Chính sách bảo mật

Trong hành trình bảo vệ quyền lợi và tìm kiếm công lý thông qua hệ thống tư pháp, việc nộp đơn khởi kiện lên Tòa án là một bước quan trọng và không thể thiếu. Tuy nhiên, không phải tất cả các đơn khởi kiện đều được Tòa án tiếp nhận và xử lý. Có những trường hợp đơn khởi kiện vụ án hành chính bị trả lại, dẫn đến sự thất vọng, mất mát thời gian và tài nguyên của bên khởi kiện. Vậy, tại sao đơn khởi kiện lại bị trả lại và bên khởi kiện cần làm gì khi gặp tình huống này? Chúng ta cùng tìm hiểu bài viết dưới đây, ngoài ra trước khi khởi kiện vụ án hành chính chúng ta cũng nên tìm hiểu rõ Quy định về đối tượng khởi kiện vụ án hành chính để biết mình có thuộc đối tượng được khởi kiện hay không tránh mất thời gian để bị trả lại đơn kiện. 1.Thế nào là trả lại đơn khởi kiện vụ án hành chính?1.1. Thế nào là vụ án hành chính?Vụ án hành chính nảy sinh từ tranh chấp giữa cá nhân, tổ chức và cơ quan nhà nước, đề nghị Tòa án can thiệp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp bị xâm hại qua các quyết định và hành vi hành chính, cũng như quyết định kỷ luật theo quy định pháp luật tố tụng hành chính. Đơn giản hơn, vụ án hành chính là tranh chấp hành chính giải quyết bởi Tòa án Nhân dân theo thủ tục tố tụng hành chính và quy định pháp luật về khởi kiện hành chính.1.2.  Thế nào là khởi kiện vụ án hành chính?Khởi kiện vụ án hành chính đây là quá trình mà một cá nhân, tổ chức, hoặc cơ quan nhà nước yêu cầu Tòa án xem xét vụ việc hành chính dựa trên pháp luật tố tụng hành chính để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ trước sự xâm hại từ các đối tượng khác.1.3. Thế nào là trả lại đơn trong vụ án hành chính?trong quá trình xem xét vụ án, nếu Tòa án nhận thấy yêu cầu khởi kiện chưa đáp ứng đủ các điều kiện khởi kiện theo pháp luật hành chính, Tòa sẽ trả lại đơn cùng với các chứng cứ và tài liệu cho người khởi kiện.2. Quy định về căn cứ trả lại đơn khởi kiện vụ án hành chínhLuật Tố tụng hành chính 2015 đã đề cập đến vấn đề trả lại đơn khởi kiện. Dựa theo Điều 123 của luật, có những trường hợp chính dẫn đến việc trả lại đơn nhưu sau:Một là, Bất hợp lệ về quyền khởi kiện:Không phải tất cả mọi người đều có quyền đưa ra đơn khởi kiện trong vụ án hành chính. Chỉ những chủ thể bị ảnh hưởng trực tiếp bởi quyết định hành chính hoặc hành vi tương tự mới có quyền này.Khi thẩm định đơn và phụ lục đính kèm, nếu thấy người đệ đơn không có quyền yêu cầu, Tòa án sẽ trả lại đơn.Hai là, Thiếu năng lực hành vi tố tụng hành chính:Để khởi kiện, người đệ đơn cần chứng minh họ có đủ năng lực tố tụng hành chính, gồm năng lực liên quan đến độ tuổi và năng lực hành vi dân sự.Người dưới 18 tuổi hoặc người mất năng lực hành vi dân sự từ 18 tuổi trở lên sẽ không có năng lực này. Tòa án sẽ trả lại đơn nếu nhận thấy người đệ đơn không đáp ứng yêu cầu về năng lực hành vi.Ba là, Điều kiện khởi kiện chưa đủ theo quy định pháp luật:– Khi thẩm tra đơn khởi kiện trong vụ án hành chính, nếu Tòa án xác định cá nhân, cơ quan, hoặc tổ chức chưa thỏa mãn đủ điều kiện khởi kiện dựa trên quy định của pháp luật, Tòa án sẽ không tiếp nhận mà trả lại đơn khởi kiện. Các điều kiện khởi kiện thường gặp bao gồm:Chủ thể: Chỉ cá nhân, cơ quan, hoặc tổ chức bị tác động bởi quyết định hoặc hành vi hành chính mới có quyền khởi kiện.Đối tượng của đơn: Đơn khởi kiện phải liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính, hoặc các quyết định kỷ luật, và những quyết định hành chính cụ thể khác.Thẩm quyền: Đơn phải đươc đệ trình đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.Thời hiệu: Đây là khoảng thời gian cho phép cá nhân, cơ quan, hoặc tổ chức khởi kiện để Tòa án xem xét và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của họ. Sau khoảng thời gian này, họ sẽ mất quyền khởi kiện.Bốn là, Vụ việc đã được Tòa án giải quyết và có hiệu lực:Những vấn đề đã được xử lý và ra quyết định hoặc bản án có hiệu lực pháp lý từ Tòa án thì các bên liên quan không được phép khởi kiện lại vụ việc đó, trừ khi có quyết định đình chỉ vụ án theo quy định cụ thể. Nếu không đồng tình với bản án hoặc quyết định của Tòa án, cá nhân, cơ quan, hoặc tổ chức liên quan chỉ nên đề xuất đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét lại quyết định theo thủ tục xác minh hoặc tái xem xét.Năm là, Tòa án không có quyền giải quyết một số vụ việc:– Tòa án nhân dân phân loại thẩm quyền xét xử vụ án hành chính theo ba tiêu chí: thẩm quyền theo loại vụ việc, thẩm quyền dựa trên lãnh thổ và thẩm quyền theo cấp độ Tòa. Như vậy, một số tình huống không nằm trong thẩm quyền giải quyết của Tòa án bao gồm: Vụ việc không thuộc phạm vi giải quyết của bất cứ Tòa nào trong hệ thống Tòa án. Vụ việc thuộc phạm vi giải quyết của Tòa án nhưng không phải là án hành chính. Ví dụ, tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động liên quan đến quyết định sa thải. Vụ việc thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án theo Điều 30 nhưng không phải Tòa án đã nhận đơn khởi kiện mà là một Tòa án khác.Sáu là, trong trường hợp vừa khiếu nại vừa khởi kiện, quyền lựa chọn cách giải quyết nằm ở tay người khởi kiện theo Điều 33 Luật TTHC 2015Bảy là, nếu đơn khởi kiện thiếu thông tin cần thiết mà người khởi kiện không sửa sau khi được Tòa án thông báo, Tòa sẽ từ chối đơn đó theo quy định tại Điều 122 của Luật TTHC 2015.Như vậy, việc hiểu rõ thẩm quyền của Tòa án và tuân thủ các quy định về nội dung đơn khởi kiện là vô cùng quan trọng trong quá trình giải quyết vụ án hành chính.3. Cần làm gì khi bị trả lại đơn kiện?Bước 1: Nộp đơn khởi kiện lại:Nếu đáp ứng đủ điều kiện khởi kiện, bên khởi kiện có thể tái nộp đơn. Điều này đặc biệt áp dụng khi không còn nằm trong các hạn chế của khoản 1 Điều 123 Luật TTHC 2015.Bước 2: Phản ánh việc trả lại đơn khởi kiện:Theo Điều 127 Luật TTHC 2015, trong vòng 07 ngày từ ngày nhận thông báo trả lại đơn, bên khởi kiện có thể khiếu nại lên Tòa án đã trả đơn.Chánh án sẽ chỉ định một Thẩm phán để xử lý khiếu nại.Thẩm phán sẽ tổ chức phiên họp trong vòng 05 ngày làm việc, với sự tham gia của đại diện Viện kiểm sát và bên khởi kiện.Dựa vào các tài liệu và chứng cứ, Thẩm phán sẽ: a) Xác nhận việc trả lại đơn và thông báo cho các bên liên quan. b) Thu lại đơn và các tài liệu kèm theo để xử lý vụ án.Nếu không hài lòng với quyết định của Thẩm phán, trong vòng 07 ngày từ ngày nhận quyết định, bên khởi kiện có thể tiếp tục khiếu nại lên Chánh án Tòa án cấp trên.Chánh án cấp trên sẽ xem xét và đưa ra một trong hai quyết định sau trong vòng 10 ngày: a) Xác nhận việc trả lại đơn khởi kiện. b) Đề nghị Tòa án cấp sơ thẩm thu lại đơn và các tài liệu kèm theo để tiếp tục thụ lý vụ án.Quyết định của Chánh án Tòa án cấp trên là quyết định cuối cùng và sẽ được thông báo ngay lập tức cho tất cả các bên liên quan.Kết luận: Trả lại đơn khởi kiện vụ án hành chính không chỉ đề cao tính chính xác, minh bạch của quá trình tư pháp mà còn giúp bên khởi kiện hiểu rõ hơn về quy trình và tiêu chuẩn khi nộp đơn. Mặc dù việc này có thể gây ra sự thất vọng ban đầu, nhưng bằng việc biết cách đối diện và khắc phục, người khởi kiện có thể tiếp tục hành trình tìm kiếm công lý một cách hiệu quả hơn. Việc trang bị kiến thức và hiểu biết về luật pháp sẽ giúp bên khởi kiện tự tin hơn trong mỗi bước tiến trên con đường tìm kiếm công lý.  

Trong hệ thống pháp luật, việc quy định rõ ràng về đối tượng có quyền khởi kiện vụ án hành chính là điều cần thiết và quan trọng. Không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi của các bên trong quá trình tố tụng, việc này còn thể hiện tính minh bạch và công bằng của hệ thống pháp luật. Bằng cách phân tích quy định về đối tượng khởi kiện vụ án hành chính, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu rộng hơn về bản chất và mục tiêu của luật tố tụng hành chính.1.Vụ án hành chính là gì?Hiện tại, pháp luật không có quy định cụ thể về "vụ án hành chính". Tuy nhiên, nó có thể được hiểu là một loại tranh chấp pháp lý xuất phát từ việc áp dụng quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính giữa cá nhân, tổ chức và cơ quan nhà nước.Có hai điều kiện cho sự ra đời của vụ án hành chính:Khởi kiện: Theo luật tố tụng hành chính 2015, mọi cá nhân, tổ chức có quyền khởi kiện khi cảm thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm từ quyết định hoặc hành vi hành chính của cơ quan nhà nước.Tòa án thụ lý: Chỉ khi một tòa án thụ lý và giải quyết việc khởi kiện, vụ án hành chính mới chính thức được hình thành. Tòa án phải xử lý mọi vụ án thuộc thẩm quyền của mình một cách khách quan và công bằng.Trong vụ án hành chính, đối tượng thường chỉ gồm "quyết định hành chính" và "hành vi hành chính". Một trong những đặc điểm của vụ án hành chính là mối quan hệ giữa các bên tham gia thường không cân xứng, vì một bên có quyền lực nhà nước.2.  Quy định về đối tượng khởi kiện vụ án hành chínhDựa trên khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 3 và khoản 1 Điều 30 Luật Tố tụng hành chính 2015, đối tượng có thể khởi kiện trong vụ án hành chính bao gồm:Quyết định hành chính: Đây là văn bản do các cơ quan hành chính hoặc người có thẩm quyền ban hành, áp dụng một lần cho một hoặc vài đối tượng cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính.Quyết định hành chính bị kiện: Là quyết định ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp hoặc tạo ra nghĩa vụ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân.Hành vi hành chính: Là hành động hoặc sự thiếu hành động của cơ quan hành chính hoặc người có thẩm quyền, theo quy định pháp luật.Hành vi hành chính bị kiện: Là hành vi gây ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.Quyết định kỷ luật buộc thôi việc: Được ban hành bằng văn bản và áp dụng kỷ luật đối với công chức thuộc quyền quản lý.Quyết định và hành vi mang tính nội bộ: Các quyết định hoặc hành vi liên quan đến chỉ đạo, quản lý nội bộ, kế hoạch công tác, quản lý cán bộ, tài sản, kiểm tra, thanh tra, và việc thực hiện nhiệm vụ, chính sách, pháp luật.Tuy nhiên, một số quyết định và hành vi không được khiếu kiện:Quyết định và hành vi thuộc bí mật nhà nước trong quốc phòng, an ninh, và ngoại giao.Quyết định và hành vi của Tòa án khi áp dụng biện pháp xử lý hành chính hoặc cản trở hoạt động tố tụng.Quyết định và hành vi mang tính nội bộ của cơ quan hoặc tổ chức.Như vậy, những đối tượng trên đều có thể trở thành tâm điểm trong một vụ án hành chính khi ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.3. Chủ thể khởi kiện trong vụ án hành chínhTheo Điều 3 khoản 8 của Luật Tố tụng hành chính 2015, đã được sửa đổi theo Luật Kiểm toán nhà nước 2019, chủ thể có quyền khởi kiện bao gồm cơ quan, tổ chức và cá nhân. Họ có thể khởi kiện với các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật, quyết định giải quyết khiếu nại trong nhiều lĩnh vực như cạnh tranh, kiểm toán nhà nước và các danh sách cử tri.Khi tham gia vào quá trình tố tụng hành chính, các chủ thể này cần phải tuân thủ Điều 54 của Luật Tố tụng hành chính 2015:Năng lực pháp luật tố tụng hành chính: Được hiểu là khả năng thực thi quyền và nghĩa vụ trong tố tụng hành chính. Tất cả các chủ thể đều được xem xét ngang bằng và có quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.Năng lực hành vi tố tụng hành chính: Là khả năng thực hiện quyền, nghĩa vụ hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia vào tố tụng.Yêu cầu về năng lực hành vi của đương sự: Đương sự cần phải từ 18 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi, trừ khi họ mất năng lực hành vi hoặc có quy định pháp luật khác.Với những người có hạn chế về năng lực hành vi dân sự hoặc gặp khó khăn về nhận thức, năng lực hành vi của họ sẽ được quyết định bởi Tòa án.Đối với các đương sự chưa thành niên, mất năng lực hành vi hoặc có hạn chế, họ sẽ tham gia tố tụng thông qua người đại diện theo quy định của pháp luật.Các tổ chức, cơ quan thực hiện quyền và nghĩa vụ trong tố tụng thông qua người đại diện theo quy định pháp luật.4. Thủ tục khởi kiện vụ án hành chính như thế nào?Thủ tục bắt đầu một vụ kiện hành chính dựa trên Điều 117 Luật Tố tụng hành chính 2015:– Để mở đầu một vụ kiện hành chính, các cá nhân, tổ chức cần soạn đơn kiện theo Điều 118 của cùng luật.– Những cá nhân có đủ quyền lực trong việc tố tụng hành chính có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác giúp đỡ. Trong đơn, tên và địa chỉ của người khởi kiện phải rõ ràng; và phần cuối đơn cần có chữ ký hoặc dấu chỉ của cá nhân.– Những cá nhân dưới tuổi trưởng thành, mất khả năng hành vi dân sự, hoặc có hạn chế về khả năng hành vi, những người gặp khó khăn về nhận thức hoặc kiểm soát hành vi, đại diện hợp pháp của họ có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác giúp đỡ. Trong đơn, phải ghi rõ tên và địa chỉ của đại diện hợp pháp; và ở cuối đơn, đại diện hợp pháp cần ký tên hoặc dấu chỉ.– Những người thuộc các trường hợp nêu ở khoản 2 và 3 của Điều 117, nếu không biết viết, không thể đọc, không tự viết đơn kiện, hoặc không tự ký tên, họ có thể nhờ ai đó giúp đỡ và cần có người có đủ năng lực tố tụng hành chính xác minh.– Khi cơ quan hoặc tổ chức là người khởi kiện, đại diện hợp pháp của họ có thể tự mình thực hiện hoặc nhờ người khác giúp. Trong đơn, cần ghi rõ tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức và tên, chức vụ của người đại diện hợp pháp. Đại diện hợp pháp cần ký tên và dùng dấu của cơ quan hoặc tổ chức; nếu tổ chức là doanh nghiệp, việc dùng dấu tuân theo Luật doanh nghiệp.Kết luận:Việc hiểu rõ quy định về đối tượng có quyền khởi kiện vụ án hành chính không chỉ giúp người dân biết được quyền lợi và nghĩa vụ của mình trước pháp luật, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan. Với những quy định rõ ràng, pháp luật đảm bảo rằng mỗi cá nhân và tổ chức đều có cơ hội bình đẳng trong việc khởi kiện và được xét xử một cách công bằng và minh bạch.  

