Quy trình thực hiện Bước 1: Nộp hồ sơ đăng ký hoạt động tại Trung tâm trọng tài lên Sở Tư pháp.Nếu hồ sơ còn thiếu sót hoặc không đúng theo quy định, tổ chức sẽ nhận Phiếu hướng dẫn để điều chỉnh hồ sơ cho đúng và đầy đủ.Khi hồ sơ hoàn thiện và đầy đủ, người nộp hồ sơ sẽ nhận Giấy biên nhận và được hẹn ngày lấy kết quả.Bước 2: Xem xét và thẩm định hồ sơ.Nếu hồ sơ không đạt yêu cầu, tổ chức sẽ nhận lại hồ sơ kèm theo văn bản giải thích lý do không hợp lệ.Với hồ sơ đạt chuẩn, Sở Tư pháp sẽ cấp Giấy chứng nhận hoạt động cho Trung tâm trọng tài.Bước 3: Tổ chức tiến hành đến Sở Tư pháp để nhận Giấy chứng nhận theo thời gian đã hẹn trong Giấy biên nhận.Danh sách hồ sơ cần thiếtĐơn đăng ký hoạt động cho Trung tâm trọng tài theo Mẫu số 04/TP- TTTM.Bản sao có công chứng của Giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài.Bản sao có công chứng của Điều lệ hoạt động của Trung tâm trọng tài.Bản sao có công chứng về trụ sở làm việc của Trung tâm trọng tài.Cơ quan phụ trách: Sở Tư pháp thuộc tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương.Thời gian xử lý: 15 ngày làm việc, tính từ khi nhận đầy đủ hồ sơ đúng quy định.Phí thủ tục: 1.500.000 đồng cho mỗi giấy phép.Câu hỏi liên quanHồ sơ đăng ký Trung tâm trọng tài là gì?Hồ sơ đăng ký Trung tâm trọng tài là tổng hợp các giấy tờ, tài liệu mà một tổ chức cần nộp khi muốn thành lập và hoạt động trong lĩnh vực trọng tài. Thông thường, hồ sơ này sẽ bao gồm đơn đăng ký, điều lệ hoạt động, giấy phép thành lập và các giấy tờ liên quan khác.Luật trọng tài thương mại có quy định gì?Luật trọng tài thương mại quy định các vấn đề liên quan đến việc giải quyết tranh chấp thương mại thông qua phương thức trọng tài. Điều này bao gồm quy định về thành lập, tổ chức và hoạt động của các Trung tâm trọng tài, quá trình trọng tài, và cả vấn đề liên quan đến bản án trọng tài.Mỗi trung tâm trọng tài thương mại cần có ít nhất bao nhiêu sáng lập viên là trọng tài viên?Mỗi trung tâm trọng tài thương mại phải có ít nhất 3 sáng lập viên là trọng tài viên.Trung tâm trọng tài là tổ chức loại nào?Trung tâm trọng tài là một tổ chức phi chính phủ, hoạt động độc lập và chuyên nghiệp trong việc giải quyết các tranh chấp thương mại giữa các bên tham gia.Trung tâm trọng tài thương mại có vai trò gì?Trung tâm trọng tài thương mại có vai trò là cung cấp dịch vụ giải quyết tranh chấp thương mại thông qua phương thức trọng tài, giúp các bên tham gia tranh chấp tìm ra giải pháp nhanh chóng, hiệu quả và công bằng.Điều lệ của Trung tâm trọng tài đề cập đến những nội dung gì?Điều lệ của Trung tâm trọng tài thường đề cập đến mục tiêu, nguyên tắc hoạt động, cơ cấu tổ chức, quyền và nghĩa vụ của các thành viên, và quy trình giải quyết tranh chấp.Trung tâm trọng tài là gì?Trung tâm trọng tài là một tổ chức phi chính phủ, chuyên nghiệp, độc lập, được thành lập và hoạt động nhằm giải quyết các tranh chấp thương mại giữa các bên thông qua phương thức trọng tài.Trong hồ sơ đăng ký trung tâm trọng tài, giấy tờ nào không bắt buộc?Điều này phụ thuộc vào quy định cụ thể của từng quốc gia hoặc khu vực. Tuy nhiên, thông thường, các giấy tờ không liên quan trực tiếp đến mục tiêu và hoạt động của trung tâm như giấy tờ cá nhân của sáng lập viên, báo cáo thu chi không chính thức... có thể không được yêu cầu trong hồ sơ đăng ký. 

Mất giấy tờ hoặc hỏng hóc là một trong những rắc rối thường gặp trong cuộc sống kinh doanh. Đối với các Chi nhánh Trung tâm trọng tài, việc mất Giấy Đăng Ký Hoạt Động có thể gây rối loạn trong quá trình thực hiện các vụ án trọng tài. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn qua từng bước thực hiện thủ tục cấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài theo quy định của Bộ Tư pháp.Phần 1: Hồ sơ đề nghị cấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt ĐộngCăn cứ khoản 6 Mục B Thủ tục hành chính được chuẩn hóa, thủ tục hành chính bị bãi bỏ trong lĩnh vực trọng tài thương mại thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp ban hành kèm theo Quyết định 1955/QĐ-BTP năm 2021, hồ sơ đề nghị cấp lại Giấy đăng ký hoạt động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài bao gồm:1.1 Đơn đề nghị cấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt ĐộngĐầu tiên, bạn cần điền đơn đề nghị cấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài. Đơn này là tài liệu quan trọng để bắt đầu quy trình. Mẫu đơn này thường có sẵn tại Sở Tư pháp hoặc trên trang web của họ. Trong đơn đề nghị này, bạn cần cung cấp thông tin cụ thể về Chi nhánh Trung tâm trọng tài của bạn, bao gồm tên, địa chỉ, và thông tin liên hệ.1.2 Giấy xác nhận về việc bị mất Giấy Đăng Ký Hoạt ĐộngNếu Giấy Đăng Ký Hoạt Động của bạn bị mất, bạn cần có một giấy xác nhận từ cơ quan công an cấp xã nơi mất giấy tờ. Điều này cần thiết để chứng minh tình trạng mất giấy và xác định rằng bạn không còn trong sở hữu của nó.Phần 2: Trình Tự Thực Hiện Thủ TụcCăn cứ khoản 6 Mục B Thủ tục hành chính được chuẩn hóa, thủ tục hành chính bị bãi bỏ trong lĩnh vực trọng tài thương mại thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp ban hành kèm theo Quyết định 1955/QĐ-BTP năm 2021, trình tự thực hiện thủ tục cấp lại Giấy đăng ký hoạt động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài bao gồm các bước sau đây:2.1 Gửi hồ sơ đề nghị cấp lạiSau khi bạn đã sắp xếp đầy đủ hồ sơ đề nghị cấp lại, bạn cần gửi nó đến Sở Tư pháp nơi đã cấp Giấy Đăng Ký Hoạt Động ban đầu. Bạn có thể chọn gửi hồ sơ trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu điện. Trong thời gian này, bạn nên theo dõi tiến trình xử lý của hồ sơ của bạn.2.2 Xem xét và giải quyết hồ sơSở Tư pháp sẽ xem xét và giải quyết hồ sơ đề nghị cấp lại trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ. Trong quá trình này, họ sẽ kiểm tra tất cả thông tin bạn cung cấp và đảm bảo rằng hồ sơ của bạn hoàn chỉnh và đúng quy định.Sau khi hồ sơ của bạn được duyệt, Giấy Đăng Ký Hoạt Động mới sẽ được cấp lại cho bạn. Bạn sẽ nhận được thông báo về việc này và có thể lấy Giấy Đăng Ký Hoạt Động mới tại Sở Tư pháp hoặc họ sẽ gửi nó đến cho bạn.Phần 3: Phí Thẩm ĐịnhCăn cứ khoản 6 Mục B Thủ tục hành chính được chuẩn hóa, thủ tục hành chính bị bãi bỏ trong lĩnh vực trọng tài thương mại thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp ban hành kèm theo Quyết định 1955/QĐ-BTP năm 2021 quy định về phí thẩm định như sau:Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Trung tâm trọng tài: 1.500.000 đồng (Một triệu năm trăm nghìn đồng);Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài: 1.000.000 (một triệu đồng).Lưu ý: Phí thẩm định có thể thay đổi theo quy định của cơ quan quản lý, vì vậy bạn nên kiểm tra lại trước khi thực hiện thủ tục.Như vậy, theo quy định, phí thẩm định thực hiện thủ tục cấp lại Giấy đăng ký hoạt động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài là 1.000.000 (một triệu đồng).Phần 4: Lợi Ích Của Việc Cấp Lại Giấy Đăng Ký Hoạt ĐộngCấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì tính pháp lý và hoạt động của tổ chức của bạn. Điều này đảm bảo rằng bạn có thể tiếp tục tham gia vào các hoạt động trọng tài và đảm bảo tính chính thức của các quyết định trọng tài của bạn.Ngoài ra, việc cập nhật thông tin về hoạt động của bạn cũng giúp cơ quan quản lý theo dõi và đảm bảo tuân thủ các quy định liên quan đến lĩnh vực trọng tài. Điều này có thể giúp nâng cao uy tín và tạo sự tin tưởng từ phía các bên tham gia vào các vụ án trọng tài.Kết luậnQuy trình cấp lại Giấy Đăng Ký Hoạt Động của Chi nhánh Trung tâm trọng tài có thể tốn thời gian và công sức, nhưng đây là thủ tục cần thiết để đảm bảo hoạt động pháp lý của tổ chức của bạn. Hãy tuân thủ các bước và quy định của Sở Tư pháp để hoàn thành thủ tục một cách thuận lợi.Trong tương lai, để tránh rắc rối và mất Giấy Đăng Ký Hoạt Động, hãy đảm bảo lưu trữ giấy tờ quan trọng một cách an toàn và thường xuyên sao lưu chúng. Điều này giúp bảo vệ quyền và lợi ích của tổ chức của bạn và đảm bảo bạn luôn duy trì tình trạng pháp lý.  

