ nhiệm làm ĐTV cao cấp.Sửa điểm a, điểm b khoản 1 Điều 31 Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự về Hội đồng tuyển chọn ĐTV như sau:+ (a) Hội đồng tuyển chọn Điều tra viên cao cấp trong Công an nhân dân và Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên sơ cấp ở các Cơ quan điều tra Bộ Công an gồm có Tổng cục trưởng Tổng cục Xây dựng lực lượng Công an nhân dân làm Chủ tịch, đại diện lãnh đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra, Cơ quan An ninh điều tra, Cục tổ chức - cán bộ, Vụ pháp chế Bộ Công an và đại diện lãnh đạo đơn vị cấp Cục nơi Điều tra viên công tác là uỷ viên;+(b) Hội đồng tuyển chọn Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên sơ cấp ở các Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh và Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện gồm có: Giám đốc Công an cấp tỉnh làm Chủ tịch, đại diện lãnh đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra, Cơ quan An ninh điều tra, Phòng tổ chức - cán bộ, Văn phòng Công an tỉnh và đại diện đơn vị cấp Phòng hoặc cấp Đội nơi Điều tra viên công tác là uỷ viên.Khi soạn thảo Luật tổ chức điều tra hình sự cần quy định thêm chứcdanh Trợ lý điều tra theo hướng: Trợ lý điều tra là người thuộc Cơ quan điều tra, có trình độ, chuyên môn và kinh nghiệm nhất định về lĩnh vực điều tra hình sự, giúp việc cho Điều tra viên, Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.Kiến nghị với Chính phủHiện nay, mức phụ cấp đặc thù 15% áp dụng đối với Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV theo Quyết định số 91/2009/QĐ-TTg ngày 06/07/2009 là còn thấp, chưa theo kịp nhu cầu của tình hình. Do đó, kiến nghị với Chính phủ sửa đổi khoản 2 Điều 1 Quyết định số 91/2009/QĐ-TTg: “mức phụ cấp 15% áp dụng đối với: Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng CQĐT và ĐTV” như sau:“mức phụ cấp 20% áp dụng đối với: Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra và Điều tra viên”Đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng chuyên trách phòng,chống tội phạm về ma túy nâng mức phụ cấp đặc thù từ 20% như hiện nay lên 25%.Kiến nghị với Bộ Công anBộ Công an là cơ quan ban hành nhiều văn bản pháp luật hướng dẫn luật, Pháp lệnh. Do đó, kiến nghị BCA một số vấn đề sau:Sửa lại Thông tư 12/2004/TT-BCA(V19) và Thông tư 28/2014 TT- BCA quy định về nhiệm vụ, quyền hạn điều tra của Cơ quan CSĐT BCA và Cơ quan CSĐT CA cấp tỉnh nói chung và thẩm quyền điều tra của các lực lượng CSĐT thuộc hai cấp Cơ quan CSĐT này nói riêng theo hướng bỏ những quy định có tính chất tùy nghi “xét thấy cần trực tiếp điều tra”, cụ thể như sau:+ Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan CSĐT Bộ Công an: tiến hành điều tra các vụ án hình sự thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh nhưng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố hoặc liên quan đến những đối tượng phạm tội nhưng thuộc diện trung ương quản lý hoặc có dấu hiệu cho thấy có vi phạm pháp luật TTHS trong quá trình điều tra;+ Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh: tiến hành điều tra các vụ án hình sự về các tội phạm quy định từ Chương XII đến Chương XXII của Bộ luật hình sự năm 1999 khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp tỉnh (trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của CQĐT của VKSND tối cao và Cơ quan An ninh điều tra trong CAND) hoặc các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện nhưng rất nghiêm trọng, phức tạp, liên quan đến nhiều địa bàn trong tỉnh hoặc liên quan đến những đối tượng phạm tội nhưng thuộc diện cấp tỉnh quản lý hoặc có dấu hiệu cho thấy có vi phạm pháp luật TTHS trong quá trình điều tra;Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

3.2.3. Giải pháp bảo đảm thực thi pháp luật tố tụng hình sự về Cơ quan Cảnh sát điều tra3.2.3.1. Giải pháp hoàn thiện lực lượng Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng và Điều tra viên trong Cơ quan Cảnh sát điều tra- Đối với Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều traMột là, Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT là một chức danh tố tụng, vai trò của những người này rất quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của Cơ quan CSĐT. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT phải có nhiều yêu cầu theo quy định, trong đó yêu cầu về năng lực hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức điều tra là rất cần thiết. Do đó, cần thực hiện nghiêm túc công tác bổ nhiệm Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT, phải chú trọng năng lực thực tế chứ không nên bổ nhiệm theo kiểu hình thức, “cơ cấu” cho đủ thành phần (nhất là cấp huyện) . Muốn vậy, quá trình thực hiện công tác này cần căn cứ vào tiêu chuẩn bổ nhiệm Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT được quy định trong Pháp lệnh tổ chức ĐTHS và các văn bản hướng dẫn cụ thể của BCA. Đặc biệt, cần khắc phục việc vận dụng trường hợp đặc biệt để quyết định bổ nhiệm Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT khi không đủ tiêu chuẩn (như chưa có trình độ cử nhân luật; chưa được bổ nhiệm ĐTV cao cấp, trung cấp; chưa đủ thời gian làm công tác pháp luật hoặc chưa có kinh nghiệm làm công tác điều tra). Bên cạnh đó, cần xem xét sửa đổi quy định về bổ nhiệm Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT theo hướng chuyên sâu và phù hợp với thực tế hơn.Hai là, cần đề cao trách nhiệm gắn với việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT trong hoạt động tố tụng, nhất là vai trò chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn hoạt động điều tra, xử lý tội phạm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đối với Điều tra viên.Ba là, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác chỉ đạo, tổ chức hoạt động điều tra cho đội ngũ Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT. Nội dung tập huấn nên tập trung vào việc trang bị những kỹ năng chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn hoạt động điều tra sao cho hiệu quả, đúng pháp luật.- Đối với Điều tra viênĐiều tra viên là lực lượng quan trọng, quyết định trực tiếp tới hiệu quả công tác điều tra tội phạm của Cơ quan CSĐT. Do đó, để hoàn thiện các mặt về chủ thể này, nghiên cứu sinh mạnh dạn đề xuất một số giải pháp sau:Một là, cần có kế hoạch bổ sung biên chế, khắc phục tình trạng thiếu ĐTV nói chung và tình trạng phân công, bố trí ĐTV không hợp lý, thiếu sự cân đối giữa các lực lượng trong Cơ quan CSĐT. Do đó, Thủ trưởng các đơn vị trong Cơ quan CSĐT cần phối hợp chặt chẽ với bộ phận tổ chức cán bộ ở mỗi cấp để rà soát, bố trí, sắp xếp lại lực lượng ĐTV, Trinh sát viên, cán bộ điều tra phù hợp với đặc điểm tình hình công tác giải quyết án của mỗi lực lượng. Việc bố trí sắp xếp lại đội ngũ cán bộ điều tra trong Cơ quan CSĐT các cấp đảm bảo phù hợp với khối lượng công việc, tránh tình trạng có đơn vị làm quá tải nhưng ít cán bộ và ngược lại.Hai là, người đứng đầu các đơn vị trong Cơ quan CSĐT cần thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm của ĐTV để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra, xử lý tội phạm nhằm khắc phục oan sai và những vi phạm TTHS khác trong quá trình điều tra vụ án. Mặt khác, cần đánh giá kết quả công tác điều tra với việc xem xét các hình thức thi đua, khen thưởng trong Cơ quan, đơn vị.Ba là, tiếp tục đổi mới công tác đào tạo ĐTV trong các trường CAND theo hướng lý luận phải gắn liền với thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm, học đi đôi với hành. Mặt khác, cần thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ điều tra cho lực lượng ĐTV nhằm không ngừng cập nhật những kiến thức, kỹ năng mới và rèn luyện tính thận trọng, chặt chẽ trong hoạt động điều tra.3.2.3.2. Giải