Quan hệ pháp luật hành chính là một khía cạnh quan trọng của hệ thống pháp luật của một quốc gia. Chúng tạo ra cơ cấu và sự liên kết giữa các thực thể pháp lý trong quá trình thực hiện các quy định và quyền lực của nhà nước. Được xem là nền tảng của quản lý hành chính và sự tuân thủ pháp luật, quan hệ pháp luật hành chính ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống và hoạt động của cả công dân và tổ chức.1.Thế nào là quan hệ pháp luật hành chính?Quan hệ pháp luật hành chính là mối liên hệ xã hội xảy ra trong quá trình Nhà nước thực hiện quản lý hành chính. Mối quan hệ này được quy định và điều chỉnh bởi các quy tắc pháp luật trong lĩnh vực hành chính. Trong mối quan hệ này, các cơ quan, tổ chức và cá nhân có quyền lợi và nghĩa vụ đối với nhau theo các điều khoản của pháp luật hành chính.2. Đặc điểm quan hệ pháp luật hành chínhQuan hệ pháp luật hành chính, mặc dù là một dạng của quan hệ pháp luật, có những đặc điểm riêng như sau:Quan hệ này có thể xuất phát từ yêu cầu hợp pháp của cả người quản lý và người được quản lý trong hệ thống hành chính của Nhà nước. Mục tiêu là đảm bảo lợi ích của Nhà nước và các thành phần trong xã hội, yêu cầu sự tham gia tích cực từ cả hai phía.Quan hệ này phát triển trong ngữ cảnh của việc Nhà nước thực hiện quản lý hành chính.Nội dung chính là các quyền và nghĩa vụ hành chính của các bên liên quan.Các đối tác trong quan hệ này rất đa dạng, nhưng ít nhất một trong số họ phải được ủy quyền sử dụng quyền lực của Nhà nước. Đối tác này được gọi là "chủ thể đặc biệt," còn đối tác khác có vai trò là "đối tượng quản lý" và được gọi là "chủ thể thường."Trong quan hệ này, quyền của một bên tương ứng với nghĩa vụ của bên kia, không giống như trong quan hệ dân sự, nơi mỗi bên có cả quyền và nghĩa vụ đối với nhau.Quan hệ pháp luật hành chính thường xuất hiện sự không cân đối về quyền lực và ý chí giữa các bên.Hầu hết các tranh chấp trong quan hệ này được giải quyết thông qua thủ tục hành chính.Bất kỳ đối tác nào vi phạm các quy định pháp luật hành chính đều phải chịu trách nhiệm pháp lý, dù là chủ thể đặc biệt hay chủ thể thường.Tóm lại, quan hệ pháp luật hành chính có những đặc điểm riêng biệt làm nó khác biệt so với các loại quan hệ pháp luật khác.3.Chủ thể trong quan hệ pháp luật hành chínhTrong lĩnh vực pháp luật hành chính, chúng ta có hai chủ thể chính đó là chủ thể thực hiện thủ tục hành chính và chủ thể tham gia thủ tục hành chính. Hãy cùng đi vào chi tiết về những chủ thể này:Chủ thể thực hiện thủ tục hành chính:Chủ thể này đại diện cho nhà nước trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Đây có thể là các cơ quan nhà nước, các cán bộ, công chức, hoặc thể nhân được Nhà nước ủy quyền quản lý trong những trường hợp cụ thể do pháp luật quy định. Chúng có quyền và trách nhiệm sử dụng quyền lực của nhà nước để thực hiện các thủ tục hành chính, và việc này thường liên quan đến quản lý và điều hành các hoạt động của xã hội. Ví dụ điển hình là cơ quan ban hành các quy định và quy phạm pháp luật để đảm bảo sự tuân thủ và trật tự trong xã hội.Chủ thể tham gia thủ tục hành chính:Chủ thể này là những người, tổ chức, hoặc cơ quan tham gia vào quy trình thủ tục hành chính. Các chủ thể này, bao gồm cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, tổ chức, và cá nhân, phục tùng quyền lực của nhà nước khi tham gia vào tố tụng hành chính. Họ có thể tham gia bằng cách cung cấp thông tin, tài liệu, hoặc thực hiện các hành vi cụ thể theo quy định của thủ tục hành chính. Tuy nhiên, họ không thể tự mình thực hiện toàn bộ quá trình thủ tục hành chính, mà phải tuân thủ các quy định và chỉ đạo từ chủ thể thực hiện thủ tục hành chính.Trong ví dụ về cơ quan hành chính nhà nước, chúng ta thấy rằng họ là chủ thể chính của thủ tục hành chính, và họ thực hiện các hành vi quản lý hành chính như ban hành các quy định pháp luật để duy trì trật tự trong xã hội.Như vậy, việc hiểu rõ về những chủ thể trong quan hệ pháp luật hành chính là quan trọng để đảm bảo sự tuân thủ và thực hiện hiệu quả của các thủ tục hành chính.4. Cách phân loại quan hệ pháp luật hành chính4.1. Dựa trên mối quan hệ giữa các chủ thể:Quan hệ pháp luật hành chính nội bộ: Loại quan hệ này xảy ra giữa các đơn vị có liên hệ tổ chức, ví dụ, giữa các cơ quan trong cùng một bộ máy nhà nước. Nội dung thường liên quan đến quản lý phân cấp, chỉ đạo và kỷ luật.Quan hệ pháp luật hành chính liên hệ: Đây là quan hệ giữa các đơn vị không có liên hệ tổ chức trực tiếp, thường là giữa cơ quan nhà nước và tổ chức hoặc cá nhân ngoài bộ máy nhà nước. Loại quan hệ này có thể tiến hóa thành quan hệ nội bộ trong các tình huống nhất định.4.2. Dựa trên tính chất của quyền và nghĩa vụ:Quan hệ nội dung: Loại này thể hiện các quyền và nghĩa vụ cụ thể của các chủ thể trong quan hệ, ví dụ, giữa chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cá nhân được bổ nhiệm làm chánh thanh tra tỉnh.Quan hệ thủ tục: Quan hệ này xuất phát từ việc thực hiện các thủ tục pháp lý để giúp việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong quan hệ nội dung được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác.Với mỗi loại quan hệ pháp luật hành chính, các đặc điểm, nội dung và quy định cụ thể sẽ khác nhau, nhưng chúng đều được quản lý và điều chỉnh bởi các quy định của pháp luật hành chính.5. Cơ cấu của quan hệ pháp luật hành chính như thế nào?Quan hệ pháp luật hành chính có một cơ cấu bao gồm ba yếu tố quan trọng: chủ thể, khách thể, và nội dung.5.1. Chủ thể trong Quan Hệ Pháp Luật Hành Chính:Chủ thể trong quan hệ pháp luật hành chính là các cá nhân hoặc tổ chức tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính. Chúng bao gồm cơ quan nhà nước, cán bộ, viên chức, công chức, doanh nghiệp, tổ chức cơ sở của Nhà nước, tổ chức xã hội, công dân Việt Nam, người nước ngoài và người không có quốc tịch. Chủ thể này tham gia quan hệ pháp luật hành chính phải đáp ứng yêu cầu về năng lực pháp luật hành chính.Chủ thể trong quan hệ pháp luật hành chính có hai loại chính là:Chủ thể bắt buộc: Chúng là những chủ thể phải tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính và có quyền và nghĩa vụ đồng thời. Chẳng hạn, trong thủ tục hành chính, chủ thể bắt buộc được gọi là chủ thể thực hiện thủ tục hành chính.Chủ thể tham gia: Đây là những chủ thể chỉ đại diện cho bản thân mình, ví dụ như công dân khi họ hành động cá nhân, hoặc lãnh đạo doanh nghiệp và các tổ chức cơ sở khác khi họ đại diện cho pháp nhân.5.2. Khách thể trong Quan Hệ Pháp Luật Hành Chính:Khách thể trong quan hệ pháp luật hành chính là nguyên nhân dẫn đến sự phát sinh của quan hệ pháp luật hành chính. Đây thường là hành vi, cách cư xử của các chủ thể tham gia quan hệ pháp luật hành chính. Các quy định pháp luật hành chính thường quy định trực tiếp về khách thể và các hành vi có thể xảy ra, cũng như các quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ.5.3. Nội Dung trong Quan Hệ Pháp Luật Hành Chính:Nội dung của quan hệ pháp luật hành chính bao gồm quyền và nghĩa vụ được quy định bởi luật pháp hành chính. Chủ thể trong quan hệ phải tuân theo các quyền và nghĩa vụ này khi tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính.Chẳng hạn, chủ thể bắt buộc trong quan hệ pháp luật hành chính có quyền ra lệnh và buộc các chủ thể tham gia phải tuân thủ, trong khi các chủ thể khác có quyền yêu cầu, kiến nghị, được thông tin, hoặc được bảo vệ. Điều này tạo ra sự khác biệt giữa quan hệ pháp luật hành chính và nhiều quan hệ pháp luật khác, với các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể quan hệ pháp luật hành chính thường là đặc trưng riêng của loại quan hệ này.Kết luận:Trong cuộc sống hàng ngày và trong quá trình xây dựng và phát triển một xã hội hòa bình và công bằng, quan hệ pháp luật hành chính đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu. Chúng đảm bảo sự tuân thủ và thực hiện hiệu quả của các quy định pháp luật, đồng thời tạo cơ hội cho tất cả mọi người tham gia vào quy trình pháp lý một cách công bằng. Việc hiểu rõ và tôn trọng quan hệ pháp luật hành chính là một phần quan trọng của việc xây dựng một xã hội hợp pháp và phát triển bền vững.     