Thỏa thuận trọng tài thương mại không thể thực hiện được hiểu thế nào? Quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được quy định ra sao? Nếu có quyết định của Tòa án huỷ phán quyết trọng tài thương mại thì thẩm quyền giải quyết vụ án thuộc về cơ quan nào?1. Thỏa Thuận Trọng Tài Không Thể Thực Hiện ĐượcThỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được là một khái niệm quan trọng trong Luật Trọng tài Thương mại năm 2010, như được quy định tại Điều 6. Theo hướng dẫn từ Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐTP, thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được được hiểu như sau:- Chấm Dứt Hoạt Động Trung Tâm Trọng Tài: Trong trường hợp các bên đã thỏa thuận giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài cụ thể, nhưng Trung tâm này đã chấm dứt hoạt động mà không có tổ chức trọng tài kế thừa, và các bên không thỏa thuận được việc chọn Trung tâm trọng tài khác để giải quyết tranh chấp.- Sự Kiện Bất Khả Kháng Hoặc Trở Ngại Khách Quan: Nếu các bên đã thỏa thuận về việc lựa chọn Trọng tài viên trọng tài vụ việc, nhưng tại thời điểm xảy ra tranh chấp một trong hai trường hợp sau:Có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến Trọng tài viên không thể tham gia giải quyết tranh chấp.Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án không thể tìm được Trọng tài viên như thỏa thuận ban đầu và các bên không đồng thuận về việc lựa chọn Trọng tài viên thay thế.- Từ Chối Trọng Tài Viên: Trong trường hợp các bên đã thỏa thuận về việc lựa chọn Trọng tài viên trọng tài vụ việc, nhưng tại thời điểm xảy ra tranh chấp, Trọng tài viên từ chối tham gia giải quyết hoặc Trung tâm trọng tài từ chối chỉ định Trọng tài viên và các bên không thỏa thuận về việc lựa chọn Trọng tài viên khác để thay thế.- Xung Đột Quy Tắc Tố Tụng: Trường hợp các bên đã thỏa thuận giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài nhưng lại thỏa thuận áp dụng Quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài khác mà không được phép theo điều lệ của Trung tâm trọng tài ban đầu, và các bên không thỏa thuận về việc lựa chọn Quy tắc tố tụng trọng tài thay thế.- Thỏa Thuận Trọng Tài Với Người Tiêu Dùng: Trong trường hợp nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ và người tiêu dùng có thỏa thuận về trọng tài trong điều khoản chung, nhưng khi xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng không đồng ý giải quyết bằng trọng tài.2. Quyết Định Đình Chỉ Giải Quyết Tranh Chấp Bằng Trọng Tài Thương MạiĐiều 43 của Luật Trọng tài Thương mại 2010 quy định về quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp bằng trọng tài như sau:- Xem Xét Hiệu Lực Thỏa Thuận Trọng Tài: Trước khi xem xét nội dung vụ tranh chấp, Hội đồng trọng tài phải xem xét hiệu lực của thỏa thuận trọng tài. Điều này bao gồm việc kiểm tra khả năng thực hiện thỏa thuận trọng tài và thẩm quyền của Hội đồng trọng tài.- Thẩm Quyền Của Hội Đồng Trọng Tài: Nếu vụ tranh chấp nằm trong phạm vi thẩm quyền giải quyết của Hội đồng trọng tài, Hội đồng sẽ tiến hành giải quyết theo quy định của Luật.- Không Thực Hiện Được Thỏa Thuận Trọng Tài: Trong trường hợp vụ việc không thuộc phạm vi thẩm quyền của Hội đồng trọng tài, hoặc nếu thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được hoặc không xác định rõ tổ chức trọng tài cụ thể, Hội đồng trọng tài sẽ quyết định đình chỉ quá trình giải quyết và thông báo cho các bên biết.- Khiếu Nại Về Thẩm Quyền: Trong quá trình giải quyết tranh chấp, nếu các bên phát hiện Hội đồng trọng tài vượt quá thẩm quyền, họ có quyền khiếu nại với Hội đồng trọng tài. Hội đồng trọng tài sẽ xem xét và quyết định về vấn đề này.3. Thẩm Quyền Giải Quyết Vụ Án Khi Có Quyết Định Huỷ Phán Quyết Trọng TàiCăn cứ Điều 2 Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐTP, trường hợp có quyết định của Tòa án huỷ phán quyết trọng tài thì thẩm quyền giải quyết vụ án thuộc về Tòa án (trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác).Kết luậnTrong lĩnh vực thỏa thuận trọng tài thương mại, khái niệm thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được và quyết định đình chỉ giải quyết tranh chấp bằng trọng tài đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và thẩm quyền trong quá trình giải quyết tranh chấp thương mại.  

Trong lĩnh vực trọng tài thương mại, việc sáng lập một Trung tâm trọng tài có ý nghĩa quan trọng để tạo ra môi trường giải quyết tranh chấp hiệu quả và minh bạch cho các bên tham gia thương mại. Tuy nhiên, quá trình sáng lập Trung tâm trọng tài không chỉ đòi hỏi kiến thức chuyên môn về luật trọng tài mà còn phải tuân thủ các quy định về thủ tục và điều kiện sáng lập. Dưới đây, chúng ta sẽ đi vào chi tiết về quy trình và điều kiện để sáng lập Trung tâm trọng tài thương mại theo Luật Trọng tài Thương mại 2010 và Nghị định 63/2011/NĐ-CP.I. Điều kiện và Thủ tục Sáng lập Trung tâm Trọng tàiTheo quy định tại Điều 24 của Luật Trọng tài Thương mại 2010, để sáng lập một Trung tâm trọng tài, các điều kiện sau đây phải được đáp ứng:1. Số lượng và đối tượng sáng lập viên: Trung tâm trọng tài có thể được thành lập khi có ít nhất năm sáng lập viên. Tất cả những người này phải là công dân Việt Nam và đồng thời đủ điều kiện để làm Trọng tài viên theo quy định tại Điều 20 của Luật.2. Hồ sơ đề nghị sáng lập: Để bắt đầu quá trình sáng lập, một hồ sơ đề nghị cụ thể cần được chuẩn bị và gửi đến Bộ Tư pháp. Hồ sơ này bao gồm:a) Đơn đề nghị thành lập;b) Dự thảo điều lệ của Trung tâm trọng tài, theo mẫu do Bộ Tư pháp ban hành;c) Danh sách tên các sáng lập viên, và các giấy tờ kèm theo để chứng minh rằng họ đủ điều kiện quy định tại Điều 20 của Luật.3. Xét duyệt và cấp giấy phép: Bộ trưởng Bộ Tư pháp có trách nhiệm xem xét và thẩm định hồ sơ đề nghị sáng lập. Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp sẽ cấp Giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài. Trong trường hợp từ chối, Bộ trưởng cần phải nêu rõ lý do từ chối bằng văn bản.II. Quyền của Sáng lập viên trong việc đặt tên và phương thức thay đổi1. Quyền đặt tên của Trung tâm trọng tài: Điều 6 Nghị định 63/2011/NĐ-CP xác định quyền của sáng lập viên trong việc đặt tên cho Trung tâm trọng tài. Họ được quyền quyết định tên của tổ chức mình với điều kiện tuân theo các quy định pháp luật. Tên của Trung tâm trọng tài cần phải bao gồm cụm từ "Trung tâm trọng tài" và phải đảm bảo không gây nhầm lẫn với các tổ chức trọng tài khác hoặc vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc.2. Phương thức thay đổi sáng lập viên: Điều lệ của Trung tâm trọng tài cần phải quy định rõ phương thức thay đổi sáng lập viên theo quy định tại Điều 7 Nghị định 63/2011/NĐ-CP. Việc thay đổi này phải tuân thủ các quy định pháp luật và đảm bảo tính minh bạch trong quá trình thực hiện.III. Điều lệ của Trung tâm trọng tài và quy định về sáng lập viênĐiều lệ của Trung tâm trọng tài là một phần quan trọng để quản lý hoạt động của tổ chức trọng tài. Điều lệ cần chứa các điểm chính sau:- Thông tin cơ bản: Điều lệ phải ghi rõ thông tin cơ bản như tên của Trung tâm trọng tài, trụ sở chính, lĩnh vực hoạt động và mục tiêu của Trung tâm, cũng như thời gian hoạt động dự kiến.- Cơ cấu tổ chức và quản trị: Điều lệ cần mô tả chi tiết cơ cấu tổ chức, cơ chế quản trị, cách tổ chức lại, giải thể của Trung tâm, và cơ chế giải quyết tranh chấp nội bộ.- Sáng lập viên và thay đổi sáng lập viên: Ngoài việc liệt kê danh sách sáng lập viên, điều lệ cần phải quy định rõ phương thức thay đổi sáng lập viên và các điều kiện liên quan. Điều lệ cũng có thể chứa các quy định về việc kết nạp và khai trừ trọng tài viên.- Các quy định khác: Điều lệ cần phải bao gồm các điều khoản về người đại diện theo pháp luật của Trung tâm, quyền và nghĩa vụ của họ, cũng như quy định về lưu trữ hồ sơ, tài liệu và công bố Quy tắc tố tụng của Trung tâm.Kết luậnSáng lập một Trung tâm trọng tài thương mại là một quá trình phức tạp và quan trọng để tạo ra môi trường giải quyết tranh chấp hiệu quả và minh bạch trong lĩnh vực thương mại. Việc đáp ứng các điều kiện và tuân thủ các quy định thủ tục theo quy định tại Luật Trọng tài Thương mại 2010 và Nghị định 63/2011/NĐ-CP là vô cùng quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của hoạt động của Trung tâm trọng tài. Sáng lập viên cần phải nắm vững quy định này để thực hiện quá trình sáng lập và quản lý tổ chức một cách đúng đắn và theo đúng quy định pháp luật.   