pháp về tăng cường chế độ đảm bảo cho hoạt động điều traĐiều kiện về cơ sở vật chất ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng nói chung và Cơ quan CSĐT nói riêng. Do đó, Nhà nước cần tăng cường đầu tư các điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động điều tra của từng cấp như: nhà tạm giữ, trại tạm giam, phòng riêng hỏi cung bị can, lấy lời khai người làm chứng, bị hại…trụ sở làm việc của các lực lượng CSĐT, trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác điều tra…Bên cạnh đó, cần tiếp tục thực hiện các Đề án về tăng cường năng lực cho CQĐT các cấp trong CAND (Trong đó có Cơ quan CSĐT); dự án xây dựng tàng thư gen tội phạm quốc gia; dự án xây dựng trung tâm thông tin quốc gia về tội phạm; dự án đầu tư xây dựng hệ thống kỹ thuật các cơ sở giam giữ… và cần lập, thực hiện đề án: “Tăng cường tiềm lực toàn diện cho CA cấp huyện đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”.Hiện nay, kinh phí phục vụ cho hoạt động điều tra đã được tăng cường một cách đáng kể. Tuy nhiên, mức đầu tư kinh phí như hiện nay vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của tình hình, mức duyệt kinh phí điều tra hằng năm thường thấp hơn so với mức dự toán đăng ký nhu cầu. Do đó, trong thời gian tới cần tăng cường kinh phí cho công tác điều tra tội phạm để đảm báo đủ so với nhu cầu thực tế. Trước mắt cần tăng cường mức chi bồi dưỡng cho cán bộ trực tiếp điều tra vụ án vì mức bồi dưỡng hiện nay 100.000/ngày theo Thông tư 03/2013/TT-BCA ngày 10/1/2013 là còn thấp so với tính chất đặc thù của công tác điều tra.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

3.7. Giải pháp hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự về Cơ quan Cảnh sát điều tra3.7.1. Những nguyên tắc cần quán triệt khi hoàn thiện pháp luật TTHS về Cơ quan Cảnh sát điều traViệc hoàn thiện pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT trong tình hình hiện nay là một đòi hỏi tất yếu khách quan. Tuy nhiên, việc hoàn thiện pháp luật nhằm điều chỉnh lại chức năng, nhiệm vụ hay kiện toàn, sửa đổi mô hình, tổ chức Cơ quan CSĐT cần phải được cân nhắc, tính toán một cách thấu đáo để vừa quán triệt những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, đồng thời phải phù hợp với thực tiễn.Vấn đề đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp nói chung và Cơ quan CSĐT trong CAND nói riêng đã được đặt ra nhiều trong văn kiện của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Hội nghị ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 Khóa VII, lần thứ 3 và thứ 7 Khóa VIII, Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ IX, Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/1/2002 của Bộ Chính trị, trong đó việc đổi mới tổ chức của CQĐT đã được nhấn mạnh: “Sắp xếp lại CQĐT theo hướng gọn đầu mối, kết hợp chặt chẽ giữa trinh sát, điều tra ban đầu với hoạt động của CQĐT nhằm đảm bảo sự thống nhất trong phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, bảo đảm quyền dân chủ và sự an toàn của công dân” và trong Kết luận số 92-KL/TW ngày 12 tháng 3 năm 2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 cũng quát triệt: “giữ nguyên hệ thống tổ chức các Cơ quan điều tra chuyên trách tại Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Viện kiểm sát quân sự trung ương như hiện nay và sắp xếp tinh gọn đầu mối trong từng cơ quan”. Chính vì vậy, việc hoàn thiện pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT trong thời gian tới cần quán triệt một số nguyên tắc sau:Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT phải quán triệt đầy đủ, đúng đắn quan điểm, chủ trương cải cách tư pháp thể hiện trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp, bao gồm: Nghị quyết số 08- NQ/TW ngày 02/1/2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới; Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Kết luận số 79-KL/TW ngày 28/7/2010 về đề án tổ chức và hoạt động của TA, VKS và CQĐT; Kết luận số 92-KL/TW ngày 12 tháng 3 năm 2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.Thứ hai, hoàn thiện hệ thống pháp luật về Cơ quan CSĐT phải trên cơ sở thực tiễn, không được chủ quan, áp đặt, suy diễn; tiếp tục kế thừa những quy định đang phát huy tác dụng tích cực trong đấu tranh phòng chống tội phạm ở nước ta; khắc phục một cách căn bản những bất cập nảy sinh trong quá trình áp dụng pháp luật. Những sửa đổi, hoàn thiện pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT phải đáp ứng yêu cầu góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đảm bảo tránh oan sai trong hoạt động điều tra, phát huy các quyền cơ bản của công dân và tất cả các hành vi phạm tội đều bị xử lý trước pháp luật [111,tr.30].Thứ ba, quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật về Cơ quan CSĐT phải tránh sự xáo trộn nhiều về mô hình, tổ chức, con người; đề cao tính ổn định trong bộ máy và hoạt động. Bất kỳ mô hình tổ chức nào cũng cũng có hai mặt: ưu điểm và hạn chế. Chính vì vậy, quá trình hoàn thiện pháp luật tố tụng về Cơ quan CSĐT cần giữ lại những mặt tích cực hiện có, khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết. Theo đó, cần tập trung vào những hạn chế lớn để điều chỉnh lại cho phù hợp, không nên thay đổi hoàn toàn cũng như điều chỉnh quá lớn sẽ gây xáo trộn, ảnh hưởng đến tính ổn định, liên tục trong phòng chống tội phạm của cơ quan này.Thứ tư, hoàn thiện hệ thống pháp luật về Cơ quan CSĐT phải phân định được rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể như Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV. Bên cạnh đó, cần phân định rõ thẩm quyền quản lý hành chính với trách nhiệm, quyền hạn tư pháp của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT. Đồng thời, cần nghiên cứu, xem xét việc tăng quyền năng và trách nhiệm của ĐTV một cách hợp lý trong quá trình điều tra vụ án hình sự.Thứ năm, hoàn thiện hệ thống pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT phải làm sao để hoạt động trinh sát luôn gắn kết với hoạt động tố tụng, không được tách rời trong cùng một đơn vị. Trong Cơ quan CSĐT hiện nay, không thể thiếu được sự kết hợp của hai lực lượng trinh sát và điều tra. Mặt khác sự gắn kết của hai lực lượng này sẽ giúp tận dụng được nguồn nhân lực là trinh sát viên khi biên chế cho lực lượng ĐTV rất eo hẹp. Đây chính là ưu điểm của mô hình hiện nay cần phát huy.Thứ sáu, sự hoàn thiện pháp luật tố tụng và hoạt động của Cơ quan CSĐT phải có sự lưu ý đặc biệt đến Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện. Vì hiện nay với chủ trương tăng thẩm quyền điều tra thì khối lượng công việc điều tra tập trung lớn ở Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện (chiếm khoảng 80% tổng số án khởi tố điều tra trong một năm của Cơ quan CSĐT)[13]. Sự điều chỉnh về tổ chức, chức năng, thẩm quyền phải kết hợp song song với tăng cường về con người và các điều kiện khác nếu không sẽ hạn chế tác dụng của sự điều chỉnh.3.7.