Việc thực hiện án hành chính đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tuân thủ và thi hành quy định của pháp luật. Án hành chính là một biện pháp quản lý và kiểm soát việc thực hiện các quy định pháp luật, đồng thời đảm bảo trật tự xã hội và bảo vệ lợi ích cộng đồng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về việc thực hiện án hành chính, cùng với cách tìm hiểu chi tiết và thủ tục liên quan tại Thủ Tục Pháp Luật.Thi Hành Án Hành Chính: Khái Niệm và Quy TrìnhÁn Hành Chính Là Gì? Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 71/2016/NĐ-CP thì thi hành án hành chính là việc thi hành bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính được thi hành quy định tại Điều 309 Luật Tố tụng hành chính, trừ quyết định về phần tài sản trong bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính.* Điều 309 Luật Tố tụng hành chính quy định về những bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính được thi hành như sau:- Bản án, quyết định hoặc phần bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đã có hiệu lực pháp luật.- Bản án, quyết định của Tòa án cấp phúc thẩm.- Quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm của Tòa án.- Quyết định theo thủ tục đặc biệt của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định tại Điều 296 Luật Tố tụng hành chính.- Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của Tòa án mặc dù có khiếu nại, kiến nghị.Án hành chính là quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để ép buộc cá nhân, tổ chức thực hiện các biện pháp quản lý, tuân thủ hoặc khắc phục vi phạm quy định pháp luật. Đây có thể là một biện pháp cảnh cáo, xử phạt, tịch thu tài sản, đình chỉ hoạt động kinh doanh và nhiều biện pháp khác nhằm đảm bảo sự tuân thủ pháp luật.Quy Trình Thi Hành Án Hành Chính:Phát Ngôn Án Hành Chính: Cơ quan có thẩm quyền sẽ phát ngôn án hành chính, thông báo nội dung quyết định án và các biện pháp cụ thể mà người bị án cần thực hiện.Thời Hạn Tuân Thủ: Người bị án có thời hạn tuân thủ quyết định án hành chính và thực hiện các biện pháp yêu cầu.Kiểm Tra và Theo Dõi: Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm tra và theo dõi việc thực hiện quyết định án hành chính.Xử Lý Vi Phạm: Trong trường hợp người bị án không tuân thủ quyết định án, cơ quan có thẩm quyền có thể tiến hành xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.Quy Định và Quy Trình Liên Quan:Quy định pháp luật về thi hành án hành chính:Quy định về thi hành án hành chính thường được quy định trong pháp luật hành chính của mỗi quốc gia. Đây là nơi xác định các quy trình và quy định cụ thể liên quan đến việc thi hành án.Quy định pháp luật này thường quy định về quyền và nghĩa vụ của cơ quan thi hành, cách thức thông báo và thực hiện quyết định hành chính, và các biện pháp để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong quá trình này.Thủ tục thi hành án hành chính:Thủ tục thi hành án hành chính thường bao gồm các bước sau:Xác định đối tượng thi hành án và quyết định cụ thể cần thi hành.Thông báo cho đối tượng về quyết định hành chính và yêu cầu thi hành.Thực hiện việc thi hành án, bao gồm việc thu hồi tài sản, đình chỉ hoạt động, hoặc thực hiện các biện pháp khác liên quan.Đảm bảo rằng việc thi hành án được thực hiện theo quy định pháp luật và đảm bảo quyền và lợi ích của các bên liên quan.Tìm Hiểu Chi Tiết và Thủ Tục Tại Thủ Tục Pháp LuậtĐể tìm hiểu chi tiết về quy trình thực hiện án hành chính, cùng với các thủ tục liên quan, bạn có thể truy cập Thủ Tục Pháp Luật. Trang web này cung cấp thông tin đầy đủ về quy định pháp luật liên quan đến thực hiện án hành chính, cách thức thực hiện việc tuân thủ và thủ tục liên quan, đồng thời hướng dẫn về quyền và nghĩa vụ của người bị án.Tổng KếtThực hiện án hành chính là một phần quan trọng trong việc bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và đảm bảo trật tự xã hội. Quá trình này đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt và đúng thời hạn để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của các biện pháp quản lý. Thủ Tục Pháp Luật là nguồn thông tin quan trọng để bạn nắm rõ về quy định pháp luật, cách thức thực hiện thủ tục và quyền lợi của mình khi thực hiện án hành chính.

Trong quá trình giải quyết một vụ án, việc giao tiếp giữa tòa án và các bên liên quan thông qua văn bản tố tụng là rất quan trọng. Tuy nhiên, không ít trường hợp, đương sự có ý định tránh né trách nhiệm của mình bằng cách từ chối nhận văn bản gửi từ tòa án. Trước tình huống này, liệu tòa án có cần tiến hành niêm yết công khai văn bản tố tụng hay không?1. Ý nghĩa của việc niêm yết công khai văn bản tố tụngKhi đương sự từ chối nhận văn bản hoặc không có khả năng tiếp cận được đương sự, việc niêm yết công khai văn bản là một giải pháp giúp bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên. Niêm yết công khai không chỉ là biện pháp bảo đảm cho quyền lợi của đương sự, mà còn là cơ chế để tạo điều kiện cho việc giải quyết vụ án diễn ra suôn sẻ.2. Trường hợp cần tiến hành niêm yếtLuật đã quy định rằng, khi đương sự không nhận văn bản tố tụng mặc dù đã được gửi đúng địa chỉ, tòa án có thể tiến hành niêm yết văn bản tại nơi ở hoặc nơi làm việc của đương sự. Điều này giúp tăng cường hiệu quả của việc thông báo và bảo đảm quá trình tố tụng diễn ra không bị gián đoạn.3. Những văn bản tố tụng nào phải được tống đạt?Theo Điều 171 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về các văn bản tố tụng phải được cấp, tống đạt, thông báo như sau:“Các văn bản tố tụng phải được cấp, tống đạt, thông báo1. Thông báo, giấy báo, giấy triệu tập, giấy mời trong tố tụng dân sự.2. Bản án, quyết định của Tòa án.3. Quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát; các văn bản của cơ quan thi hành án dân sự.4. Các văn bản tố tụng khác mà pháp luật có quy định.”Theo đó, văn bản tố tụng nào phải được tống đạt gồm những văn bản được quy định tại Điều 171 nêu trên. 4. Tòa án có phải niêm yết đơn triệu tập khi đương sự cố tình không nhận?Theo Điều 179 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về thủ tục niêm yết công khai như sau:“Thủ tục niêm yết công khai1. Việc niêm yết công khai văn bản tố tụng được thực hiện trong trường hợp không thể cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp văn bản tố tụng theo quy định tại Điều 177 và Điều 178 của Bộ luật này.2. Việc niêm yết công khai văn bản tố tụng do Tòa án trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người có chức năng tống đạt hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đương sự cư trú, nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở thực hiện theo thủ tục sau đây:a) Niêm yết bản chính tại trụ sở Tòa án, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc nơi cư trú cuối cùng của cá nhân, nơi có trụ sở hoặc trụ sở cuối cùng của cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo;b) Niêm yết bản sao tại nơi cư trú hoặc nơi cư trú cuối cùng của cá nhân, nơi có trụ sở hoặc trụ sở cuối cùng của cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo;c) Lập biên bản về việc thực hiện thủ tục niêm yết công khai, trong đó ghi rõ ngày, tháng, năm niêm yết.3. Thời hạn niêm yết công khai văn bản tố tụng là 15 ngày, kể từ ngày niêm yết.”Căn cứ khoản 4 Điều 177 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân như sau:“Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân[…]4. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo từ chối nhận văn bản tố tụng thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản trong đó nêu rõ lý do của việc từ chối, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn về việc người đó từ chối nhận văn bản tố tụng. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.”Theo quy định tại khoản 2 Điều 178 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 về thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cơ quan, tổ chức như sau:“Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cơ quan, tổ chức1. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo là cơ quan, tổ chức thì văn bản tố tụng phải được giao trực tiếp cho người đại diện theo pháp luật hoặc người chịu trách nhiệm nhận văn bản của cơ quan, tổ chức đó và phải được những người này ký nhận. Trường hợp cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo có người đại diện tham gia tố tụng hoặc cử người đại diện nhận văn bản tố tụng thì những người này ký nhận văn bản tố tụng đó. Ngày ký nhận là ngày được cấp, tống đạt, thông báo.2. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo từ chối nhận văn bản tố tụng hoặc vắng mặt thì thực hiện theo quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 177 của Bộ luật này.”Trong trường hợp đương sự cố ý từ chối nhận văn bản tố tụng, người có trách nhiệm cấp, tống đạt hoặc thông báo văn bản phải thiết lập biên bản chi tiết, trong đó phải mô tả rõ lý do của việc từ chối. Đồng thời, biên bản cần được xác nhận bởi đại diện của tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn, chứng minh rằng đương sự thực sự từ chối nhận văn bản.Mọi thông tin trong biên bản cần được lưu giữ cẩn thận trong hồ sơ vụ án. Với việc lập biên bản này, quá trình tống đạt văn bản được coi là đã diễn ra đúng quy định. Như vậy, trong những tình huống như trên, Tòa án không cần phải thực hiện niêm yết công khai văn bản tố tụng khi gặp phải sự từ chối của đương sự.Kết luậnViệc niêm yết văn bản tố tụng là một phần quan trọng của quá trình tố tụng, giúp bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên tham gia và đồng thời tăng cường sự tin tưởng vào hệ thống tư pháp. Tuy nhiên, cần phải tuân thủ đúng các quy định pháp lý để đảm bảo việc niêm yết có giá trị pháp lý. Để biết thêm thông tin chi tiết về thủ tục niêm yết văn bản tố tụng và các vấn đề pháp lý khác, quý độc giả có thể truy cập trang Thủ tục pháp luật

NỘI DUNG ÁN LỆ“[15] Do hành vi cưỡng chế xuất phát từ quyết định cưỡng chế và có mối liên hệ với nhau nên trong quá trình giải quyết yêu cầu khởi kiện đối với hành vi cưỡng chế, Hội đồng xét xử có quyền xem xét tính hợp pháp của quyết định cưỡng chế nêu trên và các quyết định hành chính khác có liên quan đến hành vi hành chính bị khiếu kiện mà không phụ thuộc các quyết định này còn hay hết thời hiệu khởi kiện nhằm đảm bảo vụ án được giải quyết toàn diện, triệt để, đúng pháp luật.”NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN:[13] Xét thấy:[14] Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm xác định thời hiệu khởi kiện đối với quyết định hành chính đã hết là đúng pháp luật nhưng không tiếp tục giải quyết khiếu kiện đối với hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A (mà đình chỉ giải quyết vụ án hành chính về yêu cầu khởi kiện đối với Quyết định hành chính số 02/QĐ-UBND ngày 15/3/2013 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A và trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện) là không đúng pháp luật, giải quyết như vậy là chưa đầy đủ và toàn diện đối với yêu cầu khởi kiện, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hành chính. Do đó cần chấp nhận kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, hủy Quyết định giải quyết việc kháng cáo số 02/2015/QĐPT-HC ngày 23/7/2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 04/2015/QĐST-HC ngày 21/5/2015 của Tòa án nhân dân thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế để xét xử sơ thẩm lại về khiếu kiện của ông T, bà L đối với hành vi cưỡng chế của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A, thành phố H, tỉnh Thừa Thiên Huế và yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi cưỡng chế gây ra nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của đương sự.