4.3.   Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệ ở Việt NamĐể nâng cao hiệu quả góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, bên cạnh việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT cũng như cần có hướng dẫn cụ thể và chi tiết đối với việc góp vốn bằng loại tài sản này, cần phải kết hợp các giải pháp sau đây:Thứ nhất, pháp luật cần phải có hướng dẫn cụ thể và chi tiết hơn đối với việc góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, cũng như cần có sự thống nhất giữa các văn bản pháp luật liên quan đến góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT. Pháp luật Doanh nghiệp Việt Nam đã có những quy định mang tính chất điều chỉnh chung đối với hoạt động góp vốn thành lập công ty nói chung. Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định này đối với tài sản góp vốn là quyền SHTT lại không hề dễ dàng. Do đó, pháp luật cần có các hướng dẫn cụ thể về các nội dung như đối tượng góp vốn, định giá quyền SHTT góp vốn, chuyển giao tài sản góp vốn, trách nhiệm pháp lý do vi phạm hoạt động góp vốn... để các chủ thể góp vốn cũng như chủ thể kinh doanh có thể hiểu rõ về việc góp vốn và nhận góp vốn bằng tài sản này. Bên cạnh đó, cần có sự thống nhất giữa các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, tránh trường hợp chồng chéo, mâu thuẫn gây khó khăn cho các chủ thể khi thực hiện góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT.Thứ hai, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu các quy định của pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT. Hiện nay, SHTT vẫn cònlà vấn đề xa lạ với nhiều cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp. Dù quyền SHTT được xác định là một loại tài sản, tuy nhiên, việc góp vốn bằng quyền SHTT lại không khiến ít chủ thể phải lúng túng. Việc hạn chế trong hiểu biết về quyền SHTT chính là một trong những nguyên nhân khiến cho việc góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT chưa thực sự phổ biến ở Việt Nam. Vì vậy, các doanh nghiệp cũng cần phải chủ động tìm hiểu các quy định của pháp luật về quyền SHTT cũng như góp vốn bằng loại tài sản này. Từ đó, nắm được các rủi ro pháp lý có thể xảy ra khi nhận góp vốn bằng quyền SHTT. Để ngăn chặn các rủi ro có thể xảy ra khi góp vốn và nhận góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, các  bên cần phải lưu ý các vấn đề sau:(i)   xem xét về tư cách chủ thể góp vốn đối với quyền SHTT góp vốn. Điều này có thể thực hiện bằng cách xem lại văn bằng bảo hộ đã được cấp cho các chủ thể đó. Một số trường hợp, có thể phải xem xét lại hợp đồng gốc để xác định đúng tư cách của các chủ thể đối với quyền SHTT. Đối với các đối tượng không bắt buộc phải đăng ký bảo hộ quyền SHTT tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền như phần mềm máy tính, bản quyền khác thì có thể không có các giấy chứng nhận quyền do cơ quan có thẩm quyền cấp. Điều này sẽ gây trở ngại trong việc xác định về tính hợp pháp của quyền. Vì vậy, đối với trường hợp này, bên nhận góp vốn nên yêu cầu các chủ thể góp vốn phải thực hiện thủ tục đăng ký và cung cấp cho bên nhận góp vốn giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.(ii) để tránh các trường hợp quyền SHTT góp vốn bị hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ, bên nhận góp vốn cần xem xét cụ thể các tài liệu giấy tờ liên quan đến đối tượng của quyền SHTT góp vốn cũng như nắm bắt thêm các thông tin về các đối tượng tương tự, có liên quan với đối tượng của quyền SHTT góp vốn để kiểm tra về tính hợp lệ của văn bằng bảo hộ đã cấp cho đối tượng SHTT.(iii)   xác định đúng thời điểm bắt đầu và kết thúc của thời hạn bảo hộ cũng như phạm vi không gian mà quyền SHTT được bảo hộ. Từ đó, xác định cụ thể phạm vi thời gian và không gian góp vốn bằng quyền SHTT. Việc xác định thời hạn bảo hộ không gặp nhiều khó khăn bởi lẽ thông thường, đối với các đối tượng đã được cấp văn bằng bảo hộ thì thời hạn bảo hộ đã được ghi rõ trong văn bằng bảo hộ.(iii) nắm rõ các quy định của pháp luật về hình thức chuyển nhượng đối với quyền SHTT cho từng đối tượng SHTT để đảm bảo việc chuyển nhượng tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Đối với chuyển nhượng quyền SHTT góp vốn, ngoài việc tuân thủ các quy định pháp luật doanh nghiệp nói chung về chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn nói chung còn phải tuân theo các quy định của Luật SHTT về chuyển nhượng quyền SHTT.(iii) đối với hoạt động định giá quyền SHTT góp vốn, nên có sự tham gia của tổ chức thẩm định giá và lấy mức giá mà tổ chức thẩm định giá đưa ra để làm căn cứ cho mức thỏa thuận của các chủ thể góp vốn thành lập công ty. Các chủ thể góp vốn thành lập công ty có thể thỏa thuận về mức giá nhưng không nên cao hơn mức giá mà tổ chức thẩm định giá đã đưa ra.Ngoài ra, dù hiện nay Luật doanh nghiệp không quy định về hợp đồng thành lập công ty hay thỏa thuận góp vốn thành lập công ty. Tuy nhiên, để hạn chế các rủi ro từ việc nhận góp vốn bằng loại tài sản này, các chủ thể góp vốn nên dự liệu về các trường hợp có thể xảy ra và thỏa thuận về các trách nhiệm phát sinh trong trường hợp này.Thứ ba, tăng cường sự sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành có liên quan trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền SHTT với cơ quan đăng ký kinh doanh và các cơ quan tiến hành tố tụng.Việc giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền SHTT như tranh chấp quyền SHTT vẫn còn nhiều vướng mắc. Thời gian giải quyết thường kéo dài đã gây khó khăn cho các chủ thể quyền SHTT khi thực hiện quyền hợp pháp của mình. Ở Việt Nam hiện nay, không có Tòa án chuyên trách giải quyết các vấn đề về SHTT. Do đó, khi có tranh chấp xảy ra, thông thường Tòa án phải xin ý kiến từ các chuyên gia về SHTT.Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan như Tòa án, Cục SHTT..., bởi lẽ, một số trường hợp, quyền SHTT góp vốn là tài sản đang có tranh chấp, tuy nhiên, các bên vẫn sử dụng các quyền SHTT đó để chuyển nhượng hoặc góp vốn.Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây

4.2.6.   Hoàn thiện quy định về thực hiện góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệThứ nhất, sửa đổi quy định về chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn là quyền SHTT.Hiên nay, Luật Doanh nghiệp 2014 cũng như Luật Doanh nghiệp 2020 đều có quy định về chuyển giao tài sản góp vốn. Tuy nhiên, tác giả cho rằng việc quy định về chuyển quyền sở hữu đối với tài sản góp vốn theo quy định của Luật Doanh nghiệp là không mang tính bao quát và dễ gây ra sự thiếu thống nhất giữa pháp luật doanh nghiệp và pháp luật trong các lĩnh vực khác có liên quan. Vì vậy, thay vì quy định mang tính chất khuôn khổ đối với tất cả các loại tài sản, Luật Doanh nghiệp nên quy định mang tính điều chỉnh chung và việc chuyển giao cụ thể đối với từng loại tài sản góp vốn nên để Luật chuyên ngành trực tiếp điều chỉnh. Cụ thể, tác giả kiến nghị sửa đổi điều 35 Luật Doanh nghiệp như sau: “Việc chuyển giao quyền sở hữu và quyền sử dụng hợp pháp tài sản góp vốn quy định tại Điều 34 phải tuân theo trình tự, thủ tục về chuyển quyền sở hữu và chuyển quyền sử dụng theo quy định của pháp luật có liên quan. Trường hợp, pháp luật liên quan không có quy định thì việc chuyển giao tài sản góp vốn phải có xác nhận bằng biên bản”Thứ hai, quy định cụ thể về việc thay đổi tài sản góp vốn đối với loại hình công ty công ty cổ phần và công ty hợp danh.