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật TTHS về Cơ quan Cảnh sát điều traGiải pháp hoàn thiện pháp luật TTHS về mô hình tổ chức của Cơ quan Cảnh sát điều tra.Trên cơ sở những hạn chế, bất cập của pháp luật TTHS mà chúng tôi đã chỉ ra trong Chương 2, nghiên cứu sinh mạnh dạn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật TTHS về mô hình tổ chức của Cơ quan CSĐT như sau:Một là, các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định tính chất quan trọng của công tác đấu tranh phòng chống các loại tội phạm tham nhũng. Chính vì lý do đó mà Bộ Công an đã tham mưu cho Nhà nước để thành lập riêng một lực lượng chuyên trách điều tra tội phạm về tham nhũng ở Cơ quan CSĐT Bộ Công an. Tuy nhiên, quán triệt tinh thần chỉ đạo trong Kết luận số 92-KL/TW ngày 12 tháng 3 năm 2014 của Bộ Chính trị: “giữ nguyên hệ thống tổ chức các Cơ quan điều tra chuyên trách tại Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Viện kiểm sát quân sự trung ương như hiện nay và sắp xếp tinh gọn đầu mối trong từng cơ quan”. Mặt khác, như đã phân tích trong phần thực trạng và những hạn chế, bất cập thì hàng năm số vụ án tham nhũng bị phát hiện, điều tra rất ít so với các loại tội phạm khác. Do đó, để đảm bảo nguyên tắc tinh gọn đầu mối thì ở Cơ quan CSĐT BCA nên sáp nhập lực lượng CSĐT tội phạm về tham nhũng vào lực lượng CSĐT tội phạm về kinh tế như ở Cơ quan CSĐT Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Mặt khác, cần đổi tên gọi của 2 lực lượng: Văn phòng Cơ quan CSĐT và CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV thành Cục/Phòng quản lý, kiểm tra, hướng dẫn điều tra và Cục/Phòng/Đội CSĐT tội phạm về kinh tế và tham nhũng.Hai là, chính sách hình sự của Nhà nước ta là lấy phòng ngừa là chính, nên hoạt động của Cơ quan CSĐT cần trú trọng công tác phòng ngừa tội phạm. Tuy nhiên, như trong phần thực trạng đã phân tích, với mô hình tổ chức hiện nay, Cơ quan CSĐT có dấu hiệu buông lỏng công tác nghiệp vụ cơ bản (phòng ngừa) do phải tập trung lực lượng trinh sát vào việc điều tra, giải quyết các vụ việc có dấu hiệu hình sự. Để khắc phục điều này, theo chúng tôi cần điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ trong Cơ quan CSĐT các cấp như sau:Đối với Cơ quan CSĐT Bộ Công an: Quy định Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an có nhiệm vụ, quyền hạn tiếp nhận điều tra một số vụ án đã rõ đối tượng thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Bộ Công an, đặc biệt là những vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH để giảm tải cho các Cục điều tra. Bên cạnh đó, các Cục CSĐT (TTXH, kinh tế và tham nhũng, ma túy) tập trung làm công tác nghiệp vụ cơ bản, điều tra trinh sát và điều tra tố tụng theo thẩm quyền được giao.Đối với Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh: Quy định Văn phòng Cơ quan CSĐT có nhiệm vụ, quyền hạn tiếp nhận, điều tra một số vụ án đã rõ đối tượng và một số vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của Phòng CSĐT tội phạm về TTXH để giảm tải cho đơn vị này. Đồng thời, các Phòng CSĐT thuộc Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh tập trung vào công tác nghiệp vụ cơ bản, phòng ngừa tội phạm; chỉ điều tra tố tụng đối với những vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp do đơn vị trực tiếp xác lập, đấu tranh trinh sát và điều tra tố tụng.Đối với Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện: mô hình Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện bao gồm: Đội điều tra tổng hợp, Đội CSĐT tội phạm về TTXH, Đội CSĐT tội phạm về kinh tế và tham nhũng, Đội CSĐT tội phạm về ma túy. Tuy nhiên, nên giao Bộ trưởng BCA căn cứ vào tình hình thực tế trên các mặt: tội phạm, cơ sở vật chất, số lượng cán bộ điều tra và ĐTV…để quyết định số lượng các Đội thuộc Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện cho phù hợp. Cần duy trì hoặc tái lập Đội điều tra tổng hợp nhằm tiếp nhận điều tra các vụ án đã rõ đối tượng nhằm giảm tải cho các đội điều tra. Các đội CSĐT của Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện phải tập trung làm tốt công tác nghiệp vụ cơ bản, đấu tranh trinh sát để chủ động phòng ngừa tội phạm trên địa bàn.Ba là, cần chỉnh sửa lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Văn phòng Cơ quan CSĐT (Cơ quan quản lý, kiểm tra, hướng dẫn điều tra như đã đề xuất) theo hướng tham mưu, giúp việc đắc lực cho Thủ trưởng Cơ quan CSĐT các cấp trong việc quản lý Cơ quan CSĐT cấp mình. Mặt khác, cần quy định rõ ràng cơ chế trao đổi thông tin, hỗ trợ lẫn nhau giữa các lực lượng điều tra trong cùng một Cơ quan CSĐT dưới sự chỉ đạo tập trung, thống nhất của Thủ trưởng Cơ quan CSĐT nhằm tránh biểu hiện hoạt động “độc lập”, ít có sự phối kết hợp, trao đổi thông tin trong quá trình thực thi nhiệm vụ.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

3.5. Nguyên nhân hạn chế hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều traNhững hạn chế, bất cập trong hoạt động của Cơ quan CSĐT xuất phát từ những nguyên nhân cơ bản sau:Hệ thống pháp luật TTHS mặc dù tương đối phù hợp nhưng thời gianTheo báo cáo số 46/BC-VKSTC-VP ngày 15/5/2012 của VKSND tối cao cho thấy từ 01/10/2010 đến 30/4/2012, VKS các cấp đã yêu cầu khởi tố 644 vụ, 644 bị can, trực tiếp khởi tố điều tra 68 vụ, 33 bị can; hủy 128 quyết định không khởi tố vụ án và 167 quyết định không khởi tố bị can của CQĐT (trong đó khoảng 80% là của Cơ quan CSĐT) ban hành, áp dụng cũng đã hơn một thập niên. Trong khi đó, do tốc độ phát triển kinh tế - xã hội rất nhanh nên công tác quản lý xã hội cũng phát sinh nhiều vấn đề nóng và phức tạp, đặc biệt tình hình hoạt động của tội phạm ngày càng diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng [Phụ lục, bảng 1.1]. Do đó, những quy định của pháp luật TTHS hiện hành về Cơ quan CSĐT đã bộc lộ những bất cập nhất định, không còn phù hợp với tình hình, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu, sửa đổi. Những bất cập này sẽ tác động và làm ảnh hưởng đến hiệu quả của Cơ quan CSĐT. Đặc biệt, Cơ quan CSĐT lại là cơ quan chủ công trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật nói chung, điều tra tội phạm nói riêng.Xã hội phát triển nhanh và nóng. Tuy nhiên, hằng năm do phải giải quyết một số lượng án rất lớn nên các cơ quan tư pháp nói chung và ngành CAND nói riêng ít có thời gian để thường xuyên tổng kết, đánh giá về kết quả thực hiện Bộ luật TTHS, Pháp lệnh tổ chức ĐTHS và các văn bản pháp luật TTHS khác. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến công tác nghiên cứu, tìm ra những bất cập của pháp luật để đề xuất cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện chưa kịp thời.Tình hình tội phạm ngày càng diễn biến phức tạp. Các đối tượng phạm tội về kinh tế, hình sự, ma tuý, tham nhũng, môi trường, tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng có xu hướng đan xen, câu kết, liên kết chặt chẽ, mở rộng qui mô gây án, lôi kéo nhiều thành phần đối tượng trong xã hội kể cả cán bộ, công chức tham gia vào các tổ chức tội phạm. Người phạm tội ngày càng được trẻ hoá, hoạt động manh động, tính chất bạo lực gia tăng, chống trả với cường độ quyết liệt hơn khi bị phát hiện bắt giữ nhất là tội phạm về trật tự an toàn xã hội, ma tuý so với những năm trước đây. Công tác dự báo về tình hình tội phạm đôi lúc còn chưa đầy đủ, chính xác với thực trạng và diễn biến của tình hình thực tế, do vậy, đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra. Do vụ việc về hình sự xảy ra với số lượng lớn, vừa phải bảo đảm thời hạn điều tra, thời hạn giam giữ theo luật định, vừa thiếu ĐTV, cho nên lực lượng trinh sát tập trung hỗ trợ ĐTV xác minh, điều tra vụ việc được tố giác và vụ án đã khởi tố nên chưa quan tâm đầy đủ hoạt động phòng ngừa nghiệp vụ, một trong những nhiệm vụ chiến lược cơ bản của lực lượng CAND nói chung và của Cơ quan CSĐT nói riêng. Thêm vào đó, do tốc độ đô thị hoá rất nhanh ở nhiều địa phương đã thành lập nhiều CA cấp phường, dẫn đến phải điều động cả ĐTV và trinh sát viên về công tác ở CA cơ sở … dẫn đến không đủ cán bộ để thực hiện công tác nghiệp vụ cơ bản. Vì vậy, dẫn đến công tác nghiệp vụ cơ bản phần nào bị “buông lỏng”, hiệu quả thấp.Năng lực của đội ngũ ĐTV mặc dù đã được nâng lên rất nhiều trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế dẫn đến công tác điều tra, xử lý tội phạm đôi lúc còn kéo dài thời hạn điều tra, phải gia hạn điều tra; có vụ án sau khi khởi tố điều tra phải tạm đình chỉ do chưa xác định người phạm tội; còn nhiều sơ hở, thiếu sót và vi phạm, thậm chí vi phạm nghiêm trọng như dùng nhục hình, bức cung, mớm cung, đánh chết người bị tạm giữ; điều này chứng tỏ một số cán bộ điều tra, ĐTV ý thức trách nhiệm, ý thức pháp luật kém; công tác kiểm tra việc thi hành pháp luật ở một số đơn vị, địa phương chưa được coi trọng dẫn đến các vi phạm pháp luật chưa được phát hiện chấn chỉnh, xử lý kịp thời.Việc bố trí, sắp xếp ĐTV còn nhiều bất cập, chưa hợp lý. Án xảy ra nhiều ở hệ CSĐT tội phạm về TTXH nhưng số lượng ĐTV lại thiếu. Trong khi đó các hệ khác như CSĐT tội phạm về kinh tế, tham nhũng án xảy ra ít nhưng lại bố trí nhiều ĐTV. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân từ tâm lý, mong muốn chủ quan của các ĐTV vì nếu công tác ở hệ CSĐT tội phạm về TTXH sẽ vất vả, áp lực công việc cao do số lượng án xảy ra nhiều và có xu hướng ngày càng tăng.Phân công trách nhiệm và cơ chế lãnh đạo chỉ huy trong Cơ quan CSĐT chưa hợp lý còn chồng chéo giữa chức năng quản lý hành chính nhà nước với chức năng nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động TTHS. Thủ trưởng Cơ quan CSĐT ở địa phương chưa đánh giá đúng vai trò, vị trí của Văn phòng Cơ quan CSĐT nên Văn phòng Cơ quan CSĐT chưa phát huy hết chức năng nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh, hạn chế đến kết quả quản lý và chỉ đạo toàn bộ hoạt động điều tra của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra.Công tác đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ làm công tác điều tra, đấu tranh phòng, chống tội phạm còn phát sinh một số bất cập, công tác đào tạo cán bộ điều tra còn nặng về lý luận, chưa gắn kết chặt chẽ với thực tiễn; chế độ, chính sách cho người tiến hành tố tụng trong Cơ quan CSĐT đã có sự quan tâm nhưng chưa phù hợp với tình hình. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật chuyên dùng và các điều kiện khác phục vụ công tác điều tra tội phạm tuy đã được tăng cường nhưng vẫn còn thiếu hoặc lạc hậu. Đặc biệt, hiện nay Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện đã được tăng thẩm quyền điều tra và Cơ quan CSĐT này hằng năm điều tra, giải quyết trên 80% số lượng án nhưng chưa có sự quan tâm đúng mức về tăng cường cán bộ, đầu tư cơ sở vật chất, trang bị phương tiện, kinh phí nghiệp vụ…3.6. Giải pháp và kiến nghị nâng cao hiệu quả hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra3.6.1. Yêu cầu của cải cách tư pháp đối với việc hoàn thiện Cơ quan Cảnh sát điều traTrong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng công tác cải cách tư pháp. Do đó, nhiều chủ trương lớn đã được ban hành như: Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 02/11/2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, kết luận số 92-KL/TW ngày 12/3/2014 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49- NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị khóa IX về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, văn kiện Đại hội toàn quốc lần thứ IX, X, XI. Đặc biệt, việc hoàn thiện Cơ quan CSĐT cũng cần nghiên cứu, cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013 quy định về quyền con người, quyền cơ bản của công dân...Trên cơ sở các chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp có thể xác định việc hoàn thiện Cơ quan CSĐT cần thực hiện các định hướng, yêu cầu sau:Cần xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và hoàn thiện tổ chức của các cơ quan tiến hành tố tụng, trong đó có Cơ quan CSĐT. Đặc biệt, cần xác định rõ nhiệm vụ của cơ quan điều tra trong mối quan hệ với các cơ quan khác được giao một số hoạt động điều tra theo hướng cơ quan điều tra chuyên trách điều tra tất cả các vụ án hình sự, các cơ quan khác chỉ tiến hành một số hoạt động điều tra sơ bộ và tiến hành một số biện pháp điều tra theo yêu cầu của cơ quan điều tra chuyên trách. Trước mắt, tiếp tục thực hiện mô hình tổ chức CQĐT theo pháp luật hiện hành[7]. Tuy nhiên, trong thời gian tới cần kiện toàn một số bước để nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của CQĐT, đồng thời nghiên cứu và chuẩn bị mọi điều kiện để tiến tới tổ chức lại hệ thống CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối.Hoàn thiện chính sách, pháp luật về hình sự, dân sự, thủ tục tố tụng tư pháp và về tổ chức bộ máy các cơ quan tư pháp, bảo đảm tính khoa học, đồng bộ, đề cao tính độc lập, khách quan, tuân thủ pháp luật của từng cơ quan và chức danh tư pháp[33,tr.250].Xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp, bổ trợ tư pháp, nhất là cán bộ có chức danh tư pháp, theo hướng đề cao quyền hạn, trách nhiệm pháp lý, nâng cao và cụ thể hóa tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm, kiến thức xã hội đối với từng loại cán bộ...[8]. Bảo đảm cơ sở vật chất cho hoạt động tư pháp (trong đó có Cơ quan CSĐT), từng bước xây dựng trụ sở làm việc của các Cơ quan tư pháp khang trang, hiện đại, đầy đủ tiện nghi. Ưu tiên trang bị phương tiện phục vụ công tác điều tra, đấu tranh phòng chống tội phạm. Khẩn trương xây dựng trụ sở làm việc của các cơ quan tư pháp cấp huyện; nâng cấp nhà tạm giam theo đề án đã được Chính phủ phê duyệt. Tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan tư pháp [8].Để thực hiện chủ trương trên, các ngành chức năng về tư pháp đã thực hiện nhiều công tác như: thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp; thực hiện các Đề án thành phần; xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung Bộ luật TTHS; xây dựng dự thảo Luật tổ chức ĐTHS...Riêng BCA đã tổ chức tổng kết thi hành Pháp lệnh tổ chức ĐTHS, triển khai nghiên cứu Đề án tổ chức lại CQĐT theo hướng thu gọn đầu mối...Như vậy, có thể nói chủ trương cải cách tư pháp đã thể hiện sự quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta nhằm xây dựng một nền tư pháp hiệu lực, hiệu quả. Nội dung của công tác cải cách là rất lớn, trong đó có sự đổi mới, hoàn thiện Cơ quan Cảnh sát điều tra.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

3.1. Đánh giá thực trạng Cơ quan Cảnh sát điều tra3.1.2 .Đánh giá thực trạng quy định của pháp luật tố tụng hình sự về Cơ quan Cảnh sát điều traƯu điểmNhư đã trình bày ở phần thực trạng, từ 2005 đến 2013 Cơ quan CSĐT Công an các cấp đã đã kết thúc điều tra được 526.508 vụ án, với 927.555 bị can. Trong đó, kết luận điều tra đề nghị truy tố 512.896 vụ (đạt 97,41%), 897.292 bị can (đạt 96,73%). Con số trên đây phần nào phản ánh kết quả to lớn trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mà Cơ quan CSĐT đã đạt được. Để đạt được kết quả như vậy xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, có một nguyên nhân quan trọng, đó là các quy định của pháp luật TTHS tương đối đồng bộ và phù hợp, tạo ra cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của Cơ quan CSĐT CA các cấp. Tính đồng bộ, phù hợp của pháp luật thể hiện ở một số vấn đề sau đây:Một là, Bộ luật TTHS đã tạo ra một khung khổ pháp lý quan trọng về quyền hạn (thẩm quyền), trách nhiệm của Cơ quan CSĐT với tư cách là một trong những Cơ quan tiến hành tố tụng và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV với tư cách là những người tiến hành tố tụng. Ngoài ra, trong Pháp lệnh tổ chức ĐTHS hướng dẫn Bộ luật TTHS và các văn bản dưới luật khác cũng đã quy định tương đối rõ về tổ chức, hoạt động và thẩm quyền điều tra của các CQĐT trong đó có Cơ quan Cảnh sát điều tra.Nhìn chung, các quy định trên là khá hợp lý và đồng bộ, đã phát huy được sức mạnh hoạt động của Cơ quan CSĐT trong công tác phòng chống tội phạm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần rất quan trọng vào sự ổn định, phát triển đất nước.Hai là, Mô hình tổ chức của Cơ quan CSĐT theo Pháp lệnh tổ chức ĐTHS tạo điều kiện cho Cơ quan CSĐT hoạt động điều tra theo hướng tập trung, thống nhất, chuyên