[15] Do hành vi cưỡng chế xuất phát từ quyết định cưỡng chế và có mối liên hệ với nhau nên trong quá trình giải quyết yêu cầu khởi kiện đối với hành vi cưỡng chế, Hội đồng xét xử có quyền xem xét tính hợp pháp của quyết định cưỡng chế nêu trên và các quyết định hành chính khác có liên quan đến hành vi hành chính bị khiếu kiện mà không phụ thuộc các quyết định này còn hay hết thời hiệu khởi kiện nhằm đảm bảo vụ án được giải quyết toàn diện, triệt để, đúng pháp luật.QUYẾT ĐỊNH:Căn cứ khoản 3 Điều 272; Điều 277 và Điều 278 của Luật Tố tụng hành chính năm 2015.1. Chấp nhận Kháng nghị giám đốc thẩm số 01/2018/KN-HC ngày 14/6/2018 của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng.2. Hủy Quyết định giải quyết việc kháng cáo số 02/2015/QĐPT-HC ngày 23/7/2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 04/2015/QĐST-HC ngày 21/5/2015 của Tòa án nhân dân thành phố Huế. Chuyển hồ sơ vụ án về Tòa án nhân dân thành phố Huế xét xử sơ thẩm lại về khiếu kiện của ông Lê Hữu T, bà Lê Thị Ngọc L đối với hành vi cưỡng chế nhà số 45/266 đường P, phường A, thành phố H của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A, thành phố H và yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi cưỡng chế gây ra theo đúng quy định của pháp luật.3. Quyết định giám đốc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày Hội đồng xét xử giám đốc thẩm ra quyết định.NỘI DUNG VỤ ÁN:Trước giải phóng, bố mẹ ông Lê Hữu H là cụ Lê Hữu T1 và cụ Công Tôn Nữ Hạnh D có tạo lập được một ngôi nhà và thửa đất tọa lạc tại 45/266 đường P, phường A, thành phố H (nay là thửa số 77, tờ bản đồ số 05, diện tích 234,3m2). Năm 1976, cụ T1 mất, ông H sống cùng mẹ tại ngôi nhà trên, đến năm 1981 thì cụ D chết, nên những người con của cụ là Lê Hữu H cùng những người đồng thừa kế là người tiếp tục quản lý và sử dụng. Năm 2003, ông H đồng ý để ông T về ở tại ngôi nhà 45/266 đường P.Đến năm 2008, ông H có lập giấy thỏa thuận cho ông T ở nhờ và hai bên thỏa thuận khi nào cần lấy lại nhà thì thông báo cho bên ở nhờ trước 01 tháng.Đầu năm 2009, do cần lấy lại nhà nên ông H đã thông báo cho ông T 01 tháng để di chuyển đồ đạc và trả lại nhà. Tuy nhiên trong thời gian trên ông T không trả lại nhà mà vẫn tiếp tục sử dụng và ông H đã khởi kiện ông T bằng vụ án dân sự đòi lại nhà cho ở nhờ.Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 12/2011/DSPT ngày 19/12/2011, Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng quyết định: Không chấp nhận kháng cáo của ông Lê Hữu T và kháng cáo của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan bà Lê Thị Ngọc L, giữ nguyên bản án sơ thẩm. Tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu “Đòi lại nhà cho ở nhờ” của ông Lê Hữu H đối với ông Lê Hữu T. Buộc vợ chồng ông Lê Hữu T và bà Lê Thị Ngọc L phải trả lại ngôi nhà tại 45/266 đường P, phường A, thành phố H, tỉnh Thừa Thiên Huế cho các đồng thừa kế của cụ Lê Hữu T1 và cụ Công Tôn Nữ Hạnh D do ông Lê Hữu H làm đại diện nhận.Sau khi trả lại nhà nêu trên cho các đồng thừa kế của cụ Lê Hữu T1 và cụ Công Tôn Nữ Hạnh D, tháng 7/2012 vợ chồng ông Lê Hữu T tự ý xây dựng 01 ngôi nhà tạm (hiện trạng dựng khung, cột kèo đòn tay gỗ, diện tích 27,2m2) trái phép trên phần đất nêu trên của gia đình ông H.Ngày 22/7/2012, Ủy ban nhân dân phường A lập biên bản vi phạm hành chính và ngừng thi công xây dựng công trình vi phạm trật tự xây dựng đối với hành vi nêu trên của vợ chồng ông T.Ngày 23/7/2012, Ủy ban nhân dân phường A nhận được đơn kiến nghị của ông Lê Hữu H về việc ông Lê Hữu T tự ý dựng nhà tạm trái phép trong khuôn viên của gia đình ông H.Cùng ngày Ủy ban nhân dân phường A ban hành Quyết định số 28/QĐ-UBND về việc đình chỉ thi công xây dựng công trình vi phạm trật tự đô thị và yêu cầu ông T trong thời hạn 03 ngày phải tự phá dỡ công trình vi phạm.Hết thời hạn theo Quyết định số 28/QĐ-UBND mà vợ chồng ông T vẫn không chấp hành và có hành vi tiếp tục hoàn thiện công trình.Ngày 26/7/2012, Ủy ban nhân dân phường A ban hành Quyết định cưỡng chế số 30/QĐ-UBND về việc phá dỡ công trình vi phạm trật tự đô thị đối với vợ chồng ông T tại địa chỉ nhà đất nêu trên.Ngày 22/11/2012, Ủy ban nhân dân phường A có Thông báo số 21/TB-UBND về việc đề nghị tháo dỡ ngôi nhà tạm dựng trái phép trong khuôn viên đất của gia đình ông Lê Hữu H gửi ông Lê Hữu T, bà Lê Thị Ngọc L với nội dung: yêu cầu gia đình ông (bà) Lê Hữu T chấp hành tháo dỡ ngôi nhà tạm dựng trái phép trên phần đất không thuộc quyền sử dụng của mình kể từ ngày nhận được thông báo cho đến hết ngày 28/12/2012. Nếu sau thời hạn nói trên, gia đình ông, bà vẫn cố tình không chấp hành tháo dỡ, Ủy ban nhân dân phường sẽ tổ chức cưỡng chế theo quy định pháp luật.Trong khi cơ quan nhà nước chưa thực hiện việc cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trên thì tháng 3/2013, gia đình ông T tiếp tục xây dựng mới một ngôi nhà tạm khác, xây dựng các công trình phụ và xây tường trên phần đất không thuộc quyền sử dụng và không có giấy phép xây dựng của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.Ngày 10/3/2013, Ủy ban nhân dân phường tiếp tục lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Lê Hữu T, nội dung: Buộc chủ công trình tự tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng, nhà tạm và hàng rào trên đất không thuộc quyền sử dụng và ban hành Quyết định đình chỉ thi công công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị số 01/QĐ-UBND ngày 11/3/2013, tại nhà số 45/266 đường P, tổ 2, phường A, thành phố H, tỉnh Thừa Thiên Huế, hiện trạng xây dựng diện tích 28,7m2. Mặc dù Ủy ban nhân dân phường đã nhiều lần mời ông, bà đến làm việc để vận động gia đình chấp hành tự tháo dỡ công trình cũng như đã có văn bản yêu cầu gia đình ông, bà phải nghiêm chỉnh chấp hành các quyết định của Ủy ban nhân dân phường nhưng gia đình ông T không thực hiện và còn tiếp tục lén lút xây dựng hàng rào, hoàn thiện công trình vi phạm.Ngày 15/3/2013, Ủy ban nhân dân phường A ban hành Quyết định số 02/QĐ-UBND về việc cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm trật tự đô thị.Ngày 18/3/2013, Ủy ban nhân dân phường A tiến hành giao Quyết định cưỡng chế số 02/QĐ-UBND ngày 15/3/2013 đối với hộ ông T, nhưng tại buổi giao nhận bà L (vợ ông T) đã xem nội dung quyết định cưỡng chế và bà không đồng ý nhận quyết này.Tuy nhiên sau đó, ông T vẫn không chấp hành Quyết định số 02/QĐ-UBND nêu trên và có đơn gửi Ủy ban nhân dân thành phố H đề nghị xem xét việc xây dựng nhà của ông tại địa chỉ 45/266 đường P, phường A.Ngày 05/4/2013, Ủy ban nhân dân thành phố H ban hành Văn bản số 820/UBND-KNTC, nội dung: Việc Ủy ban nhân dân phường A lập biên bản và ban hành Quyết định đình chỉ thi công và cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm trật tự của ông Lê Hữu T là đúng theo quy định và yêu cầu tháo dỡ nhà xây dựng trái phép trước ngày 15/4/2013.Cùng ngày, Ủy ban nhân dân thành phố H ban hành Công văn số 780/UBND-KNTC gửi ông Lê Hữu T, nội dung: “Để đảm bảo việc quản lý trật tự đô thị về xây dựng trên địa bàn Thành phố, UBND Thành phố yêu cầu ông thực hiện việc tháo dỡ toàn bộ công trình vi phạm trên đất không thuộc quyền sử dụng thuộc thửa 77 tọa lạc tại 266/45 đường P, phường A trước ngày 15/4/2013”.Ngày 05/3/2014, Ủy ban nhân dân phường A mời hộ gia đình ông T đến Ủy ban nhân dân phường để thông báo cho ông T, bà L (vợ ông T) thời gian cưỡng chế (Thông báo số 29/TB-UBND ngày 05/3/2014) và bà L có ý kiến là bà đã nhận được Thông báo số 29/TB-UBND vào ngày 05/3/2014.Ngày 10/3/2014, Ủy ban nhân dân phường A họp tổ dân phố 2, phường A về việc tổ chức cưỡng chế hộ ông Lê Hữu T xây dựng nhà trên đất chưa thuộc quyền sử dụng. Tại cuộc họp này hộ ông T không có tham dự.Ngày 12/3/2014, Ủy ban nhân dân phường A đã tiến hành cưỡng chế đối với công trình vi phạm của ông T. Quá trình cưỡng chế, Ủy ban nhân dân phường đã lập biên bản cưỡng chế, biên bản kiểm kê tài sản, biên bản tạm giữ tài sản, biên bản giao nhận tài sản có chữ ký xác nhận của bà Lê Thị Ngọc L (vợ của ông T) cùng các ban ngành có liên quan.Ngày 31/3/2014, ông T có đơn khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu Tòa án hủy Quyết định số 02/QĐ-UBND ngày 15/3/2013 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A và buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A bồi thường tổng số tiền 620.000.000 đồng do hành vi cưỡng chế gây ra.Tại Quyết đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 04/2015/QĐST-HC ngày 21/5/2015, Tòa án nhân dân thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế quyết định: “Đình chỉ giải quyết vụ án hành chính đã thụ lý số 02/2014/TLST-HC ngày 07/5/2014 về việc “Khởi kiện quyết định số 02/QĐ-UBND ngày 15/3/2013 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A, thành phố H”, giữa người khởi kiện ông Lê Hữu T, bà Lê Thị Ngọc L và người bị kiện Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A, thành phố H, tỉnh Thừa Thiên Huế. Lý do: “Vợ chồng ông T, bà L đã biết việc Chủ tịch UBND phường A ban hành quyết định hành chính nói trên vào ngày 18/3/2013. Thời gian từ lúc nhận biết quyết định từ ngày 18/3/2013 cho đến ngày khởi kiện là ngày 31/3/2014 là 01 năm 13 ngày. Như vậy, theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 104 Luật Tố tụng hành chính thì đã hết thời hiệu khởi kiện nên cần phải đình chỉ giải quyết vụ án, trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện theo quy định tại điểm c khoản l Điều 100, điểm đ khoản 1 và khoản 2 Điều 120, Điều 121 và Điều 122 của Luật Tố tụng hành chính”.Tại Quyết định giải quyết việc kháng cáo số 02/2015/QĐPT-HC ngày 23/7/2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế quyết định: Giữ nguyên Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 04/2015/QĐST-HC ngày 21/5/2015 của Tòa án nhân dân thành phố Huế.Tại Kháng nghị giám đốc thẩm số 01/2018/KN-HC ngày 14-6-2018, Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm hủy Quyết định giải quyết việc kháng cáo số 02/2015/QĐPT-HC ngày 23/7/2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính số 04/2015/QĐST-HC ngày 21/5/2015 của Tòa án nhân dân thành phố Huế, buộc Tòa án nhân dân thành phố Huế thụ lý, giải quyết đối với yêu cầu khởi kiện của ông Lê Hữu T, bà Lê Thị Ngọc L đề nghị buộc Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường A phải bồi thường thiệt hại do thực hiện hành vi cưỡng chế trái pháp luật gây ra.Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng.

CƠ CHẾ BẢO ĐẢM QUYỀN TIẾP CẬN THÔNG TIN TRONG TỐ TỤNG HÀNH CHÍNH1.Tòa hành chính Đối với việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính  phải kể đến hoạt động hỗ trợ tìm kiếm thông tin từ bên nắm giữ thông tin thông  qua hệ thống Tòa án nhân dân, trong đó có Tòa hành chính. Tòa án hành chính là Tòa án chuyên trách trong hệ thống Tòa án nhân dân  có nhiệm vụ xét xử, giải quyết các vụ án hành chính theo quy định của pháp luật.  Tòa chuyên trách hiện nay được thiết lập trong hệ thống từ Tòa án nhân dân cấp  cao đến Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân cấp huyện.  Tòa án hành chính thực hiện chức năng tố tụng hành chính nhằm bảo đảm  quyền của các đương sự trong đó có quyền tiếp cận thông tin. Việc bảo đảm các  quyền này được thực hiện căn cứ vào chức năng, thẩm quyền của tòa án; Căn cứ  vào tính độc lập của Tòa án; Căn cứ vào việc áp dụng pháp luật và tuân thủ pháp  luật của Tòa án trong tố tụng hành chính. Tòa hành chính có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm quyền tiếp cận  thông tin trong tố tụng hành chính bằng cách bảo đảm cho các bên tiếp cận thông  tin mà tòa nắm giữ trong vụ án hành chính cũng như hỗ trợ tìm kiếm thông tin từ  các bên liên quan trong vụ án hành chính. Việc hỗ trợ tìm kiếm thông tin từ các  bên liên quan trong vụ án hành chính được thể hiện thông qua việc giúp đỡ, tạo  điều kiện cho đương sự thực hiện quyền tiếp cận tài liệu, chứng cứ từ các nguồn  khác nhau. Trong những trường hợp nhất định, Tòa hành chính áp dụng các biện  pháp cần thiết để tạo điều kiện cho đương sự được thực hiện quyền tiếp cận các  tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ án hành chính như: yêu cầu các cơ quan nhà  nước cung cấp các hồ sơ, chứng cứ mà đương sự không tiếp cận được để đảm bảo  tính dân chủ, tính minh bạch, chính xác, làm căn cứ giải quyết vụ án hành chính. 2.  Viện kiểm sát Theo quy định của Hiến pháp, Viện kiểm sát là cơ quan duy nhất được giao  chức năng quan trọng là thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.  Thông qua thực hiện chức năng của mình, Viện kiểm sát có trách nhiệm, vai trò  quan trọng trong việc bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân  nói chung và quyền tiếp cận thông tin nói riêng. Trong các vụ án hành chính, Viện  kiểm sát kiểm sát các vụ án từ khi thụ lý đến khi kết thúc việc giải quyết vụ án,  tham gia các phiên tòa, phiên họp của Tòa án, kiểm sát việc tuân theo pháp luật  trong công tác thi hành bản án, quyết định của Tòa án;... Thông qua việc thực hiện  chức năng này, Viện kiểm sát giúp Tòa án kịp thời sửa chữa các thiếu sót, sai lầm  trong hoạt động xét xử nhằm bảo vệ quyền công dân, bảo đảm cho quyền tiếp cận  thông tin của đương sự được thực hiện, cụ thể: Đặc thù của khiếu kiện hành chính khi thụ lý, giải quyết cũng như khi thi  hành án hành chính là luôn có một bên đương sự là “cơ quan hành chính nhà nước  hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc cơ quan, tổ  chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước”, do vậy, đối tượng bị kiện  cũng như đối tượng phải thi hành án hành chính là cơ quan nhà nước, công chức  nhà nước. Hiện nay, trong tố tụng hành chính, vấn đề trách nhiệm công vụ của  người bị kiện chưa được quy định đầy đủ, hợp lý dẫn đến việc bên bị kiện còn thiếu  hợp tác trong việc cung cấp thông tin mà họ nắm giữ. Do vậy, khi kiểm sát việc  giải quyết vụ án hành chính, Viện Kiểm sát nhân dân các cấp cần kiểm sát hoạt  động tố tụng nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân khởi kiện trong  tiếp cận thông tin cần thiết trong tố tụng hành chính.  3. Các tổ chức bổ trợ tư pháp Với góc độ bổ trợ cho hoạt động tố tụng nói chung và trong tố tụng hành  chính nói riêng thì bổ trợ tư pháp được hiểu một cách đơn giản là các hoạt  động của các tổ chức bổ trợ tư pháp nhằm mục đích giúp cho cơ quan điều tra,  kiểm sát, xét xử thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình, bảo  vệ pháp luật và cũng là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.Theo tác giả: Nguyễn Trung ThànhLink tài liệu kèm theo: https://docs.google.com/document/d/1eZqltaXNAVN57j-tzhQ1k8ZKKNdnmZaa/edit?usp=drive_web&ouid=102249775144483111159&rtpof=true 