Đối với loại hình công ty TNHH, Luật Doanh nghiệp đã có quy định liên quan đến việc thay đổi tài sản góp vốn, tuy nhiên nội dung này đã không được đề cập đến đối với loại hình công ty cổ phần và công ty hợp danh. Để đảm bảo quyền tự do thỏa thuận của các chủ thể kinh doanh, pháp luật doanh nghiệp nên bổ sung quy định về việc thay đổi tài sản góp vốn đối với các loại hình này theo hướng cho phép thay đổi tài sản góp vốn với sự đồng ý từ 50% chủ thể góp vốn thành lập công ty.Thứ ba, bổ sung quy định về trách nhiệm của thành viên góp vốn trong trường hợp tài sản góp vốn là quyền SHTT không còn thuộc sở hữu của chủ thể góp vốn do văn bằng bảo hộ đối tượng SHTT bị hủy bỏ hiệu lực.Hiện nay có hai quan điểm về vấn đề này:Quan điểm thứ nhất cho rằng, mặc dù quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ nhưng việc hủy bỏ diễn ra sau khi chủ thể góp vốn chuyển quyền sở hữu, có nghĩa là chủ thể góp vốn sử dụng quyền SHTT đã được bảo hộ để góp vốn vào công ty và đã hoàn thành thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu. Điều này đồng nghĩa với việc chủ thể góp vốn đã hoàn thành nghĩa vụ góp vốn và đã góp đủ vốn. Bên cạnh đó, nếu công ty đồng ý chấp nhận phần vốn góp của các thành viên, cổ đông là quyền SHTT thì được coi là công ty thừa nhận giá trị của quyền SHTT và hiểu rõ rủi ro của quyền SHTT. Do đó, khi quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực của văn bằng bảo hộ sẽ thuộc trường hợp tài sản đầu tư bị mất giá do các yếu tố khách quan. Vì vậy, chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ không cần phải góp vốn bổ sung. Tuy nhiên nếu phát sinh trách nhiệm bồi thường thì chủ thể góp vốn phải có nghĩa vụ bồi thường do xâm phạm quyền SHTT (nếu có)Quan điểm thứ hai cho rằng, chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT phải chịu trách nhiệm đảm bảo đối với khiếm khuyết của tài sản mà mình sử dụng để góp vốn. Theo quan điểm này, việc hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ thường do đối tượng SHTT không đáp ứng được các điều kiện bảo hộ, hay chủ thể đã vi phạm về quyền đăng ký đối với đối tượng SHTT. Chủ thể góp vốn với tư cách là người được cấp văn bằng bảo hộ có lỗi và phải chịu trách nhiệm. Vì vậy, sau khi quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực thì chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT phải có trách nhiệm góp vốn bổ sung.Quan điểm của tác giả cho rằng, nếu các bên đã có thỏa thuận về trường hợp quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực của VBBH thì áp dụng thỏa thuận giữa các chủ thể góp vốn để giải quyết. Trong trường hợp các bên không có thỏa thuận thì pháp luật nên quy định về hướng giải quyết như sau:“Nếu quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ do đối tượng không đáp ứng được các điều kiện bảo hộ thì chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT không có nghĩa vụ góp vốn bổ sung, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”. Bởi lẽ, việc cấp văn bằng bảo hộ trong trường hợp này không có lỗi của chủ thể đăng ký. Đối tượng SHTT đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm định và cấp văn bằng bảo hộ. Chủ thể góp vốn đã thực hiện đúng nghĩa vụ góp vốn của mình và từ thời điểm chuyển quyền sở hữu quyền SHTT, chủ thể góp vốn đã được xem là hoàn thành nghĩa vụ góp vốn.“Nếu quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ do chủ thể góp vốn không phải là chủ thể có quyền đăng ký bảo hộ thì chủ thể góp vốn có nghĩa vụ góp vốn bổ sung, đồng thời phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi xâm phạm quyền SHTT nếu có, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác”. Trong trường hợp này, việc cấp văn bằng bảo hộ do sự thiếu trung thực của chủ thể đăng ký. Do đó, văn bằng bảo hộ bị hủy bỏ hiệu lực do lỗi của chủ thể đăng ký. Vì vậy, chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT đương nhiên phải có nghĩa vụ góp vốn bổ sung.Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây

4.2.4.   Hoàn thiện quy định về hợp đồng thành lập công ty và thỏa thuận góp vốn bằng quyền sở hữu trí tuệVới những đặc trưng của góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, đòi hỏi phải có những nội dung cụ thể điều chỉnh việc góp vốn và nhận góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT. Vì vậy, chỉ với điều lệ công ty như quy định của Luật Doanh nghiệp hiện nay để điều chỉnh quan hê góp vốn bằng quyền tài sản phi tiền tệ nói chung và quyền SHTT nói riêng sẽ không thể chứa đựng hết các nội dung về thỏa thuận góp vốn cũng như không thể điều chỉnh hết các vấn đề có thể phát sinh từ hoạt động góp vốn thành lập công ty. Vì vậy, bên cạnh điều lệ công ty, tác giả đề xuất pháp luật doanh nghiệp cần bổ sung quy định thỏa thuận thành lập công ty là một văn bản bắt buộc phải có giữa các thành viên, cổ đông sáng lập trong đó chứa đựng các nội dung cơ bản bao gồm: tên công ty, loại hình công ty, mục đích của công ty, thông tin về các thành viên góp vốn, loại tài sản góp vốn, giá trị tài sản góp vốn, chuyển giao tài sản góp vốn, quyền, nghĩa vụ và lợi nhuận tương ứng với phần vốn góp, và các vấn đề khác liên quan như thay đổi tài sản góp vốn…Trong trường hợp, nếu có tài sản góp vốn là tài sản phi tiền tệ nói chung và là quyền SHTT nói riêng, cần thiết phải có sự cụ thể về đối tượng góp vốn hay nói cách khác đối tượng góp vốn phải được xác định rõ ràng. Đối với tài sản góp vốn là quyền SHTT, để tránh sự nhầm lẫn hoặc sự không trung thực về đối tượng góp vốn, thỏa thuận góp vốn còn phải chứa đựng các nội dung sau:+ Quyền SHTT góp vốn cụ thể, các chủ thể, căn cứ xác lập quyền, thời hạn bảo hộ, mô tả về đối tượng. Đây là một trong những nội dung quan trọng đầu tiên cần phải xác định trong thỏa thuận góp vốn để xác định về đối tượng cũng như tính pháp lý của đối tượng góp vốn.+ Giá trị của quyền SHTT góp vốn tại thời điểm góp vốn.+ Xác định về thời hạn và phạm vi góp vốn bằng quyền SHTT. Việc xác định về thời hạn và phạm vi góp vốn do các thành viên góp vốn thỏa thuận, tuy nhiên, thời hạn và phạm vi góp vốn phải nằm trong thời hạn bảo hộ và phạm vi quốc gia được bảo hộ.Bên cạnh đó, để tránh các rủi ro cũng như đảm bảo quyền lợi của chủ thể các bên nên thỏa thuận trong hợp đồng thành lập công ty về các nội dung sau: Một là, hậu quả pháp lý trong trường hợp đối tượng góp vốn là quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực của văn bằng bảo hộ.Hai là, hậu quả pháp lý khi góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT đối với các quyền đang li-xăng nếu có.4.2.6.   Hoàn thiện quy định về định giá quyền sở hữu trí tuệ góp vốn thành lập công tyThứ nhất, bổ sung quy định về các trường hợp bắt buộc phải có tổ chức thẩm định giá độc lập và trách nhiệm đặt ra đối với tổ chức thẩm định giá khi định giá sai quyền SHTT góp vốn.Định giá là một bước quan trọng trong hoạt động góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT. Nếu hoạt động định giá không trung thực hay thiếu sự khách quan, sẽ có nhiều chủ thể bị ảnh hưởng bởi việc định giá sai tài sản góp vốn. Tuy nhiên, với quy định của Luật Doanh nghiệp 2014 cũng như Luật Doanh nghiệp 2020 cho thấy, sự tham gia của tổ chức thẩm định giá chỉ được đặt ra khi có yêu cầu của các thành viên góp vốn và ngay cả khi đã định giá quyền SHTT góp vốn thì các thành viên, cổ đông sáng lập có quyền nhất trí hoặc không nhất trí với giá mà tổ chức thẩm định giá đưa ra. Điều này sẽ không đảm bảo được tính khách quan, độc lập của tổ chức thẩm định giá. Trong khi đó, nhiều quốc gia như Pháp, Nga, Trung Quốc... đều có quy định về vai trò bắt buộc của tổ chức định giá hoặc thẩm định viên định giá độc lập, kiểm toán viên trong một số trường hợp cụ thể. Ví dụ, Bộ luật Thương mại Pháp quy định về việc bắt buộc phải có kiểm toán viên định giá trong trường hợp tổng giá trị đóng góp bằng tài sản phi tiền tệ vượt quá một nửa tổng số vốn góp [54, Điều L223-9]. Còn theo pháp luật của CHLB Nga, việc định giá tài sản góp vốn là tài sản phi tiền tệ phải được thực hiện bởi thẩm định viên độc lập và thỏa thuận giữa các thành viên, cổ đông sáng lập về giá trị tài sản phi tiền tệ không được vượt quá giá trị thị trường của tài sản này được xác định bởi một thẩm định viên độc lập.Việc cho phép sự tham gia của tổ chức thẩm định giá hay thẩm định viên độc lập sẽ đảm bảo cho việc định giá được khách quan và chính xác, đồng thời vẫn có thể đảm bảo được sự thỏa thuận của các thành viên, cổ đông sáng lập trong việc định giá quyền SHTT góp vốn. Vì vậy, theo tác giả, pháp luật Việt Nam cần quy định về vai trò bắt buộc của tổ chức thẩm định giá độc lập khi góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT trong một số trường hợp, cụ thể đó là khi vốn góp thành lập công ty là tài sản phi tiền tệ nói chung và quyền SHTT chiếm một tỷ lệ 50% trong tổng số vốn góp của các thành viên, cổ đông sáng lập. Bên cạnh đó, các thành viên, cổ đông sáng lâp vẫn có quyền định giá tài sản góp vốn nhưng không được cao hơn giá mà tổ chức thẩm định giá độc lập đã đưa ra. Trường hợp các thành viên, cổ đông sáng lập định giá cao hơn so với giá mà tổ chức thẩm định giá độc lập đưa ra thì các thành viên, cổ đông sáng lập phải chịu