sâu, chuyên trách đối với các loại tội phạm cụ thể. Đồng thời mô hình này cũng tạo ra cơ chế huy động được đầy đủ và nhanh nhất lực lượng, phương tiện khi có yêu cầu điều tra vụ án. Đối với Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện hằng năm đã tập trung giải quyết trên 80% tổng số án thụ lý của Cơ quan CSĐT. Theo hướng này, Cơ quan CSĐT cấp trên có điều kiện tập trung lực lượng, phương tiện để điều tra các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, các băng, nhóm tội phạm có tổ chức, các vụ án, đối tượng phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn. Đồng thời, CQĐT cấp trên thực hiên tốt hơn nhiệm vụ chỉ đạo, kiểm tra hướng dẫn nghiệp vụ cho Cơ quan CSĐT cấp dưới. Mặt khác, mô hình tổ chức này đã huy động được nhiều lực lượng tham gia vào hoạt động điều tra. Cơ quan CSĐT chuyên trách nhận được nhiều sự hỗ trợ kịp thời từ phía cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như Hải quan, Kiểm lâm, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển và các cơ quan khác của lực lượng Cảnh sát và An ninh trong Công an nhân dân.Ba là, các tiêu chuẩn bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV theo quy định hiện hành cơ bản là hợp lý, thể hiện được sự chuẩn hoá. Điều này, một mặt tạo điều kiện cho Cơ quan CSĐT các cấp từng bước nâng cao trình độ mọi mặt của lực lượng mình, đồng thời phối hợp có hiệu quả với các cơ sở đào tạo để đào tạo, bồi dưỡng chức danh, nhất là bồi dưỡng cấp chứng chỉ nghiệp vụ điều tra, bồi dưỡng chức danh lãnh đạo cấp phòng khối điều tra, bồi dưỡng chức danh Trưởng, Phó Trưởng CA cấp huyện, bồi dưỡng chức danh Phó Giám đốc CA cấp tỉnh…).* Bất cập, hạn chếBên cạnh những nội dung phù hợp, góp phần quan trọng vào công tác đấu tranh phòng chống tội phạm của hệ thống pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT. Do thực tiễn luôn vận động, biến đổi và xuất phát từ đòi hòi của tình hình thực tiễn thì một số quy định của pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT đã bộc lộ một số hạn chế và nảy sinh một số bất cập. Do đó, việc nghiên cứu để chỉ ra những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của nó để từ đó có biện pháp hoàn thiện là hết sức quan trọng.- Bất cập, hạn chế của pháp luật TTHS về Cơ quan Cảnh sát điều traQua nghiên cứu cho thấy một số bất cập của pháp luật TTHS về Cơ quan CSĐT thể hiện ở những mặt sau:+ Những bất cập, hạn chế của pháp luật TTHS về tổ chức bộ máy Cơ quan CSĐT các cấp.Tổ chức bộ máy của Cơ quan CSĐT có ảnh hưởng rất lớn đối với hiệu quả hoạt động của cơ quan này. Đánh giá chung thì mô hình tổ chức của Cơ quan CSĐT theo pháp luật TTHS hiện hành đã phát huy được hiệu quả và góp phần rất quan trọng vào công tác giữ gìn an ninh trật tự. Tuy nhiên, qua gần 10 năm hoạt động thì mô hình tổ chức của Cơ quan CSĐT đã bộc lộ một số bất cập sau:Một là, về kết cấu, tên gọi các lực lượng trong Cơ quan CSĐT CA các cấp:* Về kết cấu: Theo quy định của pháp luật TTHS hiện hành thì tổ chức của Cơ quan CSĐT BCA gồm có các lực lượng: Cục CSĐT tội phạm về TTXH; Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng; Cục CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV; Cục CSĐT tội phạm về ma túy và Văn phòng Cơ quan CSĐT. Tuy nhiên, qua nghiên cứu cho thấy, hằng năm số lượng án tham nhũng do lực lượng CSĐT tội phạm về tham nhũng phát hiện và tiến hành điều tra rất ít. Cụ thể, theo thống kê từ năm 2007 đến 2013 chỉ phát hiện, điều tra được 2.084 vụ phạm tội về tham nhũng (chiếm khoảng 0,35%) [Phụ lục, Bảng 1.1]. Do đó, nên xem xét việc sát nhập lực lực lượng điều tra về tham nhũng vì 2 lý do. Thứ nhất, cần quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Kết luận số 92-KL/TW ngày 12 tháng 3 năm 2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 là “giữ nguyên hệ thống tổ chức các Cơ quan điều tra chuyên trách tại Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Viện kiểm sát quân sự trung ương như hiện nay và sắp xếp tinh gọn đầu mối trong từng cơ quan”. Thứ hai, hiện nay ở cấp tỉnh không có riêng lực lượng CSĐT tội phạm về tham nhũng mà được tổ chức chung với lực lượng CSĐT tội phạm về kinh tế và qua thực tiễn cho thấy, công tác điều tra tội phạm về tham nhũng tại Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh vẫn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.Bên cạnh đó, hiện nay ở Bộ Công an mà cụ thể là trong Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm đã thành lập Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Tuy nhiên, quyền năng pháp lý của lực lượng này chưa được ghi nhận, chưa phải là lực lượng điều tra và cũng không phải là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành hoạt động điều tra. Đây là những điểm bất cập cần nghiên cứu, hoàn thiện nhằm tăng hiệu lực, hiệu quả hơn nữa cho Cơ quan CSĐT Bộ Công an.+ Về tên gọi: hiện nay, tên gọi của cơ quan thực hiện chức năng kiểm tra, hướng dẫn đối với hoạt động của Cơ quan CSĐT các cấp là Văn phòng Cơ quan CSĐT. Tuy nhiên, tên gọi này không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. Do đó, cần thiết phải xem xét sửa đổi lại tên gọi của lực lượng này cho phù hợp với đúng chức năng: quản lý, kiểm tra, hướng dẫn điều tra. Mặt khác, Phòng CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV thuộc Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh có thẩm quyền điều tra tội phạm về tham nhũng nhưng tên gọi chưa thể hiện đầy đủ thẩm quyền đó. Do đó, cũng cần thiết nên xem lại tên gọi của lực lượng CSĐT này.Hai là, tổ chức bộ máy của Cơ quan CSĐT hiện nay theo Pháp lệnh tổ chức ĐTHS có ưu điểm là gắn kết được hai hoạt động là điều tra trinh sát và điều tra theo tố tụng. Tuy nhiên, qua gần 10 năm thực hiện mô hình này thì trong Cơ quan CSĐT các cấp lại xuất hiện tình trạng buông lỏng công tác nghiệp vụ cơ bản (phòng ngừa) do lực lượng ĐTV thiếu nên phải tập trung lực lượng trinh sát vào việc giải quyết các vụ việc có dấu hiệu hình sự. Điều này dẫn đến hiệu quả công tác nghiệp vụ cơ bản thấp, quản lý địa bàn và các đối tượng hình sự yếu, tính chủ động trong phòng ngừa tội phạm bị giảm sút [49, tr.109].Ba là, Mô hình Cơ quan CSĐT hiện nay được tổ chức theo hướng chuyên sâu, trong Cơ quan CSĐT các cấp có các Cục (cấp Bộ), Phòng (cấp tỉnh), Đội (cấp huyện) chuyên trách về điều tra các loại tội phạm theo thẩm quyền được giao. Tuy nhiên, qua thực tiễn hoạt động đã nảy sinh hiện tượng Thủ trưởng Cơ quan CSĐT các cấp gặp khó khăn trong việc quản lý Cơ quan CSĐT cấp mình do nhiều việc, vừa đảm nhiệm tư cách tố tụng vừa đảm nhiệm các trách nhiệm quản lý hành chính khác. Mặt khác, do các lực lượng điều tra theo chuyên trách nên có biểu hiện hoạt động “độc lập”, ít có sự phối kết hợp, trao đổi thông tin trong quá trình thực thi nhiệm vụ [49, tr.109].+ Những bất cập của pháp luật TTHS về thẩm quyền điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra.Qua nghiên cứu quy định của pháp luật TTHS hiện hành về thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT nghiên cứu sinh thấy có một số bất cập sau:Thứ nhất, khoản 2 Điều 11 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS quy định: “Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh điều tra các vụ án hình sự về các tội phạm quy định tại khoản 1 Điều này khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp tỉnh hoặc các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện nhưng xét thấy cần trực tiếp điều tra”.Tiếp đó, tại khoản 3 Điều 11 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS quy định: “Cơ quan CSĐT Bộ Công an điều tra các vụ án hình sự về những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh nhưng xét thấy cần trực tiếp điều tra”.Từ những quy định trên có thể thấy, Cơ quan CSĐT cấp trên có quyền điều tra những vụ án hình sự thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT cấp dưới nếu thấy “cần” trực tiếp điều tra. Tuy nhiên, qua nghiên cứu cho thấy chưa có quy định nào giải thích rõ khi nào là “cần”, khi nào thì “không cần” trực tiếp điều tra. Điều này sẽ dẫn đến sự không rõ ràng, tùy tiện vận dụng trong thực tiễn. Mặt khác, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì đã được quy định, giải thích trong Bộ luật hình sự và một số văn bản. Tuy nhiên, khái niệm tội phạm “phức tạp” thì chưa được văn bản nào giải thích. Đây cũng là vấn đề cần nghiên cứu thêm để tránh tùy nghi vận dụng trong thực tiễn.Những bất cập trên sẽ dẫn đến làm giảm vai trò của các cơ quan cấp trên trong quản lý, chỉ đạo, điều hành, tổng kết thực tiễn và hướng dẫn áp dụng pháp luật thống nhất; đồng thời nó còn tạo ra những xáo trộn không nhỏ trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng, dẫn đến số lượng lớn vụ án phải ủy quyền cho VKS cấp dưới thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