Quyền tiếp nhận thông tin hàm ý về khả năng “chủ thể quyền” nhận được  những thông tin cần thiết qua các kênh truyền thông công khai, sẵn có mà không  cần phải yêu cầu. Quyền này gắn liền với trách nhiệm (mang tính chủ động) của  “chủ thể có nghĩa vụ” bảo đảm công khai những thông tin và hoạt động của mình  một cách thường xuyên. Còn về phía “chủ thể quyền”, việc thực hiện vừa mang  tính chủ động, vừa mang tính bị động. Quyền tiếp nhận thông tin thể hiện cá nhân, tổ chức, cơ quan có quyền tiếp  nhận những thông tin đúng, đủ, kịp thời và dễ tiếp cận. Thông tin đúng đòi hỏi  các cơ quan nắm giữ thông tin phải công khai thông tin chính xác, không được  đưa tin định hướng dư luận khác với sự thật; thông tin đủ đòi hỏi phải công khai  đầy đủ nội dung, hiệu lực của thông tin, không được công khai một phần thông  tin; thông tin kịp thời đòi hỏi các thông tin phải công khai ngay khi có thể để phù  hợp với những vấn đề quản lý nhà nước đang diễn ra, không được chậm trễ; thông  tin dễ tiếp nhận; đòi hỏi việc công khai thông tin phải có nhiều cách thức khác  nhau phù hợp với từng nhóm chủ thể khác nhau. Quyền tiếp nhận thông tin đòi hỏi các cơ quan lưu giữ thông tin phải có  trách nhiệm công bố thông tin cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp nhận  thông tin. Thiếu các cơ chế để bảo đảm quyền tiếp nhận thông tin đồng nghĩa với  việc không bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của cá nhân, tổ chức, đơn vị. Hậu  quả của việc thiếu cơ chế bảo đảm quyền tiếp nhận thông tin là tình trạng đặc  quyền, đặc lợi của những người có điều kiện, vị trí công tác dễ dàng tiếp cận thông  tin, gây nên sự bất bình đẳng, bất công bằng trong xã hội, đặc biệt là trong lĩnh  vực đất đai, xây dựng... Vì vậy, quyền tiếp nhận thông tin cũng gắn liền với quyền  yêu cầu các cơ quan nhà nước có trách nhiệm bảo đảm rằng các loại thông tin cần  thiết liên quan đến lợi ích của cộng đồng phải luôn sẵn sàng cho việc tiếp cận. Chủ thể có quyền tiếp nhận thông tin rất rộng, bao gồm: Cá nhân, cơ quan,  tổ chức... Thông thường, pháp luật không quy định giới hạn cũng như điều kiện  đối với chủ thể tiếp nhận thông tin. Trong quyền tiếp nhận thông tin, chủ thể tiếp  nhận thông tin tương đối bị động và không đóng vai trò quan trọng vì dù họ có  nhu cầu hay không thì cơ quan nhà nước vẫn phải công khai thông tin rộng rãi  đến mọi chủ thể bằng những hình thức phù hợp.  Chủ thể có trách nhiệm công khai thông tin là cơ quan nhà nước đã tạo ra  thông tin hoặc có được thông tin trong quá trình hoạt động của mình. Về nguyên  tắc, tất cả các cơ quan nhà nước đều phải công khai thông tin, trừ một số trường  hợp ngoại lệ liên quan đến thông tin mật, thông tin thuộc trường hợp miễn trừ.  Hình thức và thủ tục công khai thông tin khá đa dạng, bao gồm: Thông báo  trên các phương tiện thông tin đại chúng, đưa lên trang thông tin điện tử, báo, tạp  chí, ấn phẩm, niêm yết tại trụ sở cơ quan, đơn vị, thông báo trong các cuộc họp.  Thông tin được nhà nước công khai thường là những thông tin có sẵn, do  cơ quan nắm giữ hoặc tạo ra, có liên quan mật thiết đến quyền, lợi ích của công  dân mà pháp luật quy định nhà nước phải công bố công khai. Thông tin không  thuộc trường hợp nhà nước công khai là những thông tin này công dân không thể  tiếp nhận, bao gồm ba nhóm: thông tin không được cung cấp, thông tin chỉ được  cung cấp theo yêu cầu, và thông tin được cung cấp hạn chế.  Công khai, minh bạch thông tin không chỉ giúp đảm bảo quyền tiếp cận  thông tin của người dân mà còn góp phần vào nâng cao hiệu quả hoạt động của  các cơ quan hành chính nhà nước; tăng cường khả năng giám sát của xã hội với  hoạt động quản lý nhà nước; ngăn ngừa, giảm thiểu các sai phạm trong quản lý  nhà nước; phòng chống, tham ô, tham nhũng, lạm dụng quyền lực trong khu vực  hành chính công; tạo niềm tin của người dân với nền hành chính nhà nước. Công khai thông tin trong hoạt động tố tụng hành chính là trách nhiệm,  nghĩa vụ của các cơ quan tham gia tố tụng hành chính trong đó bao gồm cơ quan  tư pháp và cơ quan hành chính. Trong đó, đối với tòa án hành chính, hoạt động  công khai thông tin phải được tuân thủ, thực hiện từ khâu thụ lý đến xét xử, ra phán quyết đối với vụ án hành chính. Với các cơ quan hành chính, công khai thông  tin phải được thực hiện trong suốt quá trình hoạt động, tổ chức của cơ quan, trong  đó nội dung công khai, hình thức, phương tiện công khai tuân thủ theo các quy  định của pháp luật. Quyền tiếp nhận thông tin từ các chủ thể khác và Tòa án trong tố tụng hành  chính là quyền cơ bản của đương sự diễn ra trước khi Tòa án mở phiên tòa xét xử  vụ án. Nội hàm của quyền này chính là quyền được biết, sao chép lại các tài liệu,  chứng cứ do đương sự khác xuất trình hoặc do Tòa án thu thập, trong nội dung này  còn phải kể đến quyền sử dụng các tài liệu, chứng cứ đó. Đây là những tài liệu giúp  cho đương sự có thể chuẩn bị tốt nhất phương án giải quyết với tình huống của  mình nhằm bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân. Quyền tiếp nhận thông tin từ đương sự khác xuất trình hoặc do Tòa án thu  thập của đương sự đó là quyền được biết, ghi chép, sao chụp và sử dụng tài liệu,  chứng cứ do đương sự khác xuất trình hoặc do Tòa án thu thập, trừ tài liệu, chứng  cứ không được công khai. Như vậy, đương sự khi có yêu cầu ghi chép, sao chụp  tài liệu, chứng cứ thì phải làm đơn gửi Tòa án, người có thẩm quyền. Nếu trực  tiếp đến Tòa án trình bày yêu cầu được ghi chép, sao chụp tài liệu, chứng cứ thì  họ cũng phải thể hiện bằng văn bản nộp cho Tòa án và nêu rõ những tài liệu,  chứng cứ cần ghi chép, sao chụp, lý do yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ; họ  tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản lý, lưu giữ  tài liệu, chứng cứ cần cung cấp. Theo tác giả: Nguyễn Trung ThànhLink tài liệu đính kèm: https://docs.google.com/document/d/1eZqltaXNAVN57j-tzhQ1k8ZKKNdnmZaa/edit?usp=drive_web&ouid=102249775144483111159&rtpof=true    

1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quyền tiếp cận thông tin trong tố  tụng hành chính 1.1.1. Khái niệm quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính 1.1.1.1. Khái niệm quyền tiếp cận thông tin “Tự do thông tin” (freedom of information) thường được coi là đồng nghĩa  với “quyền tiếp cận thông tin” (right to access information), là một trong những  quyền cơ bản của con người. Theo Tuyên ngôn Thế giới về Quyền con người được  Đại hội đồng Liên hiệp quốc thông qua tại Nghị quyết số 217A (III) ngày  10/12/1948, nội dung quyền đang xét bao hàm cả quyền tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin. Điều 19 của Tuyên ngôn khẳng định: “Mọi người đều có quyền tự  do ngôn luận và bày tỏ ý kiến; quyền này bao gồm quyền tự do giữ quan điểm  không có sự can thiệp, tự do tìm kiếm, tiếp nhận và chia sẻ các ý tưởng và thông  tin bằng bất kỳ phương tiện nào và không có biên giới”. Điều 19 Công ước Quốc  tế về Các quyền dân sự, chính trị (năm 1966) cũng viết: “Mọi người đều có quyền  tự do ngôn luận. Quyền này bao gồm cả quyền tự do tìm kiếm, nhận và truyền đạt  mọi loại tin tức, ý kiến, không phân biệt ranh giới, hình thức tuyên truyền miệng,  hoặc bằng văn bản viết, in, hoặc bằng hình thức nghệ thuật hoặc thông qua mọi  phương tiện đại chúng khác tùy theo sự lựa chọn của họ” [22, tr.187]. Tuy nhiên,  xét về tính chất, có thể coi “quyền tiếp cận thông tin” nằm trong nội hàm của “tự do thông tin”, bởi khái niệm thứ nhất chủ yếu nói đến khả năng tìm kiếm, tiếp cận  và phổ biến những thông tin được ban hành và lưu giữ tại các cơ quan, tổ chức công  quyền, đặc biệt là các cơ quan hành chính nhà nước; trong khi đó khái niệm thứ hai  muốn nói đến khả năng tìm kiếm, tiếp cận và phổ biến mọi loại thông tin bất kể chủ  thể nắm giữ và có thể cho nhiều mục đích (giải trí, học thuật, chính trị, văn hóa,…). Quyền tiếp cận thông tin đôi khi cũng được giải thích với nghĩa hẹp hơn là  “quyền được thông tin” (right to information), hay quyền được biết về tổ chức và hoạt động của một chủ thể nào đó, đặc biệt là của các cơ quan nhà nước. Quyền  tiếp cận thông tin thể hiện tính chủ động của chủ thể tiếp cận, trong khi đó, quyền  được thông tin thể hiện một hình thức tiếp cận bị động. Bên cạnh đó, cũng cần hiểu  “được thông tin” ở góc độ kết quả thụ hưởng cuối cùng. Sự thụ hưởng ở đây có thể là hiển nhiên (do người khác chủ động cung cấp) cũng có thể là không hiển nhiên.  Để được thông tin, các chủ thể thụ hưởng cần phải có những hành động tác động  nhất định (yêu cầu cung cấp thông tin) đến chủ thể nắm giữ thông tin. Được thông  tin có thể hiểu là kết quả của hành vi chủ động thông tin từ phía chủ thể nắm giữ thông tin tới chủ thể tiếp nhận. Tức là chủ thể nắm giữ thông tin chủ động công  khai thông tin và chủ thể tiếp cận thu nhận thông tin một cách bị động. Được thông  tin ở đây cũng có thể hiểu là việc chủ thể nắm giữ thông tin đáp ứng các yêu cầu  (yêu sách) đòi được cung cấp thông tin của chủ thể tiếp nhận thông tin. Tức là chủ thể nắm giữ thông tin cung cấp thông tin một cách bị động theo các yêu cầu cụ thể của chủ thể tiếp nhận thông tin.  Như vậy, cách hiểu quyền được thông tin tức là người dân được đặt ở vị trí  bị động khi tiếp cận thông tin là thiếu khoa học và không chính xác. Mặt khác,  quyền tiếp cận thông tin cũng phải được hiểu theo cả hai hướng chủ động lẫn bị động. Đó là quyền của các chủ thể bằng cách này hay cách khác tiếp cận các thông  tin đã được công khai (tiếp cận thụ động). Đồng thời tiếp cận thông tin cũng là  cách tiếp cận mà chủ thể tiếp nhận thông tin phải đưa ra các yêu cầu đối với các  chủ thể nắm giữ để có được thông tin mình cần (tiếp cận chủ động). Cả hai thuật  ngữ quyền tiếp cận thông tin và quyền được thông tin đều đề cập đến quyền của  chủ thể được tự do tìm kiếm và tiếp nhận thông tin. Tuy nhiên, cách hiểu này là  chưa tương thích với nhận thức và quy định chung của luật pháp quốc tế, trong đó  coi “quyền được thông tin” chỉ là một trong ba khía cạnh của quyền tiếp cận thông  tin (gồm: Quyền được thông tin; quyền được tìm kiếm, yêu cầu cung cấp thông  tin; và quyền được phổ biến thông tin). Trách nhiệm bảo đảm quyền tiếp cận thông tin thuộc về Nhà nước nhằm hiện  thực hóa quyền tiếp cận thông tin của công dân đã được hiến định trong Hiến pháp  2013. Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin được xem là tiền đề thực hiện đảm bảo thực hiện các quyền chính trị, dân sự và các quyền kinh tế, văn hóa, xã hội của công  dân. Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin sẽ đảm bảo cá nhân được thông tin về hoạt  động của các cơ quan nhà nước và có thể tham gia giám sát phản biện xã hội; ngăn  ngừa việc cơ quan nhà nước đưa ra những quyết định có thể xâm phạm các quyền  công dân khác. Có thể nói, việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin có ý nghĩa quan  trọng trong sự phát triển đất nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển nền dân chủ của  các quốc gia, góp phần củng cố mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân. Ngoài ra,  việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin cũng làm tăng tính hiệu quả, minh bạch và  trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước trong việc thực hành công vụ. Từ việc  bảo đảm quyền này cũng góp phần nâng cao chất lượng của các chính sách pháp  luật khi đi vào đời sống xã hội… Như vậy, khái niệm được sử dụng trong luận án gắn với các thông tin đặc  thù do đó nên: Quyền tiếp cận thông tin là quyền của công dân nhằm tìm kiếm,  tiếp nhận, lưu giữ, phổ biến, sử dụng thông tin được ban hành và lưu giữ tại các  cơ quan, tổ chức công quyền. Theo cách hiểu này thì quyền tiếp cận thông tin bao  hàm đầy đủ các quyền của người dân đối với thông tin trong tương quan với các  quyền tự do khác của con người, như: Tự do tư tưởng, tự do tín ngưỡng và tôn giáo,  tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do biểu tình, tự do lập hội… 1.1.1.2. Khái niệm tố tụng hành chính Tố tụng hành chính là một trong những khái niệm khá mới mẻ cả về phương  diện lý luận và thực tiễn của hoạt động tư pháp ở Việt Nam. Hiện nay, có một số quan điểm, khái niệm khác nhau về tố tụng hành chính, cụ thể như sau: “Tố tụng hành chính được xem là một dạng của hoạt động tài phán. Trong  tiếng Latinh “tài phán” là “jurisdictio”, trong tiếng Anh là “jurisdiction”. Theo  nghĩa rộng, tài phán là quyền lực của cơ quan nhà nước trong việc xem xét tính  đúng sai của các hoạt động hành pháp diễn ra trên phạm vi lãnh thổ nhất định.  Còn theo nghĩa hẹp, thuật ngữ này dùng để chỉ thẩm quyền của Tòa án trong việc  xem xét, đánh giá và ra các phán quyết đối với vụ việc cụ thể và các đối tượng  xác định”[39, tr.86]. Theo khái niệm này thì tài phán có thể được hiểu bao gồm hoạt động giải quyết tranh chấp của Tòa án và hoạt động giải quyết tranh chấp  thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính [39, tr.86]. Tuy nhiên, có tác giả cho  rằng: “Tố tụng hành chính là toàn bộ hoạt động của Tòa án, Viện kiểm sát, người  tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, của cá nhân, của cơ quan Nhà nước và  tổ chức trong việc giải quyết vụ án hành chính, cũng như trình tự do pháp luật  quy định đối với việc khởi kiện, thụ lý, giải quyết vụ án hành chính và thi hành  bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính” [30, tr.12]. Còn theo Từ điển  Luật học, tố tụng hành chính được định nghĩa là “trình tự giải quyết vụ án hành  chính theo quy định của pháp luật tại Tòa án nhằm giải quyết các khiếu kiện đối  với quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước và của cán  bộ, công chức thuộc những cơ quan này” [75, tr.785]. Mặc dù có nhiều quan niệm, cách hiểu khác nhau, nhưng nghiên cứu sinh  cho rằng: Tố tụng hành chính là trình tự giải quyết vụ án hành chính theo quy định  của pháp luật tại tòa án nhằm giải quyết các khiếu kiện đối với quyết định hành  chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước, của công chức, cán bộ thuộc  những cơ quan này. So với cơ chế giải quyết các khiếu kiện hành chính bằng thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính, tố tụng hành chính có nhiều ưu điểm lớn đó  là các khiếu kiện được giải quyết bởi một hệ thống cơ quan chuyên trách độc lập  là các Tòa hành chính thuộc Tòa án nhân dân. Không những thế, thủ tục tố tụng  hành chính còn bảo đảm cho sự bình đẳng giữa công dân và các cơ quan công  quyền; đồng thời là cơ chế hữu hiệu góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp  của các cá nhân, tổ chức khi các quyền lợi của họ bị xâm phạm bởi các quyết định,  hành vi hành chính của các cơ quan công quyền. Ngoài khái niệm tố tụng hành chính, ta cũng cần phải hiểu rõ các đương sự trong vụ án hành chính. Đương sự trong vụ án hành chính có thể được hiểu là  người tham gia tố tụng để bảo vệ quyền, lợi ích của mình hoặc bảo vệ lợi ích công  cộng, lợi ích của Nhà nước thuộc lĩnh vực mình phụ trách do có quyền, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hành chính. Họ có thể là cá nhân, cơ quan hoặc tổ chức tham  gia tố tụng với tư cách là người khởi kiện, người bị kiện và người có quyền lợi,  nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính. Theo đó:Người khởi kiện là người tham gia tố tụng khởi kiện vụ án hành chính nhằm  bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy cũng tham gia tố tụng để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình như các đương sự khác nhưng việc tham gia tố tụng của người khởi kiện mang tính chủ động. Trong tố tụng hành chính, hoạt  động tố tụng của người khởi kiện có thể dẫn dến việc làm phát sinh, thay đổi hay  đình chỉ tố tụng. Người bị kiện là người tham gia tố tụng để trả lời về việc kiện do bị người  khởi kiện hoặc bị người khác khởi kiện theo quy định của pháp luật. Việc tham  gia vào vụ án hành chính của người bị kiện mang tính bị động chứ không chủ động như người khởi kiện. Do bị người khởi kiện hoặc người đại diện của họ khởi  kiện nên người bị kiện phải tham gia tố tụng để trả lời về việc kiện. Tuy nhiên,  hoạt động tố tụng hành chính của người bị kiện cũng có thể làm thay đổi quá trình  giải quyết vụ án hành chính. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính là người  tham gia tố tụng vào vụ án hành chính đã phát sinh giữa người khởi kiện và người  bị kiện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Việc tham gia tố tụng của  người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính có thể do họ chủ  động, theo yêu cầu của người khởi kiện hoặc theo yêu cầu của Tòa án. Người có  quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không khởi kiện vụ án cũng như không bị kiện mà  là người tham gia tố tụng khi vụ án đã xuất hiện giữa người khởi kiện, người bị kiện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của họ. Việc tham gia tố tụng của họ trong  vụ án hành chính là do họ có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hành chính.  Ngoài ra, việc tham gia tố tụng còn xuất phát từ các căn cứ pháp lý khác. Đặc điểm của tố tụng hành chính: Thứ nhất, tố tụng hành chính là tổ chức và hoạt động xét xử các tranh chấp  hành chính phát sinh khi có đơn khởi kiện vụ án hành chính giữa công dân, tổ chức với các cơ quan, tổ chức, cá nhân công quyền. Thứ hai, cơ quan tiến hành tố tụng hành chính ở Việt Nam là Tòa án và  Viện kiểm sát. Trong hoạt động, các cơ quan này được nhân danh Nhà nước thực hiện quyền và nghĩa vụ tố tụng để giải quyết vụ án hành chính cụ thể theo đúng  quy định của pháp luật tố tụng. Thứ ba, đối tượng khởi kiện vụ án hành chính trong tố tụng hành chính là  các quyết định hành chính, hành vi hành chính do người có thẩm quyền trong các  cơ quan công quyền ban hành hoặc thực hiện. Thứ tư, tố tụng hành chính được thực hiện theo trình tự, thủ tục, do pháp  luật tố tụng hành chính quy định. Luật Tố tụng hành chính (được Quốc hội khóa  13 thông qua ngày 25/11/2015 và có hiệu lực kể từ ngày 01/07/2016) là văn bản  có hiệu lực pháp lý cao nhất trong công tác giải quyết các vụ án hành chính ở Việt  Nam hiện nay. 1.1.1.3. Khái niệm quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính Tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính có nội hàm xuất phát từ quyền  tiếp cận thông tin nói chung như đã nói ở trên, so với quyền tiếp cận thông tin  khác thì các thông tin trong tố tụng hành chính là những thông tin mang tính đặc  thù. Trong tố tụng hành chính, các tài liệu, chứng cứ là các văn bản, giấy tờ, hình  ảnh, bản ghi âm, lời tường trình của người có liên quan,... là những “thông tin”  cần thiết, là cơ sở để các đương sự bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình và là cơ  sở để Tòa án ra quyết định hành chính. Vì vậy, có thể xem các “thông tin” này là  bằng chứng lột tả khách quan bản chất của sự việc. Trong quá trình giải quyết các  vụ án hành chính, Tòa án mà cụ thể là Thẩm phán được phân công giải quyết vụ  án phải dựa vào các tài liệu, chứng cứ do đương sự tham gia tố tụng xuất trình  cũng như được Tòa án thu thập để làm căn cứ xác định tính hợp pháp, chấp nhận  hay phản bác ý kiến, yêu cầu của đương sự. Tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính là một trong những nội dung quan trọng nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá  nhân, đồng thời đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả trong thực thi pháp luật hiện hành. Quyền tiếp cận thông tin của người dân đã được ghi nhận trong Hiến pháp và đã  được cụ thể hóa trong một số văn bản pháp luật chuyên ngành. Tại Điều 98, Luật  Tố tụng hành chính năm 2015, quy định, quyền tiếp cận, trao đổi tài liệu, chứng cứ của đương sự trong vụ án hành chính “Đương sự có quyền được biết, ghi chép,  sao chụp, trao đổi tài liệu, chứng cứ do đương sự khác giao nộp cho Tòa án hoặc  do Tòa án thu thập được, trừ tài liệu, chứng cứ quy định tại Khoản 2 Điều 96 của  Luật này (Tòa án không công khai nội dung chứng cứ có liên quan đến bí mật nhà  nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh,  bí mật cá nhân theo yêu cầu chính đáng của đương sự nhưng phải thông báo cho  đương sự biết những chứng cứ không được công khai)”. Mặc dù quyền tiếp cận thông tin nói chung và quyền tiếp cận thông tin trong  tố tụng hành chính nói riêng đã được đề cập đến trong một số văn bản cụ thể, tuy  nhiên, cho đến nay, chưa có một khái niệm chính thức nào được đưa ra về quyền  tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính. Hiện nay, các công trình nghiên cứu,  các bài viết chủ yếu đề cập đến các khái niệm về quyền tiếp cận thông tin, khái  niệm về tố tụng hành chính. Xét về bản chất, quyền tiếp cận thông tin là quyền của  công dân nhằm tìm kiếm, tiếp nhận, lưu giữ, phổ biến, sử dụng tất cả các thông tin  được ban hành và lưu giữ tại các cơ quan, tổ chức công quyền theo quy định, các  thông tin này được cung cấp dưới cả hai hình thức là chủ động và bị động. Còn tố  tụng hành chính là những trình tự để giải quyết các vụ án hành chính theo quy định  của pháp luật. Thông qua trình tự này, Tòa án và các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ  hỗ trợ giải quyết các khiếu kiện của cá nhân, tổ chức đối với các quyết định, hành  vi hành chính của các cơ quan nhà nước, cá nhân, tổ chức có thẩm quyền gây ảnh  hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của chủ thể bị xâm phạm. Từ những phân tích ở trên, nghiên cứu sinh đưa ra khái niệm như sau:  “Quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính là quyền của đương sự nhằm  tìm kiếm, ghi chép, sao chụp, phổ biến/trao đổi các tài liệu, chứng cứ từ các cơ  quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của  bản thân trong tố tụng hành chính”. Việc đảm bảo quyền nói chung và quyền tiếp cận thông tin nói riêng của  các đương sự trong tố tụng hành chính là trách nhiệm của Nhà nước thông qua bộ  máy của mình1.1.2. Đặc điểm của quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính Thứ nhất, quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính là một trong  những quyền cơ bản của đương sự được ghi nhận bằng pháp luật  Trong hoạt động tố tụng hành chính, quyền tiếp cận thông tin của các đương  sự có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của  mình. Trong khi đó, với vị thế bất cân xứng giữa người khởi kiện, người có quyền  lợi, nghĩa vụ liên quan và bên bị kiện là các cơ quan, tổ chức, cá nhân công quyền  dẫn đến việc tiếp cận thông tin hết sức khó khăn. Vì vậy, để đảm bảo việc thực  hiện có hiệu quả trên thực tế thì cần phải có một cơ sở pháp lý vững chắc, đầy đủ ghi nhận quyền tiếp cận thông tin của các đương sự. Pháp luật ghi nhận quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính của  người dân cũng như quyền của các đương sự trong tố tụng hành chính. Cụ thể là  đương sự được phép tiếp cận thông tin của các cơ quan nhà nước (trừ các thông tin  thuộc bí mật nhà nước); có quyền tiếp cận với các tài liệu, chứng cứ được đương  sự khác, các cá nhân, tổ chức, cơ quan có liên quan giao nộp hoặc các chứng cứ, tài  liệu mà tòa án thu thập được. Việc pháp luật ghi nhận sẽ bảo đảm thực thi quyền  của đương sự trong tố tụng hành chính với tư cách quyền con người được minh  bạch, rõ ràng và hiệu quả hơn..  