trách nhiệm liên đới đối với phần định giá vượt quá.Mặt khác, pháp luật doanh nghiệp cũng cần đặt ra vấn đề trách nhiệm của tổ chức thẩm định giá trong trường hợp cố ý định giá cao hơn giá trị thực tế của quyền SHTT tại thời điểm góp vốn. Một thực trạng của Luật doanh nghiệp Việt Nam, đó là có quy định về sự tham gia của tổ chức thẩm định giá nhưng không đặt ra vấn đề trách nhiệm đối với tổ chức thẩm định giá khi cố ý định giá cao hơn giá trị thực tế tài sản góp vốn. Một số trường hợp, việc cố ý định giá quyền SHTT góp vốn cao hơn giá trị thực tế do sự thiếu trung thực của tổ chức thẩm định và chủ thể góp vốn. Tuy nhiên, Luật Doanh nghiệp 2014 cũng như Luật Doanh nghiệp 2020 chỉ đề cập đến trách nhiệm liên đới của các thành viên góp vốn mà không đề cập đến trách nhiệm của tổ chức thẩm định giá. Đây là một điểm hạn chế của Luật Doanh nghiệp, bởi lẽ, thông thường khi không thể định giá thì các thành viên góp vốn mới cần đến sự tham gia của tổ chức định giá. Nhưng khi tổ chức thẩm định giá và chủ thể góp vốn có sự thống nhất trong việc cố ý định giá quyền SHTT cao hơn giá trị thực tế thì chỉ các thành viên góp vốn, cổ đông sáng lập phải chịu trách nhiệm liên đới là không hợp lí. Vì vậy, tác giả đề xuất, trường hợp việc cố ý định giá quyền SHTT cao hơn giá trị thực tế tại thời điểm góp vốn do sự thiếu trung thực của chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT và tổ chức thẩm định giá thì chủ thể góp vốn bằng quyền SHTT và tổ chức thẩm định giá phải chịu trách nhiệm liên đới đối với phần chênh lệch giá trị, đồng thời chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do cố ý định giá cao hơn.Bên cạnh đó, pháp luật Doanh nghiệp cần quy định cụ thể hơn về tỷ lệ đóng góp của các thành viên góp vốn, cổ đông sáng lập trong trường hợp cố ý định giá quyền SHTT cao hơn giá trị thực tế tại thời điểm góp vốn. Tác giả cho rằng, việc cố ý định giá quyền SHTT cao hơn giá trị thực tế tại thời điểm góp vốn có sự đồng thuận của đa số các chủ thể góp vốn. Vì vây, các chủ thể góp vốn đều phải có trách nhiệm như nhau trong trường hợp này mà không phụ thuộc vào tỷ lệ vốn góp.Ngoài ra, trong Luật Doanh nghiệp có quy định về hành vi cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá nhưng không quy định căn cứ nào để xác định hành vi là cố ý hay vô ý. Vì vậy, theo tác giả, pháp luật nên quy định “trường hợp các chủ thể định giá không chứng minh được căn cứ cho việc định giá tài sản tại thời điểm góp vốn thì đều phải chịu trách nhiệm đối với việc định giá này”Thứ hai, bãi bỏ quy định về việc bắt buộc các chủ thể chỉ được áp dụng các phương pháp thẩm định giá theo Tiêu chuẩn thẩm định giá số 13.Tiêu chuẩn thẩm định giá số 13 ban hành kèm theo Thông tư số 06/2014/TT-BTC đưa ra 3 cách tiếp cận để định giá quyền SHTT, và quy định các chủ thể phải áp dụng các phương pháp định giá được quy định trong Tiêu chuẩn thẩm định giá 13. Tuy nhiên, tác giả cho rằng quy định này không hợp lí. Ngoài ba cách tiếp cận và các phương pháp định giá được quy định trong Tiêu chuẩn thẩm định giá 13, còn có rất nhiều các phương pháp định giá khác được áp dụng trong định giá quyền SHTT, bởi lẽ, định giá quyền SHTT phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Vì vậy, thay vì việc áp đặt các chủ thể phải sử dụng một trong các cách tiếp cận và phương pháp luật định, thì văn bản này chỉ nên mang tính chất hướng dẫn để các chủ thể lựa chọn sử dụng. Nếu các chủ thể sử dụng các phương pháp khác thì cách định giá theo phương pháp đã lựa chọn phải được thể hiện rõ trong biên bản định giá. Bên cạnh đó, tác giả đề xuất, nếu các chủ thể lựa chọn phương pháp định giá khác nhưng chứng minh được việc lựa chọn phương pháp định giá cũng như cách thức định giá theo phương pháp đã lựa chọn thì phải chấp nhận với kết quả định giá theo phương pháp mà họ đã lựa chọn.Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây

4.2.2.  Hoàn thiện quy định về chủ thể góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệThứ nhất, về chủ thể không được phép góp vốn thành lâp doanh nghiệp.Để xác định về tính hợp pháp trong quan hệ góp vốn, điều cần thiết đầu tiên là phải xác định được tư cách hợp pháp của chủ thể góp vốn. So với Luật Doanh nghiệp 2005, Luật Doanh nghiệp 2014 và Luật Doanh nghiệp 2020 đã có những bổ sung về chủ thể không được phép góp vốn thành lập công ty trong đó bao gồm “người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, “người bị tam giam”. Tuy nhiên như đã trình bày ở mục 3.1, pháp luật doanh nghiệp cần có hướng dẫn và giải thích cụ thể đối với trường hợp người bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tam giam nhưng đã thực hiện cam kết góp vốn trước thời điểm này. Tác giả cho rằng, đối với trường hợp này, dù chưa đăng ký thành lập công ty với cơ quan nhà nước nhưng trên cơ sở cam kết góp vốn, các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể này đã được xác lập. Vì vậy, việc xác định chủ thể không được quyền góp vốn theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020 chỉ nên áp dụng đối với chủ thể là “người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang bị tam giam” trước thời điểm cam kết góp vốn.Thứ hai, bổ sung các quy định hướng dẫn về xác định chủ sở hữu quyền SHTT trong một số trường hợp cụ thể.Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2014, ngoài điều kiện chung áp dụng đối với các chủ thể góp vốn thành lập công ty nói chung thì riêng đối với góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, chủ thể góp vốn phải là chủ sở hữu hợp pháp quyền SHTT. Mặc dù Luật Doanh nghiệp 2020 có sự thay đổi trong cách quy định nhưng về nội dung thực chất không có sự thay đổi. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy, việc phân định tư cách chủ sở hữu quyền SHTT và các chủ thể khác của quyền SHTT trong một số trường hợp không hề dễ dàng. Vì vậy, khi có tranh chấp về tư cách chủ sở hữu quyền SHTT thì Tòa án cũng rất khó khăn trong việc giải quyết bởi lẽ với các quy định về căn cứ xác định chủ sở hữu quyền SHTT hiện nay chưa đủ để xác định chủ sở hữu quyền SHTT trong mọi trường hợp. Vì vậy, ngoài những căn cứ mang tính chất điều chỉnh chung trong việc xác định các chủ thể của quyền SHTT thì pháp luật SHTT cần có hướng dẫn về cách xác định chủ sở hữu quyền SHTT trong một số trường hợp. Cụ thể, về cách xác định chủ sở hữu đối với bí mật kinh doanh. Điểm a, d, đ Khoản 3 Điều 125 Luật SHTT năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 và năm 2019 quy định chủ sở hữu bí mật kinh doanh không có quyền cấm người khác thực hiện các hành vi bao gồm:(i) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh thu được khi không biết và không có nghĩa vụ phải biết bí mật kinh doanh đó do người khác thu được một cách bất hợp pháp; (ii) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh được tạo ra một cách độc lập; (iii) Bộc lộ, sử dụng bí mật kinh doanh được tạo ra do phân tích, đánh giá sản phẩm được phân phối hợp pháp với điều kiện người phân tích, đánh giá không có thỏa thuận khác với chủ sở hữu bí mật kinh doanh hoặc người bán hàng. Điều này đồng nghĩa với việc các chủ thể thuộc các trường hợp theo quy định tại Điểm a, d, đ đều có thể bộc lộ và sử dụng, đây chính là quyền năng lớn nhất của chủ sở hữu bí mật kinh doanh. Nhưng từ quy định này cũng cho thấy, các chủ thể này không được đề cập đến với tư cách là chủ sở hữu bí mật kinh doanh. Vì vậy, nếu theo quy định của pháp luật SHTT, chủ thể này sẽ không có quyền chuyển nhượng hay chuyển quyền sử dụng đối với bí mật kinh doanh.Quyền đối với bí mật kinh doanh không xác lập trên cơ sở đăng ký bảo hộ mà được bảo hộ tự động. Mặt khác, quyền đối với bí mật kinh doanh cũng không bảo hộ trên nguyên tắc người tạo đầu tiên hay chủ thể nộp đơn đầu tiên. Vì vậy, về nguyên tắc nếu bí mật kinh doanh được các chủ thể đầu tư, tạo ra một cách độc lập và thực hiện bảo mật thì đều có thể xác định là chủ sở hữu hợp pháp của bí mật kinh doanh đó. Do đó, theo quan điểm của tác giả, trường hợp quy định tại Điểm d Khoản 3 Điều 125 Luật SHTT năm 2005 sửa đổi, bổ sung các năm 2009 và 2019 vẫn đủ điều kiện để xác định là chủ sở hữu hợp pháp của bí mật kinh doanh. Còn đối với trường hợp quy định tại Điểm a và Điểm đ Khoản 3 Điều này thì được xác định theo tinh thần tại Khoản 3 Điều 125 là phù