2.5. Thực trạng về người tiến hành tố tụng trong Cơ quan Cảnh sát điều tra.- Về lực lượng:+ Đối với lực lượng Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an các cấp:Hiện nay cả nước có 1.779 Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an các cấp. Cụ thể như sau:Cơ quan CSĐT Bộ Công an: 11 Thủ trưởng, Phó Thủ Trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra.Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh: 343 Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra;Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện: 1.425 Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT.Tuy nhiên, trong thời gian tới khi thực hiện Thông tư 28/2014/TT-BCA ngày 07 tháng 7 năm 2014 thì số lượng Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT trên toàn quốc sẽ có sự thay đổi. Qua nghiên cứu, đánh giá cho thấy, Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT CA cấp Bộ và cấp tỉnh đáp ứng tốt yêu cầu về tiêu chuẩn bổ nhiệm theo quy định. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT CA cấp huyện khi được bổ nhiệm mới chỉ quan tâm đến tiêu chuẩn đã được bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, chỉ huy mà chưa quan tâm đến hai tiêu chuẩn còn lại (có năng lực lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động điều tra; đã được bổ nhiệm ĐTV cao cấp hoặc ĐTV trung cấp), cụ thể: theo phân tích số liệu trong bảng 1.6 phần Phụ lục khảo sát về Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT CA cấp huyện cho thấy: có 23/1.425 Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng (chiếm 1,61%) mới được bổ nhiệm ĐTV sơ cấp; 183/1.425 Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng (chiếm 12,84%) làm công tác khác trước khi được bổ nhiệm [Phụ lục, bảng 1.6].+ Đối với lực lượng ĐTV: Trước năm 2004, số lượng ĐTV trong Cơ quan CSĐT CA các cấp là 8.250 đồng chí. Hiện nay số lượng ĐTV tăng lên 12.580 (tăng 52,5%) ĐTV, chiếm 39,9% tổng số cán bộ, chiến sĩ trong Cơ quan CSĐT. Cụ thể như sau:Cơ quan CSĐT Bộ Công an có tổng số 396 ĐTV (chiếm 3,15%)Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh có tổng số 3.456 ĐTV (chiếm 27,47 %)Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện có 8.728 ĐTV (chiếm 69,38%).Tuy nhiên, qua nghiên cứu cho thấy, tuy số lượng ĐTV đã được bổ sung nhiều, nhưng bố trí, sắp xếp ĐTV giữa các đơn vị chưa hợp lý, nhiều đơn vị thuộc hệ điều tra tội phạm về TTXH, điều tra tội phạm về TTQLKT & CV, điều tra tội phạm về ma túy đã bổ nhiệm ĐTV ở các bộ phận trinh sát (không làm tố tụng) không đúng theo quy định của Bộ; số lượng thụ lý vụ án của ĐTV hệ điều tra tội phạm về TTXH bình quân 10 vụ, 15,8 bị can/ 1ĐTV/ năm; hệ điều tra tội phạm về ma túy: 6,85 vụ, 8,4 bị can/1 ĐTV/năm; hệ điều tra tội phạm về TTQLKT & CV: 1,2 vụ, 1,7 bị can/1 ĐTV/năm, hệ điều tra tội phạm về tham nhũng: 0,83 vụ, 1,76 bị can/1 ĐTV/năm. Cơ quan CSĐT CA cấp huyện thiếu ĐTV và lại bị phân tán ở nhiều Đội Cảnh sát điều tra.- Việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng và ĐTV trong Cơ quan Cảnh sát điều tra:+ Đối với Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT: Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Thủ trưởng CQĐT được quy định tại Điều 34 Bộ luật TTHS. Qua nghiên cứu cho thấy, về cơ bản Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT ở Cơ quan CSĐT CA các cấp đều thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của mình. Mặt khác, các quy định tại Điều 34 Bộ luật TTHS tương đối phù hợp nên đã giúp Thủ trưởng đề cao trách nhiệm trong quản lý, chỉ đạo, kiểm tra đối với các hoạt động tố tụng của Cơ quan CSĐT nói chung và ĐTV nói riêng. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, trao đổi với những cán bộ điều tra làm công tác thực tiễn cho thấy, Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT chủ yếu thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến tổ chức, chỉ đạo hoạt động điều tra theo quy định tại khoản 1 Điều 34 như: Trực tiếp tổ chức và chỉ đạo các hoạt động điều tra của Cơ quan CSĐT; quyết định phân công Phó Thủ trưởng CQĐT, ĐTV trong việc điều tra vụ án hình sự; kiểm tra các hoạt động điều tra của Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV; quyết định thay đổi hoặc huỷ bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và ĐTV; quyết định thay đổi ĐTV…chứ ít khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khi trực tiếp điều tra vụ án hình sự theo khoản 2 Điều 34 Bộ luật TTHS (Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can; quyết định không khởi tố vụ án; quyết định nhập hoặc tách vụ án; quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn…)+ Đối với ĐTV: Ngày 01/2/2006, Bộ trưởng BCA đã ban hành Thông tư số 01/2006/TT – BCA (C11) hướng dẫn thực hiện Điều 35 Bộ luật TTHS quy định nhiệm vụ, quyền hạn của ĐTV; Thông tư này đã tạo thành lang pháp lý để ĐTV có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm trong hoạt động TTHS. Đa số các địa phương đánh giá việc phân công nhiệm vụ, quyền hạn của ĐTV trong Thông tư số 01/2006/TT-BCA của Bộ là phù hợp. Nhưng một số nhiệm vụ, quyền hạn của ĐTV đã được quy định trong Bộ luật TTHS chưa được thực hiện như tiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi… Trong thực tiễn, ĐTV hoặc lãnh đạo Cơ quan CSĐT mới chủ yếu là chủ trì khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi; điểm c khoản 1 Điều 35 Bộ luật TTHS giao cho ĐTV được quyết định áp giải bị can, quyết định dẫn giải người làm chứng, nhưng trong thực tiễn hầu như ĐTV chưa thực hiện được quyền hạn này. Ở một số địa phương do thiếu ĐTV nên dẫn đến hiện tượng cán bộ điều tra hoặc trinh sát viên tiến hành ghi lời khai hoặc tiến hành hỏi cung bị can, sau đó ĐTV ký để hợp pháp các loại biên bản này… 2.6.Thực trạng về chế độ đảm bảo cho hoạt động điều traThực trạng về trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho hoạt động điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra.Được sự quan tâm của Chính phủ, BCA đã triển khai một số dự án của tạo, nâng cấp hệ thống trại giam, nhà tạm giữ; cải thiện một bước cơ sở vật chất đảm bảo tính nhân đạo trong giam giữ bị can, phạm nhân. Tuy nhiên, nhìn chung cơ sở vật chất phục vụ giam, giữ vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và cải cách tư pháp. Nhiều công trình phục vụ giam, giữ xây dựng đã lâu, bị xuống cấp nhưng chưa được đầu tư, sửa chữa. Hầu hết các trại giam, nhà tạm giữ còn thiếu thiết bị kiểm soát an ninh; các loại vũ khí, công cụ hỗ trợ bị hư hỏng nhiều, không thể sử dụng nhưng chưa thể thay thế, sửa chữa, bổ sung. Những điều kiện ảnh hưởng trực tiếp tới công tác điều tra còn nhiều thiếu thốn, nhất là ở CA cấp huyện chưa được bổ sung, tăng cường kịp thời, chưa có phòng riêng để tiếp nhân chứng, hỏi cung bị can, chưa có nhà tạm giữ hành chính...Hệ thống kho vật chứng trong CAND chưa đáp ứng yêu cầu, ảnh hưởng đến công tác bảo quản vật chứng, nhất là những vật chứng có giá trị lớn... Thiếu các phương tiện xe ô tô chuyên dụng chở bị can, bị cáo; hệ thống máy vi tính làm việc, lưu trữ tài liệu; các phương tiện máy ảnh, va ly khám nghiệm hiện trường, công cụ hỗ trợ...tuy đã được trang bị nhưng cũng còn rất hạn chế.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