Sự ghi nhận của pháp luật cũng giúp thể hiện rõ các nội hàm của quyền như  chủ thể áp dụng quyền (chủ thể quyền, chủ thể bảo đảm); nội dung của  quyền(quyền tiếp cận, thu thập, sử dụng, chia sẻ…thông tin); trách nhiệm, nghĩa  vụ (thu thập, cung cấp, chia sẻ, công khai thông tin…) đồng thời cũng quy định  cụ thể về quá trình thực hiện quyền như cơ quan - tổ chức – cá nhân chịu trách  nhiệm thực hiện; quy trình, trình tự, thủ tục thực hiện… Thứ hai, chủ thể liên quan đến quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành  chính bao gồm chủ thể thực hiện quyền tiếp cận thông tin, chủ thể bảo đảm quyền  tiếp cận thông tin Về chủ thể quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính bao gồm người  khởi kiện, người bị kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Những chủ thể này yêu cầu những chủ thể có nghĩa vụ phải cung cấp thông tin để có thể bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình. Để thực hiện tốt quyền tiếp  cận thông tin, không chỉ dựa trên năng lực cá nhân, mà cần phải có sự bảo đảm của  pháp luật, của các cơ quan nhà nước. Hầu hết luật tiếp cận thông tin của các quốc  gia đều cho phép bất kỳ cá nhân nào cũng có quyền yêu cầu cung cấp thông tin mà  không kể đến lợi ích pháp lý, địa vị pháp lý và nơi cư trú. Trong bối cảnh nền kinh  tế hội nhập toàn cầu, một số quốc gia trên thế giới quy định chủ thể không mang  quốc tịch của quốc gia sở tại cũng có thể yêu cầu được cung cấp những thông tin  nhất định, cụ thể như thông tin liên quan đến điều kiện cư trú, làm việc của người  nước ngoài,… Một số quốc gia như Phần Lan còn cho phép ẩn danh khi đưa ra các  yêu cầu cung cấp thông tin [76, tr.36].  Về năng lực chủ thể theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính thì mọi  cá nhân, cơ quan nhà nước, tổ chức đều có quyền tiếp cận thông tin (năng lực pháp  luật). Tuy nhiên, bên cạnh năng lực pháp luật đó, cá nhân, cơ quan, tổ chức đều  phải có năng lực hành vi. Chủ thể quyền tiếp cận thông tin phải thể hiện được năng  lực của mình trong quá trình tiếp cận, sử dụng và khai thác thông tin hiệu quả. Cụ thể, đối với chủ thể quyền tiếp cận thông tin là các cá nhân: Một là, có năng lực pháp luật: Đây là loại năng lực của các chủ thể thực  hiện quyền tiếp cận thông tin được pháp luật tố tụng hành chính quy định. Tức là,  khả năng được hưởng những quyền tiếp cận thông tin như quyền sao chép, quyền  trao đổi thông tin, quyền tìm kiếm thông tin,… khi tham gia vào các giai đoạn của  quá trình tố tụng hành chính. Đồng thời, các chủ thể này cũng phải gánh chịu  những nghĩa vụ tương ứng. Hai là, có năng lực hành vi: Tức là khả năng tự mình sử dụng đúng đắn  quyền của mình do pháp luật tố tụng hành chính quy định một cách độc lập. Năng  lực hành vi được xác định thông qua độ tuổi và sức khỏe. Cụ thể là người thực  hiện quyền tiếp cận thông tin phải đủ 18 tuổi trở lên, có sức khỏe bình thường,  không có nhược điểm về thể chất hoặc tâm thần. Nếu người thực hiện quyền tiếp  cận thông tin bị hạn chế năng lực hành vi thì việc thực hiện quyền thông qua người  đại diện hợp pháp.Nếu đương sự là các cơ quan nhà nước, tổ chức thì việc thực hiện quyền  tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính thông qua người đại diện theo pháp  luật hoặc theo ủy quyền. Người đại diện theo pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức là người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó. Còn người đại diện theo ủy quyền là  bất kỳ người nào (có đầy đủ năng lực chủ thể) được đương sự ủy quyền đại diện  cho mình trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin, trừ một số trường hợp  pháp luật quy định ngăn cấm. Việc mở rộng đối tượng được thực hiện quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính tạo cơ hội cho đương sự được thỏa mãn nhu cầu thông tin của  mình và đảm bảo cho công lý được thực thi, bảo đảm tính hiệu lực, hiệu quả của  bản án. Tuy nhiên, trong khuôn khổ, phạm vi nghiên cứu của luận án này, tác giả chỉ đề cập đến quyền tiếp cận thông tin của cá nhân khởi kiện vụ án hành chính  đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính. Về chủ thể bảo đảm quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính: Bảo  đảm quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính hiệu quả luôn phụ thuộc vào  chủ thể nắm giữ thông tin hay nói cách khác là người có trách nhiệm cung cấp  thông tin cũng như TAND có đầy đủ nhận thức, quyền hạn và khả năng bảo đảm  quyền tiếp cận thông tin của đương sự. Tuy nhiên, trong tố tụng hành chính người  cung cấp thông tin có thể cũng chính là bên bị kiện, do đó thông thường để bảo vệ quyền và lợi ích, họ sẽ phớt lờ việc phải có nghĩa vụ cung cấp thông tin. Do đó, để bảo đảm quyền của người khởi kiện, những người thuộc diện yếu thế trong tố tụng  hành chính thì rất cần sự bảo đảm bằng trách nhiệm của nhà nước. Chủ thể bảo đảm  quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính bao gồm các cơ quan nhà nước  và có thể chia thành hai nhóm đó là: Các cơ quan hành chính nhà nước và các cơ  quan tư pháp. Đối với chủ thể là cơ quan hành chính nhà nước Các cơ quan hành chính nhà nước là chủ thể thực hiện chức năng cung cấp  thông tin trong tố tụng hành chính. Có hai cách tiếp cận chính khi định nghĩa chủ thể nào cung cấp thông tin. Cách tiếp cận thứ nhất và thông thường nhất là chỉ cần định nghĩa các chủ thể và những vấn đề mang tính nguyên tắc, còn việc xác định  cụ thể sẽ được giải quyết theo từng trường hợp. Cách tiếp cận thứ hai là đưa ra danh  mục các tên của các chủ thể có nghĩa vụ cung cấp thông tin. Theo cách thứ hai có  ưu điểm là rõ ràng và cụ thể nhưng sẽ bị quá cứng nhắc, sau một thời gian thường  gặp những vướng mắc do danh sách chủ thể đưa ra có khi lại vừa thừa vừa thiếu.  Trong nhiều quốc gia thì các chủ thể tư nhân cũng phải chịu sự điều chỉnh của luật  tiếp cận thông tin, tuy nhiên, luật thường chỉ quy định nghĩa vụ của dạng chủ thể này phải cung cấp một số loại thông tin nhất định mà họ đang nắm giữ, thông  thường là các thông tin về quyền con người, thông tin về môi trường. Ngược lại, ở một số quốc gia, luật tiếp cận thông tin loại trừ một số cơ quan nhất định, có nắm  giữ những thông tin nhạy cảm khỏi phạm vi điều chỉnh. Thông thường đó là các cơ  quan cảnh sát, an ninh, quân đội và tình báo [76, tr.37]... Ở Việt Nam, trong tố tụng hành chính, chủ thể cung cấp thông tin không  chỉ giới hạn ở tòa án, mà đương sự còn có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá  nhân khác cung cấp tài liệu, chứng cứ. Mặt khác, việc công khai các thông tin,  giao nộp các tài liệu chứng cứ cho tòa án để tòa án thông báo cho đương sự được  tiếp cận, và cung cấp thông tin, tài liệu theo yêu cầu của đương sự tham gia tố tụng theo những trình tự, thủ tục cũng được quy định cụ thể. Tuy nhiên, việc  cung cấp thông tin trong tố tụng hành chính đối với cá nhân là người nắm giữ  thông tin thường có vị thế, ưu thế hơn người yêu cầu cung cấp thông tin, do đó  cần có một cơ chế rõ ràng và cụ thể để việc cung cấp thông tin là trách nhiệm  pháp lý, khi đó các quyền và nghĩa vụ của các bên có liên quan mới bảo đảm  tính hiệu quả Đối với chủ thể là cơ quan tư pháp Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin là quá trình thúc đẩy công bằng và thực  thi pháp luật, củng cố nhà nước pháp quyền. Việc bảo đảm quyền tiếp cận thông  tin sẽ góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, làm tăng tính hiệu  quả, minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước, nhất là cơ quan  thực hiện quyền tư pháp, nơi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con  người, quyền công dân, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Để bảo đảm quyền tiếp cận thông tin được thực hiện hiệu quả thì ngoài việc hoàn thiện  trách nhiệm pháp lý, nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức chia sẻ thông tin, Nhà nước  cần củng cố bộ máy bảo đảm quyền tiếp cận thông tin qua vai trò tòa án xét xử các  vụ án hành chính với đầy đủ cơ sở pháp lý cho quy trình thúc đẩy và bảo vệ quyền  tiếp cận thông tin của đương sự trong tố tụng hành chính... Vai trò của các cơ quan tư pháp trong việc đảm bảo quyền tiếp cận thông tin  trong tố tụng hành chính được thực hiện trên hai nội dung là: Bảo đảm các chủ thể khác phải cung cấp thông tin và thực hiện trách nhiệm cung cấp, công khai thông tin. (i) Các cơ quan tiến hành tố tụng đảm bảo các đương sự, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ,  thông tin liên quan đến vụ án để làm căn cứ xét xử cũng như để đương sự có thể tiếp cận được. (ii) Tòa án, Viện kiểm sát thực hiện công khai các thông tin, chứng  cứ trong vụ án để các đương sự được biết, được tiếp cận. Việc công khai thông  tin của bao gồm các thông tin liên quan đến thủ tục xét xử vụ án... Trong các chủ thể đảm bảo quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính, Tòa án hành chính  có vai trò đặc biệt quan trọng. Tòa án thực hiện đảm bảo quyền tiếp cận thông tin  của đương sự thông qua một số nội dung: Thông qua chức năng, thẩm quyền của Tòa án: Tòa án với sứ mệnh là bảo  vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ pháp luật, được Nhà nước giao trọng  trách, quyền lực. Do đó việc Tòa án thực hiện chức năng, trách nhiệm, nhiệm vụ tố tụng hành chính là nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự trong  đó có quyền tiếp cận thông tin. Dựa trên chức năng, thẩm quyền được giao, Tòa án  xây dựng kế hoạch, phương pháp, cách thức tổ chức thực hiện, giải quyết các vụ án  hành chính. Việc Tòa án thực hiện đúng, đủ, hiệu quả chức năng, thẩm quyền của  mình vừa tạo ra sức mạnh pháp lý vừa tạo dựng hình ảnh của một nền tư pháp công  khai, minh bạch, công bằng, nghiêm minh, vì nhân dân phục vụ. Tòa án phải đảm bảo sự bình đẳng giữa các đương sự trong tố tụng hành  chính: Trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, Đảng ta đã xác  định “Cải cách tư pháp phải được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, có trọng tâm,  trọng điểm với những bước đi vững chắc”. Riêng với tố tụng hành chính thực hiện  “Mở rộng thẩm quyền xét xử của tòa án đối với các khiếu kiện hành chính. Đổi mới mạnh mẽ thủ tục giải quyết các khiếu kiện hành chính tại tòa án; tạo điều kiện thuận  lợi cho người dân tham gia tố tụng, bảo đảm sự bình đẳng giữa công dân và cơ quan  công quyền trước tòa án” [10].  Như vậy có thể thấy, đảm bảo sự bình đẳng trong tố tụng hành chính là một  trong những nội dung của cải cách tư pháp nói chung và cải cách hoạt động tố tụng hành chính nói riêng mà nước ta hướng đến. Cần đảm bảo yếu tố này bởi  trong quan hệ quản lý hành chính, công dân là đối tượng chịu sự quản lý hành  chính của các cơ quan công quyền (cơ quan hành chính nhà nước). Quan hệ này  là quan hệ “quyền lực – phục tùng”. Tuy nhiên trong quan hệ tố tụng hành chính  Tòa án cần đảm bảo để quan hệ giữa công dân (người khởi kiện) – và cá nhân, cơ  quan công quyền Nhà nước (người bị khởi kiện) phải là quan hệ bình đẳng, công  bằng giữa “đương sự - đương sự”, đảm bảo mọi đương sự đều phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đã được pháp luật quy định mà không có bất cứ trường hợp  ngoại lệ nào. Tòa án thực hiện hoạt động đối thoại trong tố tụng hành chính: Để bảo đảm  quyền của các đương sự; giải quyết vụ việc nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức; nâng cao hiệu quả của hoạt động tố tụng, Tòa án thực hiện thủ tục  đối thoại giữa các đương sự. Trong quá trình đối thoại, các đương sự có quyền  cung cấp, chia sẻ các thông tin, tài liệu, chứng cứ liên quan để bảo vệ những nhận  định, quyền lợi, các quyết định mà mình đã ban hành. Đồng thời các đương sự cũng có quyền trao đổi, đối thoại, tranh luận với nhau để làm giảm các mâu thuẫn,  xung đột; đi đến đồng nhất quan điểm, nhận thức; thống nhất cách giải quyết có  thể rút một phần hoặc toàn bộ nội dung đơn kiện, sửa đổi hoặc hủy bỏ quyết định  hành chính, hành vi hành chính… Tòa án thực hiện ủy thác thu thập tài liệu, chứng cứ: Để phục vụ cho hoạt  động tố tụng, Tòa án có quyền tự mình hoặc ủy thác tiến hành xác minh, thu thập  tài liệu, chứng cứ để làm rõ các tình tiết của vụ án Việc ủy thác của Tòa án được  coi là hoạt động hỗ trợ, là biện pháp nhằm thu thập tài liệu, chứng cứ phục vụ cho  tố tụng hành chính. Tuy nhiên nếu không thực hiện tốt hoạt động ủy thác có thể dẫn đến kéo dài thời gian giải quyết vụ án, ảnh hưởng đến quyền của đương sự cũng như khó khăn cho các tòa án, cơ quan được ủy thác. Thứ ba, về phạm vi thông tin được tiếp cận trong tố tụng hành chính Hoạt động tố tụng hành chính bao gồm khởi kiện, thụ lý, xét xử (sơ thẩm,  phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm) và thi hành án hành chính. Do đó, thông tin  trong tố tụng hành chính cũng bao gồm: Một là, thông tin về chứng cứ trong vụ án hành chính. Chứng cứ trong vụ án  hành chính là những gì có thật được đương sự, cá nhân, tổ chức khác giao nộp, xuất  trình cho Tòa án trong quá trình tố tụng hoặc do Tòa án thu thập được theo trình tự,  thủ tục do pháp luật quy định mà Tòa án dùng làm căn cứ để xác định các tình tiết  khách quan của vụ án cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là  có căn cứ và hợp pháp [2, Điều 80]. Theo đó, chứng cứ được thu thập từ các nguồn  chứng cứ theo quy định của pháp luật. Đương sự có quyền được biết các chứng cứ này để phục vụ cho việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cũng như giải  quyết một cách đúng đắn các vụ án hành chính. Hai là, thông tin về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quá trình tham  gia tố tụng hành chính. Đây là những thông tin về quyền, nghĩa vụ được pháp luật  quy định mà các chủ thể tiến hành tố tụng, tham gia tố tụng bắt buộc cần phải biết  nhằm tạo thuận lợi cho quá trình giải quyết vụ án hành chính, đương sự có thể bảo  vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính mình và đồng thời cũng làm cho hoạt động  tố tụng hành chính được thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục. Ba là, thông tin về xét xử. Theo đó, đương sự trong tố tụng hành chính có  quyền được biết các quy trình, thủ tục tố tụng (sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc  thẩm, tái thẩm), tức là toàn bộ quá trình xem xét, đánh giá bản chất pháp lý của  vụ việc nhằm đưa ra một phán xét về tính chất, mức độ pháp lý của vụ việc theo  cấp độ, nội dung xét xử; các bản án, quyết định của Tòa án. Bốn là, thông tin về thi hành án hành chính. Đây là những thông tin mà  đương sự có quyền được biết nhằm biết được chủ thể thực hiện thi hành án hành chính, nội dung thực hiện cũng như kết quả thực hiện, từ đó tạo sự tin tưởng của  đương sự vào Tòa án nhân dân. Thứ tư, quyền tiếp cận thông tin là quyền có thể bị hạn chế theo luật định Thông thường, các chủ thể có nghĩa vụ theo luật định phải cung cấp thông  tin một cách đầy đủ, chính xác, không được cung cấp thiếu nhằm bảo vệ quyền,  lợi ích hợp pháp của đương sự khi tham gia hoạt động tố tụng hành chính. Tuy  nhiên, trong một số trường hợp các chủ thể có quyền không cung cấp những thông  tin có liên quan đến bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bí mật  nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân(Khoản 2,Điều 69, Khoản 2 Điều  182 Luật Tố tụng hành chính; Điều 6 Luật Tiếp cận thông tin).Bởi nếu những  thông tin này bị lộ ra bên ngoài sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, những ảnh  hưởng xấu đến quốc phòng-an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, hiệu quả hoạt động sản xuất-kinh doanh của các doanh nghiệp, quyền và lợi  ích hợp pháp của các các tổ chức, cá nhân. Do đó, pháp luật tố tụng hành chính ở một số nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam quy định những loại thông tin  mà đương sự có quyền được tiếp cận và những loại thông tin không được tiếp cận.  Các chủ thể cung cấp thông tin không có nghĩa vụ cung cấp hết thông tin cho  trong một số trường hợp cụ thể theo luật định. 1.1.3. Vai trò của quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính Tiếp cận thông tin được coi là một trong 5 bước của quy trình tố tụng hành  chính ở nhiều quốc gia trên thế giới [6].Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính là việc Nhà nước thiết lập các điều kiện cần thiết nhằm ghi nhận,  tôn trọng và thực hiện các quyền công dân trong quá trình giải quyết các khiếu kiện  hành chính bằng con đường tố tụng, thông qua hoạt động xét xử của Tòa án nhân  dân, theo một cơ chế riêng được điều chỉnh bởi luật tố tụng hành chính. Bảo đảm  quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính là bảo đảm dân chủ, bảo đảm  hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước, cũng là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp  của công dân trong tố tụng hành chính. Trong quá trình giải quyết các khiếu kiện  hành chính bằng con đường tố tụng hành chính, Nhà nước tạo các điều kiện cần thiết để các cá nhân công dân thực hiện các quyền công dân của mình, thể hiện ở việc ghi nhận các quyền công dân tại Hiến pháp, Luật tố tụng hành chính; đồng thời  Nhà nước thiết lập cơ chế bảo đảm quyền công dân, đó là các quy định tạo điều  kiện cho tự thực hiện quyền công dân của mình và các quy định về thẩm quyền và  trách nhiệm của Tòa Hành chính, sự kiểm tra, giám sát của Viện kiểm sát nhân dân  trong tố tụng hành chính… Thứ nhất, tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính góp phần bảo đảm  quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trong xây dựng nhà  nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Hiến pháp năm 2013 đã bổ sung, làm rõ bản chất của Nhà nước pháp quyền  xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đó là Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân  dân [1, Điều 2]. Theo đó, Nhà nước pháp quyền thượng tôn Hiến pháp và pháp  luật, các quy định tại Hiến pháp là nền tảng cho toàn bộ hệ thống luật pháp bởi  những điều luật này sẽ được cụ thể hóa thành các bộ luật, luật để điều chỉnh các  quan hệ xã hội. Mọi chủ thể trong xã hội đều phải tuân thủ Hiến pháp và pháp  luật. Đồng thời, ở nhà nước pháp quyền có sự bình đẳng giữa mọi người (nhà  nước, tập thể và cá nhân đều bình đẳng trước pháp luật), không phân biệt đối xử trong việc công nhận, thụ hưởng và phát triển các quyền con người, quyền công  dân. Điều đó cho thấy, nhà nước pháp quyền phải xác lập được cơ chế bảo vệ, bảo  đảm thực hiện các quyền công dân cho người dân khi tham gia vào các quan hệ xã hội và khi có tranh chấp; đặc biệt khi phát sinh tranh chấp hành chính giữa  công dân với các cơ quan nhà nước hoặc với người có thẩm quyền thì chỉ có Tòa  án mới có thẩm quyền phán xét việc tuân thủ pháp luật của các bên và hệ thống  Tòa án độc lập sẽ là bảo đảm cuối cùng cho công dân có đủ khả năng và điều kiện  bảo đảm quyền công dân của mình khi bị xâm phạm. Do vậy, việc Nhà nước tạo  các điều kiện pháp lý nhằm bảo đảm quyền công dân trong tố tụng hành chính sẽ góp phần bảo đảm quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trong  xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.Thứ hai, tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính góp phần thực hiện  trách nhiệm của Nhà nước bảo đảm quyền của cá nhân, của công dân khởi kiện Nhà nước là chủ thể có nghĩa vụ bảo vệ công lý, bảo vệ, bảo đảm quyền con  người, bảo đảm các quyền và nghĩa vụ công dân được ghi nhận theo Hiến pháp và  pháp luật. Nhà nước chủ động, tích cực xây dựng hệ thống pháp luật, các chương  trình, kế hoạch và triển khai đồng bộ xuyên suốt các nội dung bảo đảm quyền công  dân trong các chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội. Hiến pháp và pháp luật  là cơ sở, căn cứ pháp lý để công dân thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình trong  các quan hệ xã hội, trong đó có quan hệ hành chính. Hiến pháp được coi là công cụ quan trọng hàng đầu được Nhà nước sử dụng để bảo đảm quyền công dân, là “điều  kiện tiên quyết cho việc đảm bảo các quyền cơ bản của công dân” [13, tr.39]. Vì vậy, các cơ quan nhà nước trong đó có các cơ quan bảo vệ pháp luật,  cán bộ, công chức,phải tôn trọng và bảo đảm quyền của cá nhân, công dân tham  gia trong tố tụng hành chính. Thứ ba, quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính góp phần  phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động của bộ máy nhà nước, của  cán bộ, công chức Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, với  phương hướng xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, trong sạch, vững mạnh, đấu  tranh phòng chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động của bộ máy nhà  nước, của cán bộ, công chức. Tham nhũng, quan liêu, tiêu cực là hành vi của người  lạm dụng chức vụ, quyền hạn hoặc cố ý làm trái quy định của pháp luật để phục vụ lợi ích cá nhân nên đó là căn bệnh xã hội nguy hiểm cản trở sự phát triển của đất  nước và làm giảm niềm tin của người dân đối với Đảng, Nhà nước. Để giải quyết  vấn đề này, các cơ quan nhà nước, Chính phủ đã tăng cường chỉ đạo xây dựng,  hoàn thiện và tổ chức thực hiện các thể chế, cơ chế, chính sách (như xây dựng quy  tắc ứng xử, trách nhiệm người đứng đầu, cải cách thủ tục hành chính…) nhằm nâng  cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước trên mọi lĩnh vực.Trong quan hệ hành chính phát sinh hàng ngày giữa Nhà nước (đại diện là  cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền) với công dân, mọi quyết định hành  chính hoặc hành vi hành chính của người có thẩm quyền đều ảnh hưởng trực tiếp  đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Do đó, trong quan hệ này dễ xảy ra  tranh chấp, khiếu kiện hành chính. Với vai trò là cơ quan giải quyết tranh chấp hành  chính, trên cơ sở quy định của pháp luật, Tòa Hành chính ra phán quyết về tính hợp  pháp của các quyết định, hành vi hành chính bị khiếu kiện, qua đó bảo đảm quyền  công dân của người dân trên thực tế. Đồng thời, việc buộc cơ quan nhà nước, người  có thẩm quyền phải thực hiện bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật đã góp phần  tích cực nâng cao ý thức, tính chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, người  có thẩm quyền trước người dân, góp phần đấu tranh, phòng chống quan liêu, tham  nhũng, tiêu cực của các cán bộ, công chức trong hoạt động quản lý nhà nước. Thứ tư, quyền tiếp cận thông tin trong tố tụng hành chính góp phần nâng  cao hiệu quả hoạt động quản lý hành chính nhà nước Hoạt động giải quyết các vụ án hành chính được thực hiện theo đúng quy  định của pháp luật, đặc biệt tại phiên tòa xét xử vụ án hành chính nếu được tiến  hành tốt, khoa học, khách quan sẽ tạo ra một cơ chế tư pháp độc lập giám sát hoạt  động hành pháp. Thông qua hoạt động xem xét tính hợp pháp của quyết định hành  chính, hành vi hành chính, Tòa Hành chính đã tác động trực tiếp đến hoạt động  quản lý hành chính nhà nước, đến người có thẩm quyền, nhằm hạn chế, khắc phục  những hậu quả pháp lý phát sinh từ hoạt động của các chủ thể quản lý hành chính.  Từ đó, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong hoạt động công vụ của các  cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền, ngăn ngừa những hành vi vi  phạm quyền công dân từ phía cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền. Bên cạnh đó, trong quá trình giải quyết vụ án hành chính, nếu Tòa án phát  hiện được những văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc giải quyết vụ án  hành chính có dấu hiệu trái với Hiến pháp, pháp luật, Tòa án có quyền kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc đề nghị người có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật đó. Với nhiệm vụ này, Tòa Hành  chính đã giữ vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật hành  chính, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ công chức, cơ quan nhà nước, đồng  thời góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hành chính nhà nước. Theo tác giả: Nguyễn Trung ThànhLink tài liệu đính kèm : https://drive.google.com/file/d/1EA-g0M5jgSwQDLNwrOS5AymwCdb61mYL/view  

Từ ngày 06 đến ngày 08/9/2022, Ủy ban Kiểm tra Trung ương (UBKT) Trung ương đã xem xét, kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhiệm kỳ 2016 - 2021.Xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhiệm kỳ 2016 - 2021, UBKT Trung ương nhận thấy: Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, để Bộ Giáo dục và Đào tạo và một số tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong công tác cán bộ; xây dựng, ban hành thể chế, chính sách; thực hiện một số dự án đầu tư công; trong biên soạn, thẩm định, xuất bản, phát hành sách giáo khoa; tổ chức kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia năm 2018 và năm 2021, một số cán bộ, đảng viên trong Ngành bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sựTrách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm nêu trên thuộc về Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cá nhân: Phùng Xuân Nhạ, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Bộ trưởng; Nguyễn Hữu Độ, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng;Và một số lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các cục, vụ thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo.   Những vi phạm, khuyết điểm nêu trên đã ảnh hưởng đến kết quả thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương về giáo dục và đào tạo; nguy cơ gây thất thoát, lãng phí lớn tiền, tài sản của Nhà nước, nguồn lực của xã hội; gây bức xúc trong Nhân dân; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, ngành Giáo dục, đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật.Trên đây là bài viết của chúng tôi về tin tức pháp luật mới nhất. Nếu muốn biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ Công ty Luật Legalzone Hotline tư vấn: 088.888.9366 Email: Support@legalzone.vn Website: https://legalzone.vn/