hợp, bởi vì theo tác giả, đối với bất kỳ một đối tượng nào của quyền SHTT, quyền sở hữu chỉ xác lập hợp pháp cho những chủ thể đã đầu tư tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật, còn đối với các chủ thể dù có hành vi hay không có hành vi xâm phạm đều không thể xác lập quyền SHTT hợp pháp trừ trường hợp được chủ thể nói trên chuyển giao. Vì vậy, tác giả đề xuất riêng đối với chủ sở hữu bí mật kinh doanh cần có hướng dẫn cụ thể để xác định thế nào là có được bí mật kinh doanh một cách hợp pháp. Cụ thể, việc xác định các chủ thể được xác định là người có được bí mật kinh doanh một cách hợp pháp như sau: (i)Tổ chức, cá nhân đầu tư tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật để tạo ra bí mật kinh doanh; (ii) Tổ chức, cá nhân được cá nhân, tổ chức nói trên chuyển nhượng quyền đối với bí mật kinh doanh.Thứ ba, bổ sung thêm chủ thể có quyền góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT.Luật Doanh nghiệp 2014 chỉ ghi nhận một chủ thể quyền SHTT duy nhất được quyền góp vốn thành lập công ty bằng loại tài sản này đó là chủ sở hữu quyền SHTT. Luật Doanh nghiệp 2020 dù đã có sự thay đổi trong quy định về chủ thể có quyền góp vốn, tuy nhiên dù cho phép các chủ thể có quyền sử dụng hợp pháp được quyền góp vốn nhưng quy định về việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản góp vốn khiến cho việc góp vốn của các chủ thể này là không thể. Và như đã phân tích ở thực trạng pháp luật, về bản chất, quy định về chủ thể góp vốn đối với quyền SHTT trong Luật Doanh nghiệp 2020 không có sự thay đổi, theo đó chủ thể góp vốn vẫn phải là chủ sở hữu quyền SHTT.Đối với việc chủ thể có quyền sử dụng đối tượng SHTT theo hợp đồng li –   xăng độc quyền có được phép sử dụng quyền SHTT để góp vốn thành lập công ty hay không vẫn có những quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng không nên cho phép chủ thể có quyền sử dụng đối tượng SHTT theo hợp đồng li – xăng độc quyền để góp vốn, bởi lẽ, việc phụ thuộc vào quyền của bên giao li – xăng làm tăng rủi ro cho hoạt động góp vốn. Bên nhận li – xăng là chủ thể được chuyển quyền sử dụng từ bên giao vì vậy, bên nhận li – xăng không thể đảm bảo được về tính hợp pháp cũng như việc duy trì hiệu lực bảo hộ đối với đối tượng SHTT, điều này cũng đồng nghĩa với việc khó có thể đặt ra trách nhiệm đối với bên nhận li – xăng nếu tài sản góp vốn không đảm bảo được tính hợp pháp cũng như bị chấm dứt hiệu lực văn bằng bảo hộ. Quan điểm thứ hai cho rằng, quyền sử dụng đối tượng SHTT theo hợp đồng li–  xăng độc quyền có khả năng chuyển giao độc lập và có thể sử dụng để góp vốn. Trong trường hợp nếu có rủi ro xảy ra, bên giao li – xăng sẽ chịu trách nhiệm từ việc vi phạm hợp đồng. Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro pháp lý từ vấn đề này, các thành viên góp vốn nên có thỏa thuận thêm về trách nhiệm của thành viên góp vốn bằng quyền sử dụng đối tượng SHTT.Tác giả đồng ý với quan điểm thứ hai, theo đó, đối với quyền sử dụng quyền SHTT theo li-xăng độc quyền vẫn có đủ điều kiện để có thể góp vốn thành lập công ty. Trong trường hợp nếu pháp luật doanh nghiệp ghi nhận việc góp vốn thành lập công ty theo hình thức chuyển quyền sử dụng thì thay vì chỉ quy định chủ thể góp vốn là chủ sở hữu quyền SHTT hay quy định về chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn (trừ quyền sử dụng đất) thì nên bổ sung thêm chủ thể có quyền sử dụng độc quyền SHTT trong phạm vi chuyển quyền. Cụ thể, tác giả đề xuất như sau: “Chủ thể góp vốn bằng quyền sở hữu trí tuệ là chủ sở hữu hoặc chủ thể có quyền sử dụng hợp pháp đối tượng sở hữu trí tuệ theo hợp đồng chuyển quyền sử dụng độc quyền”Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây

4.1.  Định hướng hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệ ở Việt NamThế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Việt Nam cũng không đứng ngoài xu thế chung của thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ mang tới nhiều cơ hội, nhưng cũng không ít thách thức cho Việt Nam. Một trong những lĩnh vực bị tác động nhiều nhất bởi cuộc cách mạng công nghệ 4.0 chính là SHTT.Trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ở Việt nam hiện nay, SHTT đóng vai trò hết sức quan trọng. Không chỉ là công cụ để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, SHTT còn là một trong những công cụ đắc lực để phát triển kinh tế đất nước. Nhận thức được tầm quan trọng của SHTT trong nền kinh tế tri thức, đặc biệt là trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến việc tạo ra một chính sách bảo hộ quyền SHTT phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế ở Việt Nam cũng như phù hợp với thông lệ quốc tế. Điều này được thể hiện rõ trong chính sách bảo hộ quyền SHTT ở Việt Nam, trong đó: “Khuyến khích, thúc đẩy hoạt động sáng tạo, khai thác tài sản trí tuệ nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân” [119, điều 8]. Khai thác thương mại quyền SHTT đã trở thành nhu cầu và xu hướng tất yếu không chỉ trên thế giới nói chung mà còn ở Việt Nam nói riêng trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, vị thế của doanh nghiệp trên thị trường, cũng như mở rộng phạm vi kinh doanh ra khỏi phạm vi quốc gia, đòi hỏi các chủ thể phải tập trung tạo ra, sử dụng và khai thác thương mại đối với quyền SHTT. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay đang thiếu một hành lang pháp lý vững chắc để đảm bảo cho hoạt động khai thác thương mại quyền SHTT nói chung và góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT nói riêng, cũng như thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ thông qua hình thức đầu tư, góp vốn. Do đó, với mục tiêu phát triển hệ thống SHTT của Việt Nam một cách đồng bộ và hiệu quả ở tất cả các khâu, đưa SHTT trở thành công cụ quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, lần đầu tiên ở Việt Nam, Thủ tướng chính phủ đã ký quyết định số 1068/QĐ-TTg ngày 22/8/2019 phê duyệt Chiến lược SHTT đến năm 2030. Theo đó, một trong những nhiệm vụ, giải pháp đưa ra đó là “hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến giao dịch tài sản trí tuệ: góp vốn, giao dịch bảo đảm, định giá, kế toán, kiểm toán tài sản trí tuệ; ban hành cơ chế, chính sách về tài chính, tín dụng và các ưu đãi khác để thúc đẩy khai thác tài sản trí tuệ được tạo ra từ hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước”. Hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT là yêu cầu tất yếu hiện nay để đảm bảo quyền hợp pháp của các chủ thể quyền SHTT, đảm bảo cho hoạt động khai thác thương mại quyền SHTT được thuận lợi và hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra, đồng thời thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ để giúp Việt Nam nắm bắt kịp thời các cơ hội trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Để hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT, tác giả đề xuất ba định hướng cơ bản sau: (i) Hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền quyền SHTT phải phù hợp với đặc trưng thương mại của quyền SHTT; hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT phải đảm bảo quyền tự do kinh doanh và chuyển hóa quyền SHTT thành vốn kinh doanh; đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật Doanh nghiệp, Luật SHTT và các lĩnh vực pháp luật có liên quan khác.4.1.1. Hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệ phải phù hợp với đặc trưng thương mại của quyền sở hữu trí tuệPháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT là một bộ phận của pháp luật về góp vốn thành lập công ty. Mặc dù quyền SHTT thuộc một trong các loại tài sản có thể dùng để góp vốn, tuy nhiên đây là một loại tài sản có sự khác biệt, đặc trưng riêng so với những loại tài sản khác. Đặc trưng của tài sản quyền SHTT thể hiện ở một số điểm sau:(i)   Quyền SHTT là loại tài sản mà cùng một thời điểm có thể có nhiều chủ thể cùng sử dụng tài sản này. Đây là đặc điểm rất riêng biệt của quyền SHTT mà ít loại tài sản nào có được. Bởi lẽ, đối với các tài sản thông thường khác, ở một thời điểm nhất định thường chỉ có một chủ thể có thể sử dụng tài sản. Tuy nhiên, việc sử dụng quyền SHTT của chủ thể này sẽ không loại trừ việc sử dụng của các chủ thể khác và cả những chủ thể không được cho phép nhưng theo luật định họ vẫn có quyền sử dụng.(ii)   Quyền SHTT là loại tài sản không xác lập quyền sở hữu vĩnh viễn cho chủ sở hữu mà thường chỉ xác lập trong một khoảng thời gian nhất định. Có nghĩa là, việc bảo vệ các quyền khác nhau theo luật quy định chỉ trong thời hạn nhất định, thời hạn bảo hộ có thể giống nhau hoặc có thể không giống nhau đối với mỗi quốc gia. Quyền SHTT chỉ là tài sản thuộc sở hữu của chủ sở hữu trong thời hạn bảo hộ. Khi đã hết thời hạn bảo hộ, thì tài sản này không còn thuộc về riêng chủ sở hữu mà bất kỳ một chủ thể nào đều có thể sử dụng tài sản này mà không bị coi là xâm phạm.(iii)  Quyền SHTT chỉ bảo hộ cho chủ thể trong giới hạn phạm vi không gian nhất đinh. Quyền SHTT chỉ bảo hộ trong phạm vi quốc gia cụ thể. Trong những trường hợp bình thường, quyền SHTT được cấp bởi một quốc gia chỉ được luật pháp bảo vệ trong lãnh thổ của quốc gia khi đáp ứng các điều kiện bảo hộ tại quốc gia đó và tuân theo các trình tự, thủ tục luật định để xác lập quyền SHTTở quốc gia đó.(iv)  Quyền SHTT là loại tài sản không xác lập quyền sở hữu chắc chắn. Sở dĩ như vậy bởi vì, ngay cả khi đã được cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng bảo hộ để xác nhận về tư cách chủ sở hữu đối với quyền SHTT thì quyền sở hữu đối với tài sản đó vẫn có thể bị chấm dứt trong trường hợp văn bằng bảo hộ bị chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực. Và hậu quả pháp lý của việc chấm dứt hay hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ đó chính là tư cách chủ sở hữu chấm dứt và hoặc là bất kỳ chủ thể nào đều có quyền sử dụng quyền SHTT hoặc là tư cách chủ sở hữu quyền SHTT sẽ được xác lập cho một chủ thể khác với chủ thể ban đầu.(v)   Quyền SHTT được luật pháp quốc gia bảo vệ và có bản chất kép. Bản chất kép của quyền SHTT được thể hiện ở chỗ, không chỉ được bảo vệ dưới khía cạnh quyền dân sự mà quyền SHTT còn được bảo vệ ở khía cạnh thương mại là tài sản hợp pháp của các chủ thể. Khi khai thác thương mại tài sản SHTT, các chủ thể chỉ khai thác đối với các quyền được phép chuyển giao và không được ảnh hưởng đến các quyền của chủ thể khác đối với cùng một đối tượng SHTT. Các quyền SHTT khác gắn liền với đối tượng nhưng không mang tính chất là tài sản thì không được phép khai thác thương mại.Xuất phát từ những đặc trưng nói trên của quyền SHTT mà việc hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT phải đáp ứng được các yêu cầu sau:Thứ nhất, phân định được tư cách các chủ thể của của quyền SHTT để từ đó xác định đúng chủ thể có quyền sử dụng quyền SHTT để góp vốn; đồng thời đảm bảo quyền góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT nhưng không được xung đột với quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể quyền SHTT khác cũng như không ảnh hưởng đến quyền SHTT của các chủ thể khác đối với cùng một đối tượng. Bên cạnh đó, pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTTcòn phải đảm bảo hài hoà lợi ích của chủ thể quyền SHTT với lợi ích công cộng.Thứ hai, cần có cơ chế kiểm soát được tính hợp pháp quyền SHTT góp vốn để đạt được mục đích của hoạt động góp vốn khi thành lập công ty. Đây là yêu cầu hết sức quan trọng để đảm bảo cho hoạt động góp vốn nói riêng và thành lập công ty nói chung. Tính hợp pháp của quyền SHTT góp vốn thể hiện ở các khía cạnh: chủ thể góp vốn là chủ thể quyền hợp pháp, đối tượng góp vốn phù hợp và không bị hạn chế góp vốn, đối tượng góp vốn đáp ứng đủ các điều kiện bảo hô, đối tượng góp vốn không bị tranh chấp với chủ thể thứ ba, đối tượng góp vốn đang trong thời hạn bảo hộ, phạm vi góp vốn phù hợp với giới hạn khu vực bảo hộ của đối tượng góp vốn.Thứ ba, dự liệu được các rủi ro phát sinh từ hoạt động góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT để có cơ chế đảm bảo phù hợp. Có bốn rủi ro pháp lý khi góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT có thể xảy ra bao gồm: rủi ro về tính hợp pháp (chủ thể, đối tượng góp vốn không hợp pháp), rủi ro về tính ổn định (văn bằng bảo hộ bị chấm dứt, hủy bỏ hiệu lực hoặc tranh chấp của chủ thể thứ ba), rủi ro về tính kịp thời (quyền SHTTgần hết hoặc đã hết thời hạn bảo hộ), rủi ro về khu vực sử dụng quyền SHTT (sử dụng quyền SHTT ngoài phạm vi quốc gia được bảo hộ). Khi xảy ra một trong các rủi ro pháp lý thì vốn của công ty sẽ bị ảnh hưởng, quyền lợi của các chủ thể góp vốn và công ty nhận góp vốn cũng như các chủ thể khác liên quan cũng sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, cần thiết phải có một cơ chế đảm bảo để phòng ngừa, ngăn chặn các rủi ro pháp lý cũng như xử lý khi có các rủi ro pháp lý trong hoạt động góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT xảy ra.4.1.2.   Hoàn thiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền sở hữu trí tuệ phải đảm bảo quyền tự do kinh doanh và chuyển hóa quyền sở hữu trí tuệ thành vốn kinh doanhKhái niệm quyền tự do kinh doanh đã xuất hiện từ lâu trên thế giới. Quyền tự do kinh doanh xuất phát từ lý thuyết chủ nghĩa tự do kinh tế được phát triển trong thời đại Khai sáng, và Adam Smith được coi là học giả đầu tiên xây dựng trên ý tưởng này. Ý tưởng về "nền kinh tế tự do" là trung tâm của toàn bộ lý thuyết kinh tế của Adam Smith. Ông lập luận rằng sự can thiệp của chính phủ trong nền kinh tế nên được giữ ở mức tối thiểu, nhưng ông cũng không phản đối việc cung cấp một số tài sản công cộng cơ bản của nhà nước. Nội dung của tự do trong kinh tế theo Adam Smith là việc tự do chọn nghề, tự do hành nghề, tự do sở hữu, tự do cạnh tranh được pháp luật bảo đảm.Ở Việt Nam, quyền tự do kinh doanh là quyền cơ bản của công dân được ghi nhận trong Hiến pháp 2013. Quyền tự do kinh doanh không phải là một quyền mới mẻ ở Việt Nam. Tuy nhiên, so với các quy định trước đây, thì nội dung quyền tự do kinh doanh của các chủ thể đã được mở rộng hơn. Điều này được thể hiện thông qua các quy định của Luật Doanh nghiệp 2014, Luật Đầu tư 2014 và các văn bản hướng dẫn. Qua đó, quyền tự do kinh doanh thể hiện ở một số nội dung cơ bản sau: quyền tự do sở hữu; quyền tự do hợp đồng; quyền tự do thành lập doanh nghiệp; quyền tự do cạnh tranh; quyền tự do lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp và rút lui khỏi thị trường. Trong đó, quyền tự do hợp đồng, quyền tự do thành lập doanh nghiệp là tiền đề cho quyền tự do góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT.Với việc ngày càng mở rộng quyền tự do kinh doanh kết hợp với chính sách thông thoáng mà Việt Nam đã và đang ngày càng thu hút được nhiều đầu tư trong nước và nước ngoài. Mặc dù đã có những chuyển biến tích cực tuy nhiên, thống kê cho thấy tỷ lệ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam vẫn còn thấp so với rất nhiều quốc gia khác trong cùng khu vực. Trong đó, đầu tư thông qua chuyển giao công nghệ nói riêng và quyền SHTT nói chung chiếm một tỷ lệ rất thấp. Đây là một tình hình rất đáng lo ngại, bởi lẽ, trong nền kinh tế tri thức, đặc biệt là trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, SHTT và công nghệ đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hôi cũng như nâng cao sức cạnh tranh cho các công ty. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để thúc đẩy chuyển hóa quyền SHTT thành vốn kinh doanh ở Việt Nam?Ngày nay, nhận thức về SHTT đã có nhiều thay đổi. Không chỉ là một quyền sở hữu đơn thuần, quyền SHTT đang ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong hình thành vốn trong các công ty. Trước đây, quyền SHTT chỉ được xem xét dưới khía cạnh đơn thuần là các quyền dân sự. Tuy nhiên, sự phát triển của nền kinh tế tri thức đã mang lại một khía cạnh mới của quyền SHTT đó là nghiên cứu SHTT dưới góc độ vốn. Trong nền công nghiệp truyền thống, các hình thức vốn nổi tiếng, chẳng hạn như vốn hữu hình như tiền bạc, nhà ở, đất đai và các phương tiện sản xuất khác, đã mang lại lợi nhuận to lớn cho các doanh nghiệp. Nhưng tỷ lệ với sự phát triển kinh tế-xã hội và công nghệ, bằng sáng chế, bản quyền, thương hiệu, bí quyết và tài sản vô hình khác, vốn cổ phần trong công ty đang phát triển. Theo thống kê từ các cơ quan chứa năng, vốn tài sản vô hình nói chung tăng từ khoảng 20% lên khoảng 80% vốn trong doanh nghiệp. Ở một nghĩa nào đó, sự cạnh tranh của các doanh nghiệp đã được chuyển thành cạnh tranh cho SHTT như công nghệ cốt lõi và các thương hiệu nổi tiếng. Tuy nhiên, việc chuyển hóa quyền SHTT thành vốn kinh doanh ở Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế. Sở dĩ như vậy là bởi vì trong một thời gian dài ở Việt Nam, trọng tâm nghiên cứu bảo vệ quyền SHTT tập trung vào khía cạnh dân sự của quyền SHTT mà bỏ qua nghiên cứu về quản lý quyền SHTT dưới góc độ vốn. Các nghiên cứu về các vấn đề lý thuyết cơ bản như giá trị vốn SHTT và quản lý vốn SHTT không nhiều. So với vốn vật chất truyền thống như nhà ở và vật liệu sản xuất, quyền SHTT là vô hình. Giá trị của vốn vật chất có thể được xác định dựa trên “thời gian lao động cần thiết về mặt xã hội”, nhưng giá trị của tài sản trí tuệ không thể được xác định bởi “thời gian lao động cần thiết” để sản xuất nó. Bên cạnh đó, vốn SHTT có đặc điểm khác với vốn vật chất truyền thống. Vì vậy, việc sử dụng các phương pháp quản lý vốn truyền thống để quản lý vốn SHTT là không phù hợp. Mặt khác, dù luật doanh nghiệp Việt Nam đã thiết lập hệ thống đầu tư quyền SHTT nhưng chưa đưa ra câu trả lời rõ ràng cho các câu hỏi cụ thể về loại quyền SHTT nào có thể được đầu tư và cách đóng góp.Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây

3.2.2.  Một số hạn chế, vướng mắc và nguyên nhânMặc dù đã có một khung pháp lý cơ bản cho hoạt động góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT tuy nhiên hệ thống quy phạm pháp luật điều chỉnh cho hoạt động này vẫn còn chưa đầy đủ. Được cấu thành bởi hai bộ phận chính là pháp luật doanh nghiệp và pháp luật về SHTT, tuy nhiên, nếu như pháp luật doanh nghiệp thể hiện được tính chất điều chỉnh chung cho hoạt động góp vốn thành lập công ty thì pháp luật về SHTT lại dường như thiếu vắng các quy định điều chỉnh cho hoạt động thương mại hóa này. Do đó, chỉ với các quy định mang tính chất điều chỉnh chung cho tất cả các loại tài sản theo quy định của Luật Doanh nghiệp là không đủ cho việc góp vốn bằng loại tài sản có tính chất đặc thù này. Trên cơ sở phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật Việt Nam về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT cho thấy một số quy định điều chỉnh việc góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT còn chưa rõ ràng; có sự mâu thuẫn, chồng chéo; nhiều vấn đề đặt ra nhưng pháp luật chưa có quy định, từ đó khiến cho việc thực hiện pháp luật trên thực tế gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, cụ thể:(i)  Hình thức góp vốn bằng quyền SHTT theo quy định của Luật Doanh nghiệp là góp vốn theo hình thức chuyển quyền sở hữu, tuy nhiên, một số văn bản khác lại cho phép góp vốn theo hình thức chuyển quyền sử dụng. Trên thực tế, diễn ra song song cả hai hình thức góp vốn nhưng lại thiếu hoàn toàn cơ chế pháp lí điều chỉnh cho việc góp vốn thành lập công ty theo hình thức chuyển quyền sử dụng.(ii)   Quy định về chủ thể góp vốn tại Điều 34 Luật Doanh nghiệp năm 2020 dù mang tính chất khái quát hơn và mang tính chất điều chỉnh chung đối với việc góp vốn bằng tất cả các loại tài sản, nhưng nếu không có hướng dẫn cụ thể sẽ khiến cho các chủ thể góp vốn hiểu rằng không chỉ có chủ sở hữu hợp pháp mà chủ thể có quyền sử dụng hợp pháp đối tượng SHTT cũng được sử dụng quyền SHTT để góp vốn.(iii)  Pháp luật không có quy định về phạm vi quyền SHTT góp vốn cũng như các trường hợp quyền SHTT không được sử dụng để góp vốn khiến cho việc xác định phạm vi quyền SHTT góp vốn gặp nhiều khó khăn cũng như tạo ra các quan điểm không thống nhất về các quyền SHTT góp vốn. Bên cạnh đó, trong pháp luật doanh nghiệp cũng như pháp luật SHTT không có quy định nào về các trường hợp quyền SHTT không được sử dụng góp vốn. Điều này khiến cho việc nhận góp vốn thành lập công ty bằng loại tài sản dễ gặp các rủi ro. Mặt khác, đối tượng góp vốn bằng quyền SHTT theo quy định của pháp luật doanh nghiệp hiện nay không phù hợp với quy định của pháp luật SHTT. Pháp luật doanh nghiệp xác định thương hiệu (bao gồm nhãn hiệu, tên thương mại) là đối tượng góp vốn bằng quyền SHTT, tuy nhiên, theo Luật SHTT quyền đối với tên thương mại không phải là đối tượng có thể sử dụng để góp vốn riêng rẽ như cách hiểu của pháp luật Doanh nghiệp.(iv)   Pháp luật doanh nghiệp Việt Nam thiếu vắng các quy định về hợp đồng thành lập công ty – một văn bản rất quan trọng cho việc hình thành công ty trong đó nội dung cơ bản là các thỏa thuận liên quan đến góp vốn thành lập công ty của các thành viên, cổ đông sáng lập.(v)   Một số quy định pháp luật về định giá bao gồm chủ thể định giá, phương pháp định giá chưa thực sự hợp lí. Bên cạnh đó, một số nội dung về và trách nhiệm của thành viên, cổ đông sáng lập trong trường hợp định giá cao hơn giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá cũng chưa được quy định cụ thể, rõ ràng.(vi)   Quy định về việc chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn theo quy định tại Điều 35 của Luật Doanh nghiệp năm 2020 không hợp lí vì không mang tính bao quát đối với mọi loại tài sản góp vốn, gây ra sự mâu thuẫn giữa pháp luật doanh nghiệp và pháp luật SHTT.(vii)   Vấn đề thay đổi tài sản góp vốn chỉ được đặt ra đối với loại hình công ty TNHH hai thành viên mà không được đề cập đến đối với các loại hình công ty còn lại.(viii)   Không có quy định về trách nhiệm của thành viên, cổ đông sáng lập trong trường hợp tài sản góp vốn là quyền SHTT được xác định là không thuộc sở hữu hợp pháp của bên góp vốn hoặc quyền SHTT bị hủy bỏ hiệu lực của văn bằng bảo hộ. Do đó, xảy ra trường hợp này trên thực tế, việc giải quyết vấn đề này sẽ gặp phải những khó khăn không chỉ đối với các chủ thể trong quan hệ góp vốn mà còn đối các cơ quan có thẩm quyền giải quyết trong trường hợp các bên không thỏa thuận được với nhau.Những hạn chế, vướng mắc nói nói trên xuất phát từ các nguyên nhân khách quan và chủ quan sau:Thứ nhất, trình độ phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam còn thấp. Theo Dự thảo báo cáo tổng kết thực hiện chiến lược phát triển Kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020, xây dựng chiến lược phát triển Kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030, “nền kinh tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế và tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ tụt hậu còn lớn; các yếu tố nền tảng như thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực... để đưa Việt Nam sớm trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại còn thấp so với yêu cầu; trình độ khoa học, công nghệ, năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp; độ mở nền kinh tế cao, khả năng chống chịu, thích ứng với tác động bên ngoài còn yếu; năng lực tiếp cận nền kinh tế số, xã hội số còn hạn chế. Tăng trưởng GDP có xu hướng chững lại, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình và tụt hậu xa hơn về kinh tế vẫn còn là thách thức lớn.”Thứ hai, so với nhiều quốc gia trên thế giới, quyền SHTT được ghi nhận khá muộn ở Việt Nam. Luật SHTT ra đời từ năm 2005, khi mà trình độ phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam còn ở giai đoạn yếu kém và nhận thức về SHTT cũng còn thực sự đầy đủ. Trải qua 15 năm thực hiện, nền kinh tế Việt Nam cũng đã có nhiều sự thay đổi, tuy nhiên, qua hai lần sửa đổi, bổ sung vào các năm 2009 và 2019 cho thấy việc sửa đổi, bổ sung Luật SHTT chủ yếu vẫn tập trung ở khía cạnh dân sự của quyền SHTT. Các nội dung liên quan đến khía cạnh thương mại và khai thác thương mại của quyền SHTT không hề có sự điều chỉnh, thay đổi. Điều này đã khiến cho pháp luật về SHTT nói chung và pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT nói riêng đã không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.Thứ ba, do nhận thức chưa đầy đủ và ý thức trách nhiệm của các bên liên quan. Hiện nay, nhiều cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản liên quan đến việc góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT nhưng lại không hiểu một cách đầy đủ và sâu sắc về loại tài sản này. Bên cạnh đó, việc xây dựng các văn bản pháp luật cũng thiếu sự tham khảo ý kiến của các bộ ngành có liên quan và các chuyên gia trong lĩnh vực này. Mặt khác, nhân thức hạn chế của các chủ thể về loại tài sản góp vốn là quyền SHTT cũng là nguyên nhân khiến cho việc thực hiện pháp luật về góp vốn thành lập công ty bằng quyền SHTT không đạt hiệu quả như mong muốn và dễ tiềm ẩn các rủi ro pháp lý.Theo: Nguyễn Thị Phương Thảo Link luận án:  Tại đây