2.4. Thực trạng hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra2.4.1. Về kết quả thực hiện công tác điều tra theo thẩm quyền của Cơ quan Cảnh sát điều tra theo quy định của pháp luật tố tụng hình sựĐể đánh giá kết quả thực hiện công tác đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung và công tác điều tra tội phạm nói riêng theo thẩm quyền được giao của Cơ quan CSĐT thì trước hết cần đánh giá tình hình tội phạm diễn ra trên toàn quốc.Theo điều tra, khảo sát trong khoảng thời gian 9 năm, từ năm 2005 đến 2013 (ngay sau khi áp dụng Pháp lệnh tổ chức ĐTHS) trên toàn quốc đã xảy ra tổng cộng 583.641 vụ phạm tội [Phụ lục, bảng 1.1], cụ thể như sau:Án về hình sự: 464.127 vụ, chiếm 79,52%;Án về kinh tế: 9.852 vụ, chiếm 1,68%;Án về ma túy: 106.237 vụ, chiếm 18,20%.Riêng đối với tội phạm về môi trường, tham nhũng: tính từ năm 2009 đến 2013 trên toàn quốc đã xảy ra 1.341 vụ phạm tội về môi trường; từ năm 2007 đến 2013 đã xảy ra 2.084 vụ phạm tội về tham nhũng (do các lực lượng đấu tranh với các tội phạm này được thành lập sau nên số liệu thống kê sau này mới tách ra)Từ số liệu thống kê như trên có thể thấy, hằng năm số lượng tội phạm hình sự xảy ra là rất lớn và điều này đòi hỏi Cơ quan CSĐT với thẩm quyền được giao phải nỗ lực cao mới có thể tiếp nhận, điều tra, giải quyết kịp thời, đúng quy định của pháp luật các vụ án xảy ra.Đối với công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo và kiến nghị khởi tố được thực hiện một cách nghiêm túc. Theo thống kê, từ năm 2005 đến hết năm 2013, Cơ quan CSĐT trên toàn quốc đã tiếp nhận 628.375 tố giác, tin báo về tội phạm[Bảng 1.7]. Kết quả: quyết định khởi tố vụ án 357.568 vụ (chiếm 56,91%), không khởi tố vụ án 159.844 (chiếm 25,43%), xử lý hành chính 27.739 vụ (chiếm 4,42%), chuyển cơ quan khác xem xét, xử lý 83.224 vụ (chiếm 13,24%) [Phụ lục, bảng 1.8].Đối với công tác điều tra, xử lý tội phạm: Trong thời gian 9 năm, từ năm 2005 đến hết năm 2013, Cơ quan CSĐT trên toàn quốc đã điều tra tổng số 741.316 vụ án, 1.161.085 bị can (chiếm 98% tổng số án thụ lý điều tra của CQĐT trong CAND) [Phụ lục, bảng 1.2]. Trong đó, khởi tố mới 695.428 vụ án (chiếm 93,81 %,), 1.094.787 bị can (chiếm 94,29%).Với số lượng vụ án phải thụ lý điều tra rất lớn như vậy nhưng Cơ quan CSĐT đã đạt được kết quả to lớn. Trong tổng số 741.316 vụ án, 1.161.085 bị can thì Cơ quan CSĐT các cấp đã kết thúc điều tra được 526.508 vụ án, với 927.555 bị can. Trong đó, kết luận điều tra đề nghị truy tố 512.896 vụ (đạt 97,41%), 897292 bị can (đạt 96,73%); đình chỉ điều tra 13.612 vụ (chiếm 2,58%); 18.163 bị can, (chiếm 1,95%), trong số 18.163 bị can được đình chỉ điều tra có 1.133 bị can (chiếm 6,24%) được đình chỉ điều tra theo khoản 1, 2 Điều 107 (không có sự việc phạm tội, hành vi không cấu thành tội phạm) và điểm b, Khoản 2 Điều 164 Bộ luật TTHS (đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm).Ngoài ra, qua thống kê cho thấy tổng số ĐTV hiện nay khoảng 12.580 thì tính ra mỗi ĐTV phải thụ lý 6,40 vụ, riêng đối với ĐTV thuộc hệ điều tra tội phạm về TTXH mỗi năm phải thụ lý bình quân khoảng 10 vụ/ĐTV. Tỷ lệ này là khá cao và điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng phần nào đến kết quả và tiến độ của công tác điều tra tội phạm.Đối với Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện, từ khi thực hiện Bộ luật TTHS năm 2003, đặc biệt là Pháp lệnh tổ chức ĐTHS năm 2004 thì Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu TTHS. Tổ chức bộ máy của Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện khá linh hoạt, hoạt động hiệu quả. Hằng năm số vụ án, bị can do Cơ quan CSĐT CA cấp huyện thụ lý điều tra chiếm trên 80% vụ án, 90% bị can thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT trên toàn quốc [78,tr.53]. Điều này đã tạo điều kiện cho Cơ quan CSĐT cấp trên (Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh và Cơ quan CSĐT Bộ Công an) tập trung lực lượng, phương tiện điều tra các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp và thực hiện chức năng kiểm tra, hướng dẫn.2.4.2.Thực trạng về tổ chức và người tiến hành tố tụng trong Cơ quan Cảnh sát điều traThực trạng về tổ chức của Cơ quan Cảnh sát điều traThực hiện quy định của pháp luật TTHS, cụ thể là Pháp lệnh tổ chức ĐTHS, tổ chức bộ máy của Cơ quan CSĐT được tổ chức ở 3 cấp, cụ thể:Cơ quan CSĐT Bộ Công an: Trước ngày 15/12/2006 Cơ quan CSĐT Bộ Công an gồm có 04 đơn vị (như đã phân tích phần 2.1.1). Tuy nhiên, do tình hình thực tế đòi hỏi phải có sự đấu tranh quyết liệt hơn với tội phạm về tham nhũng nên ngày 15/12/2006 Ủy ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh sửa đổi Điều 9 Pháp lệnh tổ chức ĐTHS để thành lập lực lượng chuyên trách điều tra tội phạm về tham nhũng. Do đó, hiện nay tổ chức Cơ quan CSĐT Bộ Công an gồm 5 lực lượng: Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Cục CSĐT tội phạm về TTXH, Cục CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV, Cục CSĐT tội phạm về ma túy và Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng.Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh: hiện nay trên toàn quốc có 63 Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh, cơ cấu của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh gồm có 04 đơn vị: văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh; phòng CSĐT tội phạm về TTXH; phòng CSĐT tội phạm về TTQLKT & CV; phòng CSĐT tội phạm về ma túy;Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện: gồm có 696 Cơ quan Cảnh sát điều tra. Căn cứ vào tình hình thực tế của các địa phương, Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện được bố trí cụ thể như sau: Có 114 CA cấp huyện (chiếm 16,33%) bố trí 04 đội điều tra; có 398 CA cấp huyện (chiếm 57,18%) bố trí 03 đội điều tra; có 184 Công an cấp huyện (chiếm 26,43%) bố trí 01 hoặc 02 đội điều tra [Phụ lục, bảng 1.3].Với tổ chức bộ máy như trên, hoạt động của Cơ quan CSĐT trên toàn quốc đã tạo ra được sự gắn kết giữa điều tra trinh sát và điều tra tố tụng, tạo điều kiện cho ĐTV được tiếp cận hồ sơ vụ án ngay từ đầu và Trinh sát viên được tiếp tục theo vụ án cho đến khi kết thúc. Điều này sẽ tạo ra hiệu quả cho cả công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm. Đồng thời với sự tổ chức lực lượng theo hướng tập trung, chuyên sâu, gắn với các loại tội phạm cụ thể nên có thể tạo ra cơ chế, huy động được đầy đủ và nhanh nhất lực lượng, phương tiện khi có yêu cầu điều tra vụ án, qua đó góp phần rút ngắn thời gian điều tra vụ án, khắc phục đáng kể tình trạng gia hạn, quá hạn điều tra.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây

1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự1.2.1. Chức năng của Cơ quan Cảnh sát điều traChức năng của Cơ quan CSĐT có thể hiểu là nhiệm vụ chung nhất, bao quát nhất, đặc trưng nhất mà Cơ quan CSĐT phải thực hiện. Như vậy, xác định chính xác chức năng của Cơ quan CSĐT có ý nghĩa rất quan trọng ở các phương diện lý luận và thực tiễn. Bởi vì, dựa trên cơ sở chức năng của Cơ quan CSĐT có thể xác định những nhiệm vụ cụ thể của Cơ quan CSĐT, quyền hạn và những vấn đề khác về tổ chức và hoạt động của Cơ quan CSĐT, nhất là công tác đào tạo Điều tra viên.Vấn đề đặt ra là việc xác định chức năng của Cơ quan CSĐT dựa trên cơ sở nào. Bởi vì, dựa trên cơ sở đúng mới đảm bảo xác định chính xác chức năng của Cơ quan CSĐT. Kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn cho thấy, xác định chức năng của Cơ quan CSĐTcần dựa trên những cơ sở sau đây:Nhiệm vụ của giai đoạn điều tra trong quá trình tố tụng hình sự;Nhiệm vụ của giai đoạn điều tra trong quá trình TTHS là xác định tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội; xác định thiệt hại do tội phạm gây ra, tạo điều kiện cần thiết cho việc giải quyết vụ án; lập hồ sơ đề nghị truy tố bị can và xác định nguyên nhân, điều kiện phạm tội, yêu cầu các cơ quan, tổ chức áp dụng các biện pháp khắc phục, ngăn ngừa.Vị trí của Cơ quan CSĐT trong hệ thống các cơ quan tiến hành tố tụng;Như đã phân tích trong tiểu mục 1.1.1 thì Cơ quan CSĐT có vị trí quan trọng trong hoạt động TTHS, là một trong những cơ quan tiến hành tố tụng.Tổ chức và hoạt động của hệ thống Cơ quan CSĐT ở nước ta hiện nay.Tổ chức và hoạt động của hệ thống Cơ quan CSĐT được pháp luật quy định khá chặt chẽ. Do đó, việc nghiên cứu nội dung này sẽ là cơ sở quan trọng để xác định chức năng của cơ quan Cơ quan Cảnh sát điều tra.Dựa trên 3 cơ sở nêu trên có thể khẳng định, chức năng của Cơ quan CSĐT là chức năng điều tra, hay nói theo cách khác, Cơ quan CSĐT thực hiện chức năng điều tra khám phá tội phạm. Bởi vì, hoạt động của Cơ quan CSĐT trong quá trình điều tra từng vụ án cụ thể chính là quá trình thu thập, nghiên cứu, đánh giá và sử dụng chứng cứ để chứng minh làm rõ sự thật vụ án.Xác định chức năng của Cơ quan CSĐT như trên là hợp lý, hoàn toàn phù hợp với các chức năng của quá trình TTHS và vị trí của Cơ quan CSĐT trong hệ thống các cơ quan tiến hành tố tụng. Đặc biệt, chú ý áp dụng các biện pháp theo quy định của pháp luật, phù hợp với pháp luật để điều tra khám phá tội phạm là nhiệm vụ chung, đặc trưng, phản ánh bản chất của Cơ quan CSĐT. Đây cũng chính là cơ sở để phân biệt Cơ quan CSĐT với các cơ quan khác, nhất là các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Dựa trên cơ sở chức năng và nhiệm vu chung của Cơ quan CSĐT có thể nhận thấy, khác với Cơ quan CSĐT theo pháp lệnh tổ chức ĐTHS năm 1989 (hoạt động điều tra trinh sát tách riêng với hoạt động điều tra tố tụng), Cơ quan CSĐT theo Pháp lệnh tổ chức ĐTHS hiện nay có cả chức năng phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm (hoạt động điều tra trinh sát gắn liền với hoạt động điều tra tố tụng). Điều này có nghĩa là, trong quá trình thực hiện chức năng của mình, Cơ quan CSĐT phải thực hiện các biện pháp theo luật định để phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm một cách hiệu quả.Tóm lại, Cơ quan CSĐT là một trong những cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện giai đoạn điều tra là giai đoạn đầu của quá trình TTHS. Xác định chính xác vị trí của Cơ quan CSĐT như vậy là cơ sở để xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra.Nhiệm vụ của Cơ quan Cảnh sát điều traNhiệm vụ của Cơ quan CSĐT là những công việc đặt ra theo quy định của pháp luật mà Cơ quan CSĐT được phép làm hoặc phải thực hiện. Cụ thể là: Cơ quan điều tra tiến hành điều tra tất cả các tội phạm, áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật TTHS quy định để xác định tội phạm và người đã thực hiện hành vi phạm tội, lập hồ sơ, đề nghị truy tố; tìm ra nguyên nhân, điều kiện phạm tội và yêu cầu các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn ngừa [67, Điều 3].Cơ quan CSĐT là một trong những Cơ quan điều tra. Chính vì vậy, những nhiệm vụ của CQĐT nói chung cũng chính là nhiệm vụ của Cơ quan CSĐT. Theo đó, có thể xác định Cơ quan CSĐT có ba nhiệm vụ chính sau:Một là, tiến hành điều tra các tội phạm theo thẩm quyền được giao, áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật TTHS quy định để xác định tội phạm và người đã thực hiện hành vi phạm tội.Khi Cơ quan CSĐT trực tiếp phát hiện tội phạm, cũng như sau khi tiếp nhận tin báo, tố giác của công dân, cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội về tội phạm xảy ra thì Cơ quan CSĐT phải có nhiệm vụ khởi tố vụ án và tiến hành điều tra nếu có đủ cơ sở và căn cứ. Hơn nữa, nếu có đủ cơ sở và căn cứ pháp luật thì Cơ quan CSĐT phải nhanh chóng tiến hành khởi tố, điều tra vụ án trong thời hạn theo quy định của pháp luật TTHS. Nói cách khác, nhanh chóng điều tra tất cả những tội phạm xảy ra là nhiệm vụ pháp lý đòi hỏi Cơ quan CSĐT phải thực hiện trong mọi trường hợp, điều kiện, hoàn cảnh.Để điều tra khám phá tội phạm, Cơ quan CSĐT cần phải áp dụng mọi biện pháp được quy định trong Bộ luật TTHS. Thực tiễn cho thấy, Bộ luật TTHS chỉ quy định cơ bản những biện pháp điều tra. Do đó, trong quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT ngoài việc áp dụng những biện pháp theo quy định của pháp luật TTHS còn phải áp dụng các biện pháp khác phù hợp với pháp luật, không trái pháp luật. Hay nói cách khác, các biện pháp, phương tiện được sử dụng trong quá trình điều tra phải đảm bảo tuân theo các nguyên tắc của Bộ luật TTHS để có thể nhanh chóng khám phá vụ án. Việc thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ đảm bảo tính đầy đủ, toàn diện của hoạt động điều tra tội phạm, giúp Cơ quan CSĐT tránh được những sai lầm, thiếu sót. Đồng thời, trong quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT cũng cần áp dụng các biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa tội phạm.Cơ quan CSĐT không chỉ tiến hành điều tra tất cả những tội phạm xảy ra mà còn phải xác định được tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội. Như vậy, xác định tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội vừa là nhiệm vụ của Cơ quan CSĐT vừa là tiêu chí để đánh giá hiệu quả của hoạt động điều tra. Bởi vì, chỉ sau khi xác định được tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội, Cơ quan CSĐT mới lập hồ sơ đề nghị truy tố người thực hiện hành vi phạm tội. Do đó, có thể khẳng định rằng, Cơ quan CSĐT không những phải điều tra các tội phạm theo thẩm quyền, áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật TTHS quy định mà còn phải đạt được hiệu quả của hoạt động điều tra đó là xác định được tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội. Xác định được tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội cũng có nghĩa là đã khám phá được tội phạm, chứng minh làm rõ sự thật của vụ án hình sự.Hai là, lập hồ sơ, đề nghị truy tố.Hồ sơ vụ án hình sự là kết quả tập hợp có hệ thống những văn bản, tài liệu, chứng cứ thu thập được trong trong quá trình điều tra vụ án hình sự theo trình tự, thủ tục TTHS nhằm chứng minh tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội cùng các tình tiết có liên quan giúp cho việc làm rõ sự thật khách quan của vụ án, đề xuất xử lý người phạm tội đúng chính sách pháp luật.Nhiệm vụ này thể hiện ở chỗ, sau khi điều tra, xác định được tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội, người có hành vi phạm tội đáng bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì Cơ quan CSĐT phải kịp thời lập hồ sơ đề nghị truy tố. Để không để lọt tội phạm và làm oan người vô tội, khi lập hồ sơ vụ án hình sự ĐTV cần phải nghiên cứu, đánh giá và kiểm tra thận trọng tất cả những tài liệu, chứng cứ đã thu thập được về vụ án. Hơn nữa, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác truy tố, xét xử, trong quá trình điều tra, ĐTV cần xác định chính xác những vấn đề cần chứng minh; thu thập chứng cứ chứng minh từng vấn đề đó và sắp xếp một cách trình tự, khoa học để đưa vào hồ sơ chuyển VKS đề nghị truy tố bị can trước pháp luật.Theo: Vũ Duy CôngLink